مقامات محلی می گویند علاوه بر دور شدن ترک های مجسمه های بودای کلان، "شهر غلغله" و "شهر ضحاک" نیز در معرض خطر قرار دارند.

یازدهم مارچ روزی است که طالبان یازده سال پیش (2001) مجسمه های بودا را منفجر کردند.

ابراهیم اکبری، رییس اطلاعات و فرهنگ بامیان به رادیو دویچه وله گفت که حکومت توجه چندانی به حفظ آثار باستانی در بامیان ندارد؛ بنابراین مردم خود باید برای حفظ این آثار تلاش کنند.

آقای اکبری گفت: "وضعیت بحرانی است. در قسمت حفظ آبدات تاریخی یک مقدار ضعف هایی داریم؛ به خاطری که اداره مربوط، یعنی وزارت اطلاعات و فرهنگ در این قسمت تلاش نمی کند".

اکبری افزود: "حال اگر مردم [به حفظ آثار تاریخی] توجه نکنند، تمام هستی تاریخی ما به نابودی کشانده می شود؛ این خودش جنایت بسیار بزرگ خواهد بود".

مقام های وزارت اطلاعات و فرهنگ می گویند که حوادث طبیعی و دست اندازی های فردی آثار تاریخی را در نقاط مختلف بامیان با خطر نابودی مواجه کرده است.

بر اساس اظهارات رییس اطلاعات و فرهنگ بامیان، از سال 2003 تاکنون وزارت اطلاعات فرهنگ توانسته جایی را که از مجسمه "شمامه" به جا مانده محکم کاری کند و بیشتر از این این وزارت بودجه ای برای حفظ آثار تاریخی در اختیار ریاست اطلاعات و فرهنگ قرار نداده است.

پارچه های بودا در بازار پشاور

در حالی که حکومت افغانستان در ده سال گذشته هیچ یادبودی از مجسمه های بودا نکرده است، پرتو نادری از فعالان عرصه ادبیات و فرهنگ می گوید با تخریب مجسمه های بودا، افغانستان بخش بزرگی از تاریخ خود را از دست داد که جبران پذیر نیست.

آقای نادری می گوید در صورتی که این مجسمه ها دوباره ترمیم هم شوند، باز شکوه اصلی خود را نخواهند داشت. او می افزاید که تخریب مجسمه های بودا باید همه ساله تقبیح شود: "باید همه ساله نفرین بی پایان برای آنهایی که برخواستند و این تندیس های بزرگ را از بین بردند، فرستاد".

یازده سال پیش تخریب مجسمه های بودا با واکنش های جهانی مواجه شد، باوجودی که سازمان ملل متحد از طریق کنفرانس کشورهای اسلامی بر طالبان فشار وارد کرد تا این مجسمه ها را تخریب نکنند، طالبان بالاخره مجسمه های بودا را تخریب کردند.

آقای نادری که در زمان تخریب مجسمه های بودا در پاکستان بود، می گوید که کودکان در بازارهای پاکستان از جمله پیشاور، سالنامه هایی را که در آن عکس هایی از مراحل مختلف تخریب بودا چاپ شده بود، با آواز بلند صدا می کردند و آنها را به فروش می رسانند.

نادری می گوید برخی از پارچه های مجسمه های بودا که پس از تخریب به پاکستان برده شده بودند، تا صد هزار دالر امریکایی خرید و فروش می شدند.

حسین سیرت / کابل

ویراستار: عاصف حسینی