یونیسف با ابراز نگرانی از پیامدهای تغییرات اقلیمی در افغانستان اعلام کرده است که بیش از نیمی از منابع آب در ولایتهای آسیبپذیر خشک شدهاند و از هر ده نفر هشت نفر از آبهای آلوده استفاده میکنند.
افغانستان به خشکسالی و کمبود شدید آب مواجه استعکس: Rahmat Alizadah/Xinhua/imago
اعلانات بازرگانی
تاجالدین اویوال، نمایندهصندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) در افغانستان، همزمان با آغاز نشست اقلیمی ملل متحد (کاپ۳۰) در گزارشی خواستار توجه به کودکان در افغانستان شده است که از پیامدهای تغییر اقلیم رنج میبرند، بدون این که هیچ گونه نقشی در ایجاد این بحران داشته باشند.
افغانستان یکی از کشورهایی است که بیشترین آسیب را از پیامدهای تغییر اقلیم مانند خشکسالی و سیلابها میبیند، در حالی که در انتشار آلایندههای صنعتی که باعث تغییر اقلیم شده است تقریباً هیچ نقش ندارد.
محمد کاظم همایون، کارشناس امور محیط زیست به دویچهوله گفت: «هفتاد درصد مردم افغانستان در کشاورزی مشغولاند و کمبود آب یعنی از دست رفتن شغل برای ۲۸ میلیون نفر. تنها راه باقیمانده مهاجرت یا هجوم به شهرهاست؛ روندی که زندگی شهری را از هم میپاشاند.»
اعلانات بازرگانی
کمبود بودجه و عدم حضور افغانستان در نشستهای جهانی
از آنجایی که اداره طالبان به عنوان حکومت افغانستان به رسمیت شناخته نشده است، در نشست جهانی اقلیم هیچ نمایندهای از افغانستان حضور ندارد.
این در حالی که به گفته تاجالدین اویوال، منابع پولی برای رسیدگی به بحران در افغانستان شدیداً کاهش یافته است و تنها ۵ درصد از بودجه مورد نیاز برای دسترسی به آب و خدمات صحی مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی تأمین شده است.
کارشناسان محیط زیست میگویند که نبود مشروعیت جهانی برای اداره طالبان باعث شده افغانستان نتواند منابع بینالمللی برای مقابله با پیامدهای تغییر اقلیم را به دست بیاورد.
محمد کاظم همایون، کارشناس محیط زیست در این باره میافزاید:
«افغانستان در چهار سال گذشته در نشستهای اقلیمی حضور نداشته، در حالیکه از نظر آسیبپذیری اقلیمی در میان ده کشور اول جهان قرار دارد. با ادامه این روند، تا سال ۲۰۲۸ سالانه بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد دالر خسارت خواهیم دید.»
ویرانیهای زلزله مرگبار در شمال افغانستان به روایت تصویر
زلزلهای به شدت ۶.۳ ریشتر در نخستین ساعات شب دوشنبه شمال افغانستان را تکان داد. بر اساس آمار سازمان ملل در نتیجه این رویداد دستکم ۲۰ جان باخته و بیش از ۹۴۰ تن دیگر زخمی شدند.
عکس: Sirat Noori/AP Photo/picture alliance
آسیب دیدن روضه سخی
قدمت زیارت سخی که از زلزله آسیب دیده است، به قرن پانزدهم میلادی باز میگردد. مقامات اداره طالبان روز دوشنبه تایید کردند که زیارتگاه سخی در مزار شریف آسیب دیده است. در این تصویر دیده میشود که بخشی از یک مناره فرو ریخته است. وزارت فرهنگ طالبان وعده داده که فورا اقدامات لازم را برای ارزیابی خسارات و ترمیم آن انجام میدهد.
عکس: Sirat Noori/AP Photo/picture alliance
آسیب دیدن زیارتگاه حضرت علی
طبق تصاویر پخششده، روضه سخی موسوم به زیارتگاه حضرت علی در شهر مزار شریف آسیب دیده است. این مسجد و زیارتگاه با کاشیهای آبی رنگ مزین است. در این تصویر نیز آوارهایی در اطراف ساختمان دیده میشود.
عکس: Sirat Noori/AP Photo/picture alliance
غافلگیری مردم در خواب
یک سخنگوی اداره طالبان گفته است که ولایتهای بلخ، بغلان و سمنگان از جمله مناطقی اند که بیشترین آسیب را دیدند. به گفته او، بسیاری از ساکنان محل هنگام وقوع زلزله در خواب بودند و نتوانستند فوراَ خانههای خود را ترک کنند.
عکس: Atif Aryan/AFP/Getty Images
تلاش برای نجات گیرماندگان احتمالی از زیر آوارها
اداره طالبان گفته است که تیمهای نجات از کابل و مراکز ولایات برای کمک به افرادی که ممکن در زیر آوار در مناطق کوهستانی گیر مانده باشند، اعزام شدهاند. تصویرهای نشر شده نشان میدهد که مردم با وسایل ابتدایی مانند بیل و کلنگ در تلاش نجات افراد از زیر آوارها میباشند.
عکس: Afghanistan Ministry of Defence/REUTERS
صدها زخمی
یوسف حماد، سخنگوی اداره مبارزه با حوادث طبیعی اداره طالبان اعلام کرده است که بیشتر زخمیهای زلزله جراحات سطحی داشتهاند و پس از دریافت درمان اولیه مرخص شدهاند. همچنان وزارت دفاع طالبان اعلام کرده است که تیمهای نجات از جمله برای انتقال زخمیها به مراکز درمانی و کمک به خانواده های آسیب دیده به بلخ و سمنگان رفته اند.
عکس: Atif Aryan/AFP/Getty Images
تلفات و خسارات هنگفت
شرافت زمان، سخنگوی وزارت صحت طالبان اعلام کرد که ممکن است شمار تلفات افزایش یابد. این زلزله در ولایت های بلخ و سمنگان علاوه بر تلفات جانی، خسارات مالی هنگفتی نیز بر جای گذاشته است. بر اساس معلومات دفتر هماهنگی کمک های بشردوستانه ملل متحد در نتیجه این رویداد بیش از ۹۰ خانه ویران شده است.
عکس: Afghan Red Crescent/REUTERS
زلزله در عمق ۲۸ کیلومتری
سازمان زمینشناسی ایالات متحده اعلام کرده است که مرکز این زمینلرزه در ولایت شمالی بلخ و در عمق ۲۸ کیلومتری زمین بوده است. شماری از زخمیهای این رویداد با کمک مردم و تیم های نجات به مراکز صحی منتقل شده اند.
عکس: Atif Aryan/AFP/Getty Images
تلاش ها برای کمک به آسیب دیدگان
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی ارشد اداره طالبان، در پستی در شبکه ایکس اعلام کرد که زلزله ولایتهای بلخ، سمنگان و بغلان را لرزانده و باعث تلفات جانی و خسارات مالی شده است. او با ابراز تأسف و همدردی گفت که نهادهای دولتی مربوطه در تلاشاند تا کمکهای لازم را به مردم آسیبدیده برسانند.
عکس: Afghan Red Crescent/REUTERS
انتقال زخمیها به شفاخانهها
تکانهای این زلزله در کابل و چندین ولایت دیگر نیز احساس شده است. وزارت دفاع طالبان در بیانیهای اعلام کرد که رانش سنگ برای مدتی شاهراهی که کابل را به مزار شریف وصل میکند مسدود کرده بود، اما این مسیر بعداً بازگشایی شد. همچنین برخی از افراد زخمی در امتداد این شاهراه به شفاخانه منتقل شدند.
عکس: Atif Aryan/AFP/Getty Images
تخریب پایههای برق وارداتی
شرکت برق افغانستان «برشنا» گزارش داد که زلزله شب گذشته پایههای برق را تخریب کرده و باعث قطع برق در کابل و چندین ولایت دیگر شده است. این شرکت اعلام کرد که هر دو پایهای که برق وارداتی از ازبکستان و تاجیکستان را منتقل میکردند، تخریب شدهاند.
عکس: Kawa Basharat/Xinhua/IMAGO
زلزلهای پس از فاجعه ویرانگر دو ماه قبل
حدود دو ماه پیش زلزله شدیدی ولایتهای کنر و ننگرهار را لرزاند. بر اساس آمار اداره طالبان، در نتیجه آن بیش از ۲۰۰۰ نفر تنها در کنر جان شان را از دست دادند و بیش از ۳۰۰۰ نفر زخم برداشتند. در این زلزله ۶۷۰۰ خانه نیز ویران شده و در برخی موارد کل خانههای یک قریه به ویرانه تبدیل شدند.
عکس: Sayed Hassib/REUTERS
افغانستان به تکرار شاهد زلزلههای مرگبار است
زلزله در سالهای اخیر در افغانستان همواره با فاصله های زمانی نزدیکتر و با شدت بیشتر رخ میدهد. در اواخر سال ۲۰۲۳ زلزلهای شدید با چندین پس لرزه در ولایت هرات رخ داد که در نتیجه آن، بر اساس آمار اداره طالبان حدود ۱۲۰۰ تن جان باختند و صدها تن دیگر نیز زخمی شدند.
سیومین کنفرانس اقلیمی ملل متحد (کاپ۳۰) روز دوشنبه در برازیل آغاز شد و نمایندگان کشورها در آن در مورد تغییر اقلیم و پیامدهای آن بحث میکنند.
امسال پنجاه هزار نفر از ۱۹۰ کشور جهان به این نشست دعوت شده اند، اما از اداره طالبان کسی به این نشست دعوت نشده است.
تاجالدین اویوال گفته است: «تغییرات اقلیمی چیزی فراتر از یک بحث انتزاعی در اجلاس (کاپ-۳۰) است. برای مردم افغانستان، این یک واقعیت تلخ است که زندگی آسیبپذیرترین خانوادهها را تحت تأثیر قرار داده است.»
او افزوده است با وجود مقاومت مردم، زمینلرزهها و بلایای ناشی از تغییرات اقلیمی مانند خشکسالی و سیلهای ناگهانی، سلامت، تغذیه و آینده کودکان شان را از بین میبرد.