براساس گزارش یونسکو از وضعیت آموزشی جهانی، در میان کودکانی که از مکتب بازمانده اند، از حدود 28 میلیون کودک در برخوردهای مسلحانه استفاده شده است. این گزارش میافزاید: «اگر وضعیت کنونی ادامه یابد، در سال 2015 شمار بیشتر کودکان نسبت به امروز، خارج از مکتب خواهند بود».

آموزش حق اساسی هر انسان است. اما این وعده جامعه بین المللی مانند سایر وعدههایش فاصله زیادی با تحقق یافتن آن دارد. این در حالی است که 164 کشور در سال 2000 در داکار، در یک همایش جهانی در باره آموزش، تعهد کردند که تا سال 2015 به اهداف شان دست یابند.

کریستف ولف، پروفیسور در دانشگاه برلین و همزمان رییس کمیته آموزشی یونسکو در آلمان، میگوید این سازمان نتوانست به اهدافاش دست یابد. او میافزاید: «با وجود تلاشهای زیادی که صورت گرفت و با وجود آن که موفقیتهایی به دست آمده است، این اهداف عملی نشدند».

کریستف ولف افزود: «اجازه بدهید بار دیگر یادآور شوم: این شش هدف تعیین شد: نخست حمایت از آموزش در همان اوایل سن کودکی. نکته مهم دوم آموزش ابتدایی در مکاتب برای همه بود؛ تعلیم و تربیت برای همه. این یکی از نکته های مهم کار یونسکو نیز است. نکته سوم که از اهمیت کمتر برخوردار نیست، تامین نیازهای آموزشی است. به این معنا که اطفال به صورت کافی غذا برای خوردن داشته باشند و به این ترتیب شرایط اولیه برای زندگی فراهم باشد و به این وسیله اصلاً علاقه برای آموختن وجود داشته باشد».

این پروفیسور دانشگاه برلین ادامه داد: «نکته چهارم به نصف رساندن میزان بیسوادی در میان بزرگ سالان بود. نکته پنجم که طبعاً نکته کاملاً مهمی است، آن تساوی جنسیتی بود؛ و نکته ششم و آخری، بهبود همگانی کیفیت آموزش بود».

از دید پروفیسور کریستف ولف، به خصوص در کشورهای که با جنگ داخلی مواجه هستند یا در مرحله بعد از جنگ قرار دارند، اهداف آموزشی تحقق نمییابد، در حالی که آموزش میتواند در راستای بازسازی یک جامعه صلح آمیز مددگار باشد.

مانند بسیاری از سازمانهای امدادی جهانی، یونسکو نیز در گزارش امسالهاش درباره آموزش و پرورش، انتقاد میکند که کمک های بینالمللی به صورت روز افزون براساس اولویتها و معیارهای استراتژیک توزیع میشود و به این ترتیب انسانها و کشورهای بسیاری محتاج به کمک، به حال خود رها میشوند.

یونسکو در گزارش جدیدش شکایت میکند که شمار حملات بر مکاتب افزایش یافته است. در کشورهای مانند افغانستان و پاکستان، دختران دانش آموز کشته میشوند، مورد حمله قرار میگیرند و یا تهدید میشوند تا از رفتن به مکتب خودداری کنند.

در بسیاری از کشورهای جنگ زده، بر مکاتب حمله میشود، کودکان به عنوان سربازان خردسال ربوده میشوند، دختران مورد تجاوز قرار میگیرند یا از آنها تحت عنوان کنیزان خانهها، سوءاستفاده میشود. اما واقعیت این است که بدون فراهم کردن امکانات آموزشی، وضعیت بدتر میشود. بدون آموزش، دورنمایی برای آینده وجود ندارد و بدون این دورنما، امکانات بالقوه قهر و خشونت غالباً به جنگ داخلی منجر میشود.

گزارش امساله یونسکو در باره آموزش و پرورش محاسبه میکند که اهداف کلی در مورد آموزش با امکانات مالی کنونی میتوانست تا سال 2015 تحقق یابد. براساس این گزارش، 16 میلیارد دالری که سالانه برای رسیدن به این اهداف ضروری است، مساوی به هزینههای نظامی شش کشور ثروتمند در شش روز قبل بوده است.

هیلی جیپسن/ احمد حسین مبلغ

ویراستار: عارف فرهمند