هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان «یوناما» در روز جهانی آزادی مطبوعات با نشر اعلامیه‌ای گفته است که در ۱۸ ماه گذشته موارد متعددی از نقض حقوق بشر علیه خبرنگاران و کارکنان رسانه یی توسط طالبان را مستند کرده است.

بر اساس این گزارش، از بازداشت‌های خودسرانه، بدرفتاری و تهدید به عنوان ابرازی برای سرکوب آزادی بیان و مطبوعات در این کشور استفاده می‌شود.

به اینستاگرام دویچه وله دری بپیوندید

ملل متحد با ابراز نگرانی از آینده رسانه‌های افغانستان گفته است که به دلیل افزایش محدودیت‌ها از سوی طالبان، خبرنگاران مجبور به کار در فضای تهدیدآمیز و ترس هستند. به گفته یوناما تعداد زیادی از رسانه‌ها بسته شده اند و خبرنگاران زن تحت تاثیر محدودیت‌های اضافی قرار گرفته اند که توانایی آنها را در پیشبرد کارهای رسانه‌یی را تقریباَ از بین برده است.

مرکز خبرنگاران افغانستان روز گذشته با نشر گزارشی از ۲۱۳ مورد خشونت، تهدید و بازداشت خبرنگاران خبر داده است. به گفته این نهاد، خشونت‌ها در برابر خبرنگاران ۶۴ درصد افزایش داشته است. نیمی از رسانه‌ها نیز به دلیل محدویت‌ها و یا مشکلات اقتصادی متوقف شده اند.

روزا اوتنبایوا، نماینده خاص دبیرکل ملل متحد برای افغانستان نیز گفته است که این روز فرصتی برای نشان دادن همبستگی با خبرنگاران افغان است که هنوز در تلاش حفظ گزارشگری مستقل در این کشور اند.

او افزوده است: «خبرنگاران مجبور می‌شوند که تصمیم‌ها در مورد نحوه گزارش‌دهی را بر اساس ترس بگیرند، نه براساس منافع عامه.» به گفته او این بخشی از روند گسترده‌تر کاهش آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات است.

نماینده خاص دبیرکل ملل متحد ترس، تهدید و حمله مداوم به خبرنگاران را غیر قابل قبول خوانده است. او از مقامات طالبان خواستار تضمین یکسان آزادی و استقلال رسانه‌ها و امنیت خبرنگاران زن و مرد شده است.

سازمان عفو بین‌الملل نیز به مناسبت روز جهانی مطبوعات در توییتر نوشته است که «خبرنگاری جرم نیست، با این هم قواعد آزادی بیان و مطبوعات از آگست ۲۰۲۱ به این سو از سوی طالبان زیر تهدید قرار دارد.»

این سازمان حقوق بشری افزوده است: «خبرنگاران صرف به خاطر صحبت کردن مورد بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه و تهدید قرار گرفته و حتی کشته شده اند.»

در رده بندی سال ۲۰۲۳ آزادی مطبوعات توسط سازمان گزارشگران بدون مرز، افغانستان در جمع ۱۸۰ کشور در جایگاه ۱۵۲ قرار گرفته است، در حالی که در ۲۰۲۰ یعنی یک سال قبل از تصرف قدرت توسط طالبان افغانستان در رتبه ۱۲۲ قرار داشت.

در همین حال، بلال کریمی، یکی از سخنگویان طالبان گفته که اداره طالبان از رسانه‌ها حمایت می‌کند. او در توییتی نوشته است: «رسانه‌ها می‌توانند در پرتو منافع ملی و اصول اسلامی در راستای تنویر اذهان عامه و وساطت میان مردم و نظام ممد واقع شوند.»

مرتبط: افغانستان: ۲۶۰ رویداد نقض آزادی بیان در سال ۲۰۲۲ ثبت شد

گرچه طالبان سال گذشته کمیسیون بررسی تخطی رسانه‌ها را به منظور جلوگیری از خشونت علیه رسانه‌ها و تخلفات رسانه یی فعال کردند، اما ملل متحد از نبود استقلالیت و عدم موثریت این کمیسیون سخن گفته است.

یوتیوب دویچه وله دری را ببینید

طبق گزارش ملل متحد، پاتریشیا مک فلیپس، رئیس یونسکو در افغانستان نیز از طالبان خواسته است که از آزادی مطبوعات حمایت کنند و اجازه دهند که خبرنگاران بدون ترس از بازداشت گزارش دهند. او افغانستان را در حال عبور از یک مرحله حیاتی خوانده و گفته است که مردم این کشور مستحق دسترسی به معلومات دقیق، تازه، قابل اطمینان و بی‌طرفانه اند.