دانشمندان بریتانیایی دریافته اند که یک داروی که از قبل در بازار موجود بوده و مجوز استفاده نیز دارد، می تواند چانس زنده ماندن بعد از مارگزیدگی را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. آزمایش این دارو نتیجه بخش بوده است.
اعلانات بازرگانی
این دارو که تیم تحقیقاتی لیورپول می خواهد از آن در برابر مارگزیدگی استفاده کند، «دیمرکاپرول» نام دارد. تا کنون از این دارو و داروی دیگر از این خانواده به نام «دیمرکاپتو پروپان سولفونیک اسید» (DMPS)، عمدتا به عنوان پادزهر پس از مسمومیت جدی با فلزات سنگین مانند آرسنیک، جیوه و یا سرب استفاده می شد.
داکتر لورا اوانا آلبولسکو، دانشمند عرصه بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی از دانشکده طب مناطق حاره در لیورپول این ایده را مطرح کرده است که این دارو می تواند به عنوان پادزهر مار کمک کننده باشد.
داروهای «دیمرکاپرول» و «دیمرکاپتو پروپان سولفونیک اسید» علیه آن انزایم ها در زهر مار عمل می کند که برای بروز دادن اثرات مخرب اش به یون های جست وابسته اند. آنچه که محققان در ابتدا قادر به نمایش آن در آزمایشگاه شدند، این بوده که این داروها یون های جست را به هم متصل می کند. آنها نتایج تحقیقات خود را به تاریخ ۶ ماه می ۲۰۲۰ در مجله تخصصی «ScienceTranslational Medicine» منتشر کردند.
آنها در آزمایش بر روی حیوانات موفق شدند این را ثابت کنند که «دیمرکاپتو پروپان سولفونیک اسید (DMPS)» می تواند در برابر تاثیرات مرگبار زهر یک نوع مار افعی (Echis) محفاظت کند. این مار بسیار سمی و عامل شمار زیادی از مرگ های ناشی از مارگزیدگی در بخش هایی از افریقا و آسیااست.
جالب ترین مارها در جهان
آیا از مار می ترسید؟ حیف است! چون این نوع خزندگان موجودات بسیار جالبی هستند. ۱۶ جولای مطابق با روز جهانی مار است. در این گالری جذاب ترین مارها را به شما معرفی می کنیم، از سمی ترین مار گرفته تا آن هایی که پرواز می کنند.
عکس: Frupus/nc
مرگبارترین مار جهان
نیش مار جعفری آنقدر خطرناک نیست. زیرا 90 درصد از انسان هایی که این مار به آن ها نیش زده و معالجه نشده اند، زنده می مانند. با این وجود مار جعفری، که یک نوع افعی است، مرگبارترین مار در دنیا به شمار می آید، زیرا بسیار تهاجمی عمل می کند و به سرعت نیش می زند. به این خاطر زیاد پیش می آید که انسان ها به خاطر نیش این مار مسموم شده و جان شان را از دست بدهند.
عکس: Frupus/nc
سمی ترین مار
تایپان که سمی ترین مار در جهان است، در آسترالیا زندگی می کند. طبق برآورد محققان، سمی که این مار با یک بار نیش زدن تراوش می کند برای کشتن یک صد مرد بزرگسال کافی است. ترکیب این سم برای کشتن موجودات خونگرم مانند انسان ها بسیار مناسب است. سم این مار به سیستم عصبی، خون و ماهیچه های قربانی صدمه می زند.
عکس: picture-alliance/blickwinkel/R. Koenig
بزرگترین مار
اناکوندای سبز جزو خانواده مارهای بوآ است. این مار در آب های تاریک و عمیق جنگل های امریکای جنوبی زندگی می کند. گفته می شود که طول برخی از انواع آن به 8.8 متر و وزن آن ها تا به 200 کیلوگرم می رسد. اما معمولا طول این مار از 4 متر وزنش از 30 کیلوگرم بیشتر نمی شود. اناکوندای سبز به دور قربانی اش می پیچد و او را به آهستگی می بلعد.
عکس: picture-alliance/OKAPIA KG
مارهای غول آسا
طول مار تیتانوبوآ که در دوران ماقبل تاریخ زندگی می کرده احتمالا به 13 متر و وزنش به یک هزار و 135 کیلوگرم می رسیده که به این ترتیب یک مار غول پیکر بوده است. دراین تصویر یک مار پایتون را می توان دید که بر روی یکی از مهره های بدن مار تیتانوبوآ قرار دارد. باقی مانده های مار غولآسای تیتانوبوآ در کشور کلمبیا کشف شده است. این مار احتمالا 40 میلیون سال پیش در نزدیکی آب زندگی می کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa
کوچکترین مار
طول این مار از ده سانتیمتر بیشتر نمی شود و قطرش – به گفته کاشف اش – به اندازه یک رشته اسپاگتی است». این نوع مار از موریانه و لارو مورچه ها تغذیه می کند و در جزیره باربیدوس واقع در منطقه کارائیب زندگی می کند. اس بلیر هجز از دانشگاه ایالت پنیسلوانیای امریکا این نوع مار را در سال 2008 کشف کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
حریص ترین مار
این مارها می توانند حیواناتی را ببلعند که جثه شان دوبرابر آن ها است. برخی اوقات این لقمه برای گلوی آن ها هم بزرگ است. در سال 2005 یک پایتون هندی در پارک ملی اِوِرگلیدس واقع در ایالت فلوریدا سعی کرد یک الیگاتور (نوعی تمساح) را به طور کامل قورت بدهد. اما موفق نشد و ترکید. در این عکس می توان دم الیگاتور را دید که از بدن این مار بیرون آمده است.
عکس: picture-alliance/dpa/dpaweb
استاد استتار و مخفی ماندن
این تصویر شاخ و برگ درخت نیست، بلکه یک مار زهرافکن است. شکل و رنگ سرش به شاخ و برگ خشک شده شباهت دارد و این مار می تواند اینگونه خود را در جنگل های بارانی افریقا مخفی کند. مار زهرافکن بلندترین نیش های سمی در میان همه انواع مارها را دارد و درازای دندان هایش تا به 5 سانتیمتر می رسد. زهر این مار نیز بسیار قوی است. البته مارزهرافکن به هیچ صورت خشن نیست و به ندرت انسان ها را نیش می زند.
عکس: picture-alliance/dpa Themendienst
چالاک ترین مار
این مار کوچک، که شه مار سرخ نام دارد، سمی نیست. اما او نمی خواهد دیگران این را بدانند و سعی می کند خطرناک به نظر بیاید. رنگ سرخ – سفید و سیاه بدنش باعث می شود که حیوانات دیگر او را با نوعی مار سمی اشتباه بگیرند.
عکس: picture-alliance/Eibner-Pressefoto
مارهایی که بحر را دوست دارند
این نوع مار در فواصل منظم برای پیداکردن غذا و جفت گیری به خشکی برمی گردد. برخی از این نوع دریاماران جزو سمی ترین مارها به شمار می آیند. در مقایسه با ماهی ها آن ها آب شُش ندارند و باید در فواصل منظم برای تنفس به سطح آب بیایند.
عکس: picture-alliance/blickwinkel/R. Dirscherl
مارهایی که پرواز می کنند
این نوع مارهای درختی در هوا شناور می شوند و به این خاطر به آن ها «مارهای پرنده» می گویند. به این منظور این مار بدنش را با تمام قدرت از درخت جدا می کند و سپس خودش را به شکل فریزبی درمی آورد. این مار می تواند تا 30 متر فاصله را از طریق شناورشدن در هوا بپیماید. او غذای خود را با مصرف چلپاسه، جوندگان، پرندگان و حتی خفاشان تامین می کند و برای انسان ها خطری ندارد.
عکس: picture-alliance/dpa
10 عکس1 | 10
سالانه حدود ۱۳۸ هزار نفر در جهان به دلیل مار گزیدگی جان خود را از دست می دهند. ۴۰۰ هزار نفر نیز دچار صدمات جبران ناپذیر صحی ناشی از مارگزیدگی می شوند.
ارزان و قابل دسترس
مهم تر از همه این است که داکتران توانستند نشان بدهند که اگر این دارو به صورت خوراکی نیز تجویز شود، تاثیرگذار است. تا کنون «دیمرکاپرول» عمدتا به صورت تزریقی استفاده می شود.
از آنجایی که این دارو به شکل تابلیت نیز قابل استفاده است، در جاهایی که امکان انتقال سریع به شفاخانه وجود ندارد، می تواند به عنوان داروی اولیه مارگزیدگی استفاده شود و جان افراد متاثر شده را نجات بدهد.
داکتران لیورپول به این نظرند که «دیمرکاپتو پروپان سولفونیک اسید» می تواند تا فراهم شدن زمینه کمک های تخصصی به خصوص تا زمانی که پادزهر تجویز شود، به مارگزیدگان کمک کند. در کشورهایی که زیر ساخت های ضعیف تری دارند این کار می تواند جان انسان ها را نجات داد.
نیکولاس کازول، پروفسیور زیست شناسی بیماری های مناطق حاره ای که عمدتا در بخش مار گزیدگی کار می کند، تاکید کرده است که به خصوص یکی از مزیت های ویژه «دیمرکاپتو پروپان سولفونیک اسید» این است که این ماده قبلا نیز به عنوان دارو تایید شده است. او گفته است: «این قابل اطمینان و به صرفه است.»
سازمان صحی جهان مار گزیدگی یا نیش مار را به عنوان یک خطر مهم برای سلامتی انسان ها رده بندی کرده است و کاهش ۵۰ درصدی شمار قربانیان و صدمه دیدگان تا سال ۲۰۳۰ را به عنوان یک هدف تعیین کرده است.
دستیابی به این هدف از یک سو از طریق تحقیقات بر روی داروهای جدید و از سوی دیگر با ساخت مراکز صحی محلی که آسیب دیدگان بتوانند به سرعت در آن تحت درمان قرار گیرند، ممکن خواهد شد.