بر بنیاد این تحقیق ۳۵ درصد افغان‌ها به شبکه‌های برق دولتی وصل هستند اما کمبود جدی برق در شهرها و روستاهای این کشور باعث کندی رشد اقتصادی، آلودگی هوا در شهرها و از بین رفتن جنگلات در روستاهای افغانستان شده است.

حکومت افغانستان در سال ۲۰۱۵ تعهد سپرده بود تا میزان دسترسی شهروندان افغانستان را به انرژی برق در مناطق شهری به ۸۰ درصد و در روستایی به ۵۰ درصد و در مجموع میزان دسترسی شهروندان افغانستان را به انرژی برق به ۵۶ درصد می‌رساند. این در حالی است که مصرف سرانه برق در سطح جهان ۳۱۲۶ کیلووات و مصرف سرانه در سطح جنوب آسیا ۷۰۷ کیلووات می‌باشد.

سید اکرام افضلی، رییس اجرایی دیدبان شفافیت افغانستان در یک کنفرانس خبری در کابل گفت: حکومت افغانستان یک دیدگاه واضح و مبتنی بر شواهد برای حکومتداری در سکتور انرژی افغانستان ندارد و این باعث کندی رشد سکتور انرژی، کندی اقتصاد این کشور و ایجاد زمینه‌ها برای فساد شده است.

در این تحقیق آمده است که وزارت انرژی و آب هنوز حاضر نیست تا شرکت انجنیری آب و برق این وزارت را، که دارای وظایف اجرایی است ، به اساس قانون تنظیم خدمات انرژی برق به ادارات مرتبط از جمله شرکت برشنا و شرکت آبرسانی و کانالایزاسیون شهری افغانستان انتقال دهد.

قانون تنظیم خدمات انرژی برق در سال ۱۳۹۵ تصویب شده اما اداره تنظیم انرژی هنوز ایجاد نشده است. با وجودی که اداره تنظیم نفت و گاز به اساس قانون نفت و گاز در سال ۱۳۹۶ ایجاد گردید، این اداره هنوز به فعالیت های عملی خود شروع نکرده است.

در این تحقیق آمده است که افغانستان دارای نه جزیره برقی می‌باشد. از جمله مواردی که خارج از شبکه‌های برق دولتی است، وزارت احیا و انکشاف دهات افغانستان از طریق برنامه‌های انکشافی روستایی‌اش، از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۶ جمعاً ۴۵۴۹ پروژه انرژی قابل تجدید را خارج از شبکه‌های ملی برق در افغانستان تطبیق کرده است.

به اساس این گزارش اداره توسعه بین المللی ایالات متحده برای ساخت نیروگاه برق تره خیل در کابل ۹۵ میلیون دالر بودجه تخصیص داده بود اما در ساخت این نیروگاه برق ۳۳۵ میلیون دالر هزینه کرده است که ایالات متحده امریکا و دولت افغانستان می‌توانست با همین هزینه یک بند برق آبی را ایجاد کند.

در همین حال شهروندان افغانستان از نبود انرژی برق شکایت دارند و می‌گویند: حکومت افغانستان پنج سال قبل به آنان وعده سپرده بود که زمینه دسترسی شهروندان این کشور را به انرژی برق پایدار فراهم می‌کند اما با گذشته پنج سال میزان دسترسی شهروندان افغانستان به انرژی برق کاهش یافته است.

یعقوب باشنده ناحیه شش کابل به دویچه وله گفت: پنج سال قبل برچوی برق بسیار کم بود و با روی کار آمدن حکومت وحدت ملی پرچوی برق افزایش یافت و در حال حاضر شهروندان کابل بیشتر از ۱۰ ساعت در یک شب و روز برق ندارند که نبود بی برقی سبب مصرف زغال سنگ برای گرمایش خانه‌های مسکونی گردیده و هوای کابل نیز آلوده شده است.

محمد نبی یک دیگر از باشندگان کابل گفت: «من دکان مواد غذایی دارم و نبود برق کافی تاثیر منفی بر کار من گذاشته است و اکنون من جرئت خرید و فروش مواد غذایی مانند گوشت را، که بدون نگهداری در هوای سرد فاسد می‌شوند، ندارم.»

غ. عادلی