گمانه زنی ها در مورد سیاست ترامپ در قبال سوریه
۱۳۹۵ آبان ۲۹, شنبهدر همان روزی که دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آیندۀ ایالات متحدۀ امریکا انتخاب شد، در سنت پیترزبورگ روسیه لقب افتخاری "کازاک" را به وی دادند. در قرون گذشتۀ میلادی اعضای اتحادیه های سوارکاران آزاد در روسیه و اوکرایین با این لقب یاد می شدند. روزنامۀ "مسکو تایمز"، با اشاره به اینکه ترامپ در روسیه تا چه حدی محبوبیت دارد، نگاشته است که این لقب را گروه محلی "کازاک های پلنگ برفی" به ترامپ داده است.
در حال حاضر در رسانه های عربی بحث های داغی در رابطه با این سؤال جریان دارد که آیا این محبوبیت، مناسبات جدیدی را میان روسیه و ایالات متحدۀ امریکا ایجاد خواهد که بتواند به برقرار شدن آرامش در مناطق درگیر جنگ در خاور میانه و به خصوص سوریه منجر گردد.
لئونید راگوسین خبرنگار، در صفحۀ انترنت رسانۀ الجزیره قسماً طنزگونه نوشته است که این رابطه نخست به جهت یک "دوستی فوق العاده" انکشاف خواهد کرد. راگوسین افزوده است: «پوتین اگر برای بدست آوردن امتیازات در رابطه با اوکرایین و سوریه به اغوای ترامپ سعی نکند، دیگر آن پوتین نخواهد بود. او در برابر همچو امتیازات احتمالاً ادوارد سنودن را به ایالات متحدۀ امریکا تسلیم خواهد داد.»
اما به باور راگوسین در دراز مدت برای پوتین دشمنی با ترامپ نسبت به دوستی با وی سودمند تر است، زیرا ترامپ تقریباً همه آن چیزهای را دارد که روس ها در وجود امریکایی ها از آن نفرت دارند. راگوسین می گوید ترامپ یک سرمایه دار تیپیک امریکایی است و پوتین در مخالفت با وی می تواند امتیازات بیشتری از مخاطبان روسی اش بگیرد تا از مشارکت سازنده با ایالات متحد امریکا.
همکاری روسیه و همکاری در سوریه متصور است
با اینهم پوتین دلایلی خوبی دارد که خواهان همکاری جدی با رئیس جمهور جدید ایالات متحد امریکا باشد. جنگ در سوریه هزینه زیاد دارد. همچنان معلوم نیست که این جنگ چه مدتی ادامه می یابد و اینکه آیا در آن کامیابی به دست می آید و یانه، چون یک پیروزی به معنای تضعیف کامل گروه "دولت اسلامی" یا داعش و سایر گروه های جهادی و گروه های خرده دیگر است. این کار با توجه به شعبات مختلف گروه های جهادی و گروه های خرده دیگر به مشکل ممکن می باشد. به ویژه باید بازهم روی ادامه حملات تروریستی کوچک حساب نمود. با توجه به این نکته، روسیه باید چنانکه ایالات متحد امریکا در عراق بود به طور دایمی به حیث یک قدرت محافظ قبول تعهد کند.
سؤال اینجاست که آیا مسکو می تواند و یا می خواهد این نقش را بازی کند، یا خیر. در چنین حالتی روسیه به همکاری ایالات متحده امریکا وابسته می باشد. ماکسیم زوخکوف تحلیلگر می نویسد که حالا این بهتر خواهد بود، چون انتظار می رفت که یک پیروزی هیلری کلینتن به یک سیاست شدید تر امریکا در سوریه نسبت به اوباما منجر شود. زیرا او می توانست روی یک ساحه منع پرواز در سرتاسر سوریه تأکید کند.
دیپلوماسی به جای قدرت نظامی
در این طرح ابزار دیپلوماتیک به جای ابراز نظامی در نظر گرفته شده است و این مهمترین نکته ای است که کرملین می خواهد پیام های مثبت به رئیس جمهور جدید امریکا بفرستد. هرچند هردو کشور هنوز مصمم اند و آماده نیستند در لحظه کنونی سازش کنند، اما در یک آینده قابل پیش بینی این مواضع می توانند تغییر بخورند. زوخکوف در مجله انترنتی المونیتور می نویسد که: «مشکل پس از پایان جنگ در سوریه ظهور می کند، زیرا تسوید قانون اساسی جدید، تشکیل یک حکومت انتقالی، سرپا ایستاندن دوباره این کشور، به صورت بالقوه جداً مستلزم همکاری های معتنابه می باشند. به نظر می رسد که هردو جانب معتقد اند که انتقال از راه حل نظامی به مرحله دیپلوماتیک اجتناب نا پذیر است، اما تاکنون این یک راه حل قابل دوام پنداشته نمی شود.»
ترامپ هم در اظهارات زمان کار زار انتخاباتی اش و هم در مصاحبه های بعد از انتخابات، نشان داده است که وی دست کم همکاری با رژیم اسد را رد نمی کند.
ترامپ بعد از پیروزی اش در مصاحبه ای با وال استریت ژورنال گفته است که درحال حاضر امریکایی ها علیه رژیم اسد می جنگند که خود این رژیم علیه داعش می جنگد. «درحال حاضر ما از شورشیانی علیه سوریه (رژیم اسد) حمایت می کنیم که نمی دانیم این ها کی ها اند.»
چنین انکشافی برای اسد موجه است، زیرا او قبلاً آمادگی حکومت اش را برای یک همکاری با رئیس جمهور جدید ایالات متحده امریکا اعلام کرده است. او حکومتش را برای ترامپ یک «متحد طبیعی» اعلام نموده و گفته بود که «ما انتظار زیاد نداریم، زیرا حکومت امریکا صرف از رئیس جمهور تشکیل نشده است.» مسأله بر سر آنست که ترامپ به وعده های انتخاباتی اش بایستد.
بشار اسد رئیس جمهور سوریه گفته است: «ما در قضاوت خود بسیار محتاط هستیم، به خصوص که او (ترامپ) تا حال هیچ مقام سیاسی نداشته است. بنابرین به ما واضح نیست که او چه کاری خواهد کرد. اما اگر او علیه تروریست ها می جنگد، پس مسلماً متحد ماست، مانند روس ها، ایرانی ها و کشور های دیگری که تروریسم را سرکوب می کنند.»
مشکل اسد
رضوان زیاده یک تحلیلگر سیاسی در روزنامه "العربی الجدید" نوشته است که مسأله بر سر آنست که آیا ترامپ اوضاع در ماحول سوریه را به طور مناسب ارزیابی کرده است، یا خیر، زیرا اسد با داعش جنگ نمی کند بلکه بیشتر با مخالفان مسلح سکولار می جنگد و در این راه با تمام قوا از جانب روسیه حمایت می شود. اگر ایالات متحد امریکا در این جنگ بپیوندد، پیروزی نهایی از آن اسد خواهد بود و او برای مدت بیشتر در قدرت می ماند. رضوان زیاده می نویسد که بنا بر دلایل متعدد چنین چیزی مشکل آفرین می باشد: نخست به دلیل آنکه بقای اسد در قدرت پس از پنج سال جنگ برای بخش بزرگی از مردم سوریه قابل قبول نیست، و دوم اینکه تاکنون کشور های مخالف اسد و به ویژه ترکیه، عربستان سعودی و قطر کمتر از چنین چیزی حمایت می کنند. بازهم سوریه در منطقه نا آرام باقی می ماند. همچنان در درون ایالات متحده امریکا و حتا در درون جناح طرفدار ترامپ نیز گفته می شود که چنین گزینه ای موجب ناآرامی زیاد می گردد. بسیاری از جمهوریخواهان به مشکل موافق مشارکت با روسیه تحت رهبری پوتین می باشند.
سوال های زیاد بی پاسخ
زیاده می نویسد: در صورتی که اسد به ریاست جمهوری ادامه بدهد، مشکلات اساسی مانند مهاجرین سوریایی که از مدت ها به اینسو یک چالش جهانی گردیده است، لاینحل باقی می مانند. با اینهم همه اینها در قدم اول گمانه زنی ها اند. این را که ترامپ به سیاست آینده سوریه چگونه نگاهی خواهی داشت، درحال حاضر فقط شخص ترامپ می فهمد.