در پایان سال 2014 نیروهای جنگی ناتو افغانستان را ترک کردند و فقط بخشی از آنان برای مشوره دهی و آموزش نیروهای افغان در این کشور باقی ماندند. این مسئله باعث شد که شورشیان روحیه بگیرند و فشار بر نیروهای امنیتی افغانستان بیشتر شود. نیروهای افغانستان عملیات ها را به تنهایی پیش می برند و تلفات شان نسبت به سال های قبل به شکل قابل ملاحظه ای افزایش یافته است.

تشکیل حکومت وحدت ملی همزمان شد با بالاگرفتن حرف ها در مورد فعالیت گروه تروریستی داعش یا "دولت اسلامی" در افغانستان. مقامات در ابتدا فعالیت و سربازگیری این گروه را رد می کردند. طالبان ابتدا در افغانستان به فکر این بودند که داعش می تواند همکارشان باشد. اما اعلام خلافت از سوی ابوبکر بغدادی این گروه را در تقابل با طالبان قرار داد.

چیزی از تشکیل حکومت نگذشته بود که 1200 شورشی بر ولسوالی دانگام ولایت کنر حمله کردند. ولسوالی های ناامن کشور بیشتر در تهدید قرار گرفتند. طالبان موفق شدند ولسوالی هایی را تحت کنترول شان در آوردند که البته بعدا توسط نیروهای امنیتی پس گرفته شدند. اما در این مدت، طالبان حتی موفق شدند به دروازه های شهرها برسند. ولایت کندز مثال واضح پیشروی طالبان بود که در نزدیکی سقوط به دست این گروه قرار داشت.

حملات بر ولسوالی های بدخشان آغاز شد. طالبان ولسوالی هایی را در این ولایت تصرف کردند که دوباره نیروهای امنیتی آنان را پس گرفتند. دامنه ناامنی ها به شمال افغانستان کشانده شد و ولایت های این حوزه از کشور را که تا قبل از آن نسبتا امن بودند، کاملا ناامن ساخت. فعالیت های هراس افگنان در این حوزه از افغانستان بیشتر به جنگجویان خارجی نسبت داده می شود که از آسیای میانه وارد افغانستان شده اند.

بعد از اینکه طالبان نتوانستند انتخابات را مختل کنند و جنجال های سیاسی هم حل شد؛ رشته ای از حملات بر پایتخت آغاز گردید. حملات گروهی بر اداره های امنیتی و ملکی، حملات انتحاری و بمبگذاری ها به صورت چشمگیری افزایش یافتند. در یک ماه 12 حمله انتحاری در کابل صورت گرفت. در این میان اورزلا فون دیرلاین، وزیر دفاع آلمان به افغانستان سفر کرد. غنی در سخنرانی اش در واکنش به حملات گفت: «ما هرگز تسلیم نمی شویم».

شورشیان تاکتیک جنگی را تغییر دادند و ترور سران حکومتی را آغاز کردند. کارمندان ادارات دولتی در سراسر افغانستان به صورت پراکنده یا ترور شده و یا ربوده شدند. اکثر آنان پس از ربوده شدن به قتل رسیدند. از آن جمله رئیس دارالانشای محکمه عالی افغانستان در کابل ترور شد. حتی کارمندان موسسات امدادی و ماین پاکی هم در امان نماندند. 12 ماین روب در یک رویداد کشته شدند و دو بار هم گروهی به گروگان گرفته شدند.

در این گیرو دار عبدالله عبدالله از آغاز مذاکرات صلح در آینده نزدیک خبر داد. مسئله ای که محمد اشرف غنی، رئیس حکومت امیدوار بود با پا درمیانی پاکستان نتیجه دهد. پس از چند دور مذاکرات رسمی و غیررسمی در افغانستان و خارج از این کشور هم این مذاکرات به نتیجه ای نرسیدند. سیاست غنی در قبال پاکستان نگرانی های داخلی را در مورد آینده افغانستان برانگیخت.

پس از حمله گروهی بر یک مدرسه نظامی در پشاور پاکستان، این کشور افغانستان را به سازماندهی این حمله متهم کرد. راحیل شریف رئیس استخبارات نظامی این کشور به کابل سفر کرد و با لحن جدی از دولت افغانستان خواست تا بر مواضع تحریک طالبان پاکستانی که ادعا می شود در خاک افغانستان است، حمله کند. پس از این حمله تا مدت زمانی روابط دو کشور به تیرگی گرایید و گفتگوهای صلح معطل ماند.

پس از حمله در پشاور، موجی از حملات بر ولایت های مختلف افغانستان به خصوص کابل از سر گرفته شد. حملاتی که به گفته مقامات افغانستان به تلافی از حمله در پشاور انجام می شد. شمار تلفات غیرنظامیان به شدت افزایش یافت؛ تا جایی که شورای امنیت سازمان ملل متحد نسبت به حملات در کابل واکنش نشان داد و از "تهدید متداوم" طالبان در کابل اظهار نگرانی کرد.

امریکا حملات هوایی هواپیماهای بی سرنشین را بر مواضع طالبان پاکستانی و افغان در دو طرف مرز بیشتر کرد. شماری از سران این دو گروه کشته شدند و در عملیات های نیروهای امریکایی که هنوز هم مطابق با موافقتنامه امنیتی کابل-واشنگتن اجازه انجام عملیات های ضد ترور را دارند، بازداشت شدند. نیروهای افغان هم توانستند شماری از سران شورشیان را از پای درآورده و یا بازداشت کنند.

حملات انتحاری، انفجار و نبرد مسلحانه در نقاظ مختلف افغانستان همچنان ادامه یافت. وزارت داخله اعلام کرد که 21 ولایت افغانستان تحت تهدید قرار دارند. نیروهای افغان از یک سو به سوی دیگر رفتند و حتی در یک روز تا 30 عملیات را به پیش بردند. تنها در یک رویداد شورشیان نزدیک به 20 سرباز را در بدخشان سر بردیدند، یا در کمین طالبان در هرات 11 سرباز اردوی ملی کشته شدند. گسترش جنگ باعث افزایش نقض حقوق بشر شد.

قتل فرخنده دختری که به اتهام سوزاندن قرآن در پایتخت افغانستان از سوی گروهی از مردان خشمگین به شکل آزاردهنده ای کشته و جسدش سوزانده شد، واکنش های جهانی را در پی داشت. در سراسر دنیا به این قتل که بازتاب گسترده ای در شبکه های اجتماعی داشت، واکنش نشان داده شد و تظاهرات های گسترده ای برگزار شد. دولت در تنگنا قرار گرفت و بیش از 40 تن را بازداشت کرد؛ کسانی که بعدا بیشترشان رها شدند. (عکس تمثیلی)

ناامنی و ضعف دولت در ثمیل قانون در افغانستان باعث شد که شورشیان، افراد مسلح خودسر و حتی بزرگان قومی در ولایت های مختلف این کشور محاکمه های صحرایی و مجازات علنی را بیشتر انجام دهند. موارد سنگسار، جوخه آتش، دار زدن و قطع اعضای بدن در این کشور به حدی افزایش یافت که صدای سازمان های بین المللی مدافع حقوق بشر را بلند کرد. بیشتر زنان از این روند آسیب دیدند و دست آوردهایشان به خطر افتاد. (عکس آرشیف)

ربودن مسافران در شاهراه ها و قتل دسته جمعی که بیشتر از قومی خاص بود باعث شد که بی اعتمادی میان مردم و دولت کمتر شود. ربوده شدن 31 مسافر هزاره در زابل بازتاب و واکنش های گسترده بین المللی را در پی داشت. ربایندگان خواهان آزادی جنگجویان ازبک تبار بودند. مقامات گفتند که داعش به خاطر ایجاد تفرقه قومی و سواستفاده از وضع، این آدم ربایی را انجام داده است. اخیرا هم 13 مسافر هزاره در بلخ تیرباران شدند.

انتشار خبر مرگ ملاعمر رهبر پیشین طالبان در پاکستان پس از دو سال، اوضاع را در افغانستان تغییر داد. گفتگوهای صلح که به مرحله مذاکرات اصلی نزدیک می شد متوقف شد و ملا اخترمحمد منصور رهبر جدید طالبان علیه حکومت اعلام جهاد کرد و به ادامه جنگ دامن زد. بین طالبان برسر رهبری این گروه شکاف به میان آمد و در برخی نقاط کشور گروه های طرفدار ملاعمر و ملا منصور درگیر شدند.

اگرچه طالبان مسئولیت حملات بر ولایت های شمال افغانستان را به دوش گرفتند؛ اما شماری از کارشناسان گفتند که داعش در ناامنی های شمال افغانستان دست دارد و از طریق این حوزه کشور قصد نفوذ به آسیای میانه و ناامن ساختن منطقه را دارد. هرچند گروه داعش عملیات گسترده ای را در کشور انجام نمی دهد، اما ویدیوهایی را از اعدام ها و حملاتش در افغانستان نشر کرده است.

جنگ در شمال بلاخره پای جنرال دوستم معاون رئیس جمهور را به خط اول جنگ باز کرد. حضور وی جنگ در شمال افغانستان واکنش های مثبت و منفی زیادی را به دنبال داشت. عملیات های گسترده ای در این حوزه از کشور راه اندازی شد تا از نفوذ بیشتر طالبان و داعش جلوگیری شود. شمار زیادی از شورشیان در این عملیات ها کشته شدند و مواضع شان تصفیه شد. دوستم در این میان حتی از سوی مقامات درون حکومت به تصفیه قومی متهم شد.

در این میان خصومت ها میان طالبان با رقیب نوظهورشان داعش هم بیشتر شد و در برهه های زمانی مختلف در برخی از ولایت های کشور از جمله فراه و ننگرهار با هم درگیری های خونینی داشتند. داعش طالبان را مزدور استخبارات نظامی پاکستان "آی اس آی" می خواند و طالبان داعش را گروهی متجاوز می خواند که در صدد بدنامی اسلام است. داعش ویدیویی را اخیرا نشر کرده که گروهی از طالبان اسیر شده را با انفجار به قتل می رساند.

با افزایش جنگ و ناامنی در افغانستان بیکاری هم به شدت بیشتر شد. سرمایه گذاری و کمک های بین المللی کم شد و مردم راه مهاجرت را دوباره در پیش گرفتند. از مجموع مهاجرانی که به کشورهای اروپایی می آیند بیشتر از 10 درصد را مهاجران افغان تشکیل می دهند. در نظرسنجی هایی که در مورد رضایت مردم از حکومت وحدت ملی صورت گرفته چنین به دست می آید که تنها 20 درصد مردم از این حکومت راضی اند.