افغان ها هنوز به دنبال محو ردپای دیجیتالی خود می باشند
۱۴۰۱ مرداد ۱۸, سهشنبه
شاید کسی فکرش را هم نمی کرد که طالبان با استفاده از داده های دیجیتالی آنان را کنترول کنند؛ گروهی که زمانی عکس گرفتن را حرام می خواند. یک سال از حاکم شدن مجدد طالبان بر افغانستان می گذرد و هنوز ترس از پیگرد وجود دارد.
اعلانات بازرگانی
داشتن حساب کاربری در شبکه های اجتماعی برای بسیاری از افغان ها به یک چالش جدی تبدیل شده است. خودسانسوری به وضاحت در صفحات مربوط به افغان هایی که هنوز در افغانستان زندگی می کنند، مشاهده می شود.
صدف سال گذشته در دفتر لوی سارنوالی در حومه کابل کار می کرد که خواهرش تماس گرفت و ورود طالبان به پایتخت را با گریه و نگرانی برایش خبر داد. او التماس می کرد که صدف هرچه سریعتر به خانه برود.
خواهرش در حالی که صدایش از ترس می لرزید گفت: «صورتت را بپوش و به کسی نگو کجا کار می کنی.»
صدف آن موقع نمی دانست، اما این آغاز تبعید شدن در داخل کشورش بود؛ یک زندگی پر از اضطراب و هراس از اینکه مبادا طالبان او را پیدا کنند.
او مانند هزاران افغان، سال گذشته را در یکی از چندین خانه امن مخفی بوده است؛ به این امید که بتواند از ردپای دیجیتالی خود فرار کند و از ردیابی خانواده اش توسط طالبان جلوگیری نماید.
وقتی خواهرش خبر تصرف کابل را به او داد، صدف کارت شناسایی دفترش را در کفش خود پنهاد کرد، صورتش را با چادرش پوشاند، کیفش را برداشت و با عجله از دفتر بیرون آمد.
بیرون هرج و مرج بود!
خیابان ها مملو از وسایل نقلیه بود و مردمی که از هر طرف می دویدند و ناامید بودند. صدف پس از پیاده روی بخشی از راه خانه، سوار تکسی شد و دو ساعت بعد خود را به خانه خود رساند.
او به سرعت سه فرزندش را در آغوش گرفت و سپس خود را در اتاق خواب قفل کرد. بعدا تمام مدارک هویتی و اسناد مربوط به کارش را جمع کرد و داخل دستشور حمام سوزاند.
صدف که بیش از ۲۵ سال، یعنی بیش از نیمی از عمرش را در اداره های دولتی افغانستان کار کرده، گفت: «من بسیار ترسیده بودم.» این زن ۴۸ ساله که خواسته نام خانوادگی اش نشر نشود، به خوبی می دانست که با چه خطری روبروست.
طالبان قبلاً به موترهای حامل کارمندان اداره ای که او کار می کرد با بمب حمله کرده بودند. صدف در دو مورد از آن حملات مجروح شد و چندین همکار خود را از دست داده بود. او در پیامی از یک مکان نامعلوم در افغانستان گفت: «من نمی خواستم چیزی به دست طالبان بیفتد.»
یک هفته پس از تسلط طالبان، مردان مسلح دروازه خانه صدف را زدند و ساعت ها به جستجوی خانه او پرداختند. آنها می دانستند صدف کجا کار می کرد. به وی هشدار داده اند که او را تحت نظر دارند و خانه اش را ترک کردند.
فردای آن روز صدف وسایلش را جمع کرد و به همراه فرزندان و شوهرش که نجار بود، گریخت. آنها از آن زمان مخفی هستند. نزد اقوام و دوستان شان اقامت می کنند و بیش از دو هفته در جایی نمی مانند. صدف گفت: «من به خاطر شغلم در خطر هستم.»
عکس هایی از روزمرگی مردم در افغانستان
در پی تصرف قدرت توسط طالبان در افغانستان، زندگی روزمره مردم این کشور به شدت تغییر کرده است. در این مجموعه عکس، روزمرگی های افغان ها را در داخل و خارج از کشورشان مشاهده می کنید.
عکس: Javed Tanveer/AFP/Getty Images
برادرانه به سوی آموزش
دو کودک افغان در حومه شهر قندهار با بایسکل به سوی مکتب می روند. براساس آمار صندوق حمایت از کودکان در سازمان ملل متحد، پس از به قدرت رسیدن مجدد طالبان در افغانستان، بیش از چهار میلیون کودک در افغانستان از آموزش محروم گردیده اند. بیش از نیمی از این کودکان را دختران تشکیل می دهند.
عکس: Javed Tanveer/AFP/Getty Images
در انتظار مشتری
یک دختر خردسال روی یک گاری جواری فروشی در کابل نشسته است. احتمالا او پدر یا برادرش را همراهی می کند، شاید هم خودش کودکی کارگر باشد که در این روزهای سرد زمستانی در انتظار مشتری نشسته است.
عکس: Aref Karimi/AFP/Getty Images
کار بدون معاش
یک کارگر تنظیف شهرداری در قندهار پیاده رو یک جاده را جاروب می کشد. پس از تصرف قدرت توسط طالبان در افغانستان، کارمندان بخش های خدمات ملکی بیش از سه ماه است حقوقی دریافت نکرده اند. رژیم طالبان گفته که طرحی را برای پرداخت معاشات زیر کار دارد.
عکس: Javed Tanveer/AFP/Getty Images
حقوق برابر زن و مرد؟
یک کودک افغان در جاده ای در کابل، از کنار نقاشی های دیواری عبور می کند. نقاشی دیواری سمت چپ از این ایده حمایت می کند که شهروندان زن و مرد طبق قوانین افغانستان از حقوق برابر برخوردارند. دیگری به مسائل ازدواج می پردازد و مدعی است که در اسلام ازدواج اجباری وجود ندارد. دو حق بشری که پس از آمدن طالبان همواره نقض گردیده اند.
عکس: Allauddin Khan/AP Photo/picture alliance
سرما و آوارگی
کودکان آواره در اردوگاه بیجاشدگان داخلی در شهر قلعه نو مرکز ولایت بادغیس. براساس آمار کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان در حال حاضر بیش از ۳.۵ میلیون تن در افغانستان آواره هستند و امسال در پی تحولات اخیر ۷۰۰ هزار نفر بر شمار آوارگان افزوده شده است. این سازمان گفته که این آوارگان با رسیدن زمستان سخت شدیدا به غذا، لباس گرم، مواد سوخت و دارو نیازمند هستند.
عکس: HOSHANG HASHIMI/AFP
فقر و فروش کودکان
یک خانواده آواره در اردوگاه مهاجران بیجاشده داخلی در شهر قلعه نو مرکز ولایت بادغیس. افزایش فقر و تنگدستی به خاطر تحریم های بین المللی بر رژیم طالبان در افغانستان به مراتب بیشتر شده است. گزارش های متعددی نشر شده اند که برخی والدین خانواده های فقیر مجبور شده اند به خاطر تامین معیشت خانواده، یکی از کودکان شان را بفروشند.
عکس: HOSHANG HASHIMI/AFP
کودک همسری
یک دختر خردسال در شهر قلعه نو مرکز ولایت بادغیس به نکاح مردی ۲۳ ساله درآمده است. بسیاری از کودکانی که فروخته می شوند، دختران خردسالی هستند که به کودک همسری گرفته می شوند. خانواده این دختر به خاطر جنگ و خشکسالی از یکی از ولسوالی ها به مرکز ولایت بادغیس آواره شده است.
عکس: HOSHANG HASHIMI/AFP
بیکاری و بی سرنوشتی
مدینه (نام مستعار) یکی از خبرنگاران افغان در کابل بیکار شده است. بسیاری از جوانان با آمدن طالبان از تحصیل و کار محروم شده اند. مخصوصا زنان که حتی حضورشان در برخی از ولایت ها بدون همراهی "محرم شرعی مرد" منع گردیده است.
عکس: Wakil Koshar/AFP/Getty Images
از دانشگاه به کنج خانه
یک بانوی جوان از کنار نقاشی های دیواری حکومت سابق در شهر مزارشریف می گذرد. میلیون ها دختر و زن جوان با حاکمیت مجدد طالبان در افغانستان از کار و تحصیل محروم شده اند. مخصوصا دروازه های دانشگاه ها و مکاتب متوسطه و لیسه به روی دختران و زنان بسته مانده اند. جامعه جهانی فشار را بر طالبان به خاطر احترام به حقوق اساسی و برابر شهروندان افزایش داده است، اما بخش بزرگی از این فشار را جامعه متحمل می شود.
عکس: Wakil Koshar/AFP/Getty Images
میوه هایی که شاید گندیده شوند
میوه فروشان در شهر قندهار تا پاسی از شب منتظر مشتری هستند. چنانچه در عکس دیده می شود، بازار فروش خوب نیست و هنوز میوه های زیادی روی گاری قرار دارند. پس از سقوط نظام جمهوری اسلامی در افغانستان و برقراری رژیم امارتی طالبان، وضع اقتصادی این کشور وخیم شده و مشکل نقدینگی فراگیرتر گردیده است.
عکس: Javed Tanveer/AFP/Getty Images
10 عکس1 | 10
خطر ردیابی دیجیتالی
صدف در میان ده ها هزار افغان، از جمله مقامات دولت سابق، قضات، پولیس و فعالان حقوق بشر است که یک سال بعد از حاکم شدن طالبان، هنوز از ترس ردیابی به وسیله شناسه های دیجیتال و سیستم های داده ای که ستیزه جویان با تغییر نظام به دست آوردند، خود را مخفی می کنند.
در سال گذشته، گروه های مدافع حقوق بشر و سازمان ملل، قتل یا ناپدید شدن اجباری صدها تن از اعضای سابق نیروهای امنیتی، خبرنگاران، قضات، فعالان و افراد دگرباش جنسی را مستند کرده اند. سخنگوی طالبان به درخواست بنیاد "تامسون رویترز" برای اظهار نظر، پاسخی نداد.
مانند بسیاری از کشورهای فقیر، افغانستان در سال های اخیر با تمویل و تخصص بانک جهانی، ایالات متحده، اتحادیه اروپا، آژانس پناهندگان سازمان ملل، برنامه جهانی غذا و سایر نهادهای بین المللی تمویل کننده تلاش کرد تا داده های خود را دیجیتالی کند.
یکی از این برنامه ها، سیستم شناسایی دیجیتالی معروف به "تذکره الکترونیک" است که اطلاعات شخصی و بایومتریک زیادی از جمله نام، شماره تذکره، محل و تاریخ تولد، جنسیت، وضعیت تاهل، مذهب، قومیت، زبان، حرفه، اسکن عنبیه چشم، اثر انگشت و عکس را در خود دارد.
این شناسه ها برای دسترسی به خدمات، مشاغل و رای دادن مورد نیاز بود، اما گروه های حقوقی می گویند که این تذکره ها همچنین گروه های قومی آسیب پذیر و افرادی را که در دولت یا با آژانس های خارجی کار می کردند، افشا می کنند.
عزیز رفیعی، مدیر اجرایی انجمن غیرانتفاعی جامعه مدنی افغانستان که هر روز صدها پیام ناامیدانه از سوی افغان های مخفی دریافت می کند، گفت: «همه آسیب پذیر هستند. این سیستم ها از همان ابتدا یک اشتباه بزرگ بودند.»
رفیعی از ترس اینکه مبادا اطلاعاتش زمانی به دست شورشیان بیفتد، در زمان حکومت پیشین برای دریافت تذکره الکترونیکی درخواست نکرده بود او افزود: «در کشوری مانند افغانستان، همیشه این احتمال وجود دارد که اطلاعات به دست تروریست ها برسد و شما کشته شوید.»
در اوایل سال جاری، دیده بان حقوق بشر تأیید کرد که طالبان داده های دیجیتالی دریافت معاش در محکمه عالی و سیستم های بایومتریک پولیس، ارتش و کسانی را که با دولت های خارجی و آژانس های امدادی کار می کنند، کنترول می کنند.
بلکیس ویلی، یک محقق ارشد دیده بان حقوق بشر گفت: «برای کسانی که مخفی هستند، هیچ راهی برای گریز از شناسایی وجود ندارد؛ زیرا طالبان در ایست های بازرسی در حال بررسی هویت افراد با عکس، اثر انگشت و اسکن چشم هستند.»
طالبان زمانی که با حکومت پیشین و نیروهای خارجی در جنگ بودند نیز به دستگاه های بایومتریک دست یافته و از آنها برای گرفتن دست بالا در جنگ استفاده می کردند. ویلی اضافه کرد: «مردم نمی توانند خانه هایی را که در آن پنهان شده اند، ترک کنند. هرکسی که برای ترک کشور و به منظور گرفتن پاسپورت به اداره طالبان مراجعه می کند، هویتش برای طالبان کاملاً روشن است. واقعاً امکان اجتناب از شناسایی وجود ندارد.»
روایتی تصویری از زندگی مردم افغانستان زیر سایه طالبان
در پی تصرف قدرت توسط طالبان و سقوط کابل دهها هزار شهروند افغانستان از کشور خارج شدند، هزاران نفر دیگر هم چنین قصدی دارند. عکسهای خبرگزاری آلمان زندگی افغانها در سایه طالبان را به نمایش می گذارد.
عکس: Ahmad Halabisaz/AP Photo/picture alliance
در پی قدرتگیری طالبان بسیاری از مردم قادر به تامین ابتداییترین نیازمندیهای خود نیز نیستند. برخیها حتی برای تأمین نیازهای اولیه خود ناچار شدهاند، دار و ندار خود را در بازارهای خیابانی کابل به فروش بگذارند.
عکس: Saifurahman Safi/Xinhua/picture alliance
براساس آمار سازمان ملل متحد، گرسنگی و فقر بیش از ۱۸ میلیون نفر از شهروندان افغانستان را تهدید میکند. حتی در دوره زمامداری اشرف غنی نیز حدود نیمی از مردم افغانستان تنها به پشتوانه دریافت کمکهای مالی خارجی میتوانستند به حیات خود ادامه دهند؛ کمک هایی که حالا قطع شده اند.
عکس: Saifurahman Safi/Xinhua/picture alliance
در بازار مکاره کابل اجناس دست دوم خانه فروخته می شوند، از کفش و لباس گرفته تا لوازم آشپزخانه و تختخواب. بسیاری از مردم طبقه متوسط و غنی در افغانستان از ترس طالبان اموال شان را حراج می کنند تا از این کشور بگریزند.
عکس: Saifurahman Safi/Xinhua/picture alliance
یکی از فروشندگان در بازار مکاره کابل که در انتظار مشتری نشسته است. بلوکه شدن دارایی های افغانستان در بانک های جهان، نقدینگی را در این کشور کمک کرده و چرخه بازار و اقتصاد را در این کشور جنگزده به شدت آسیب زده است.
عکس: Saifurahman Safi/Xinhua/picture alliance
از زمان روی کار آمدن طالبان در افغانستان چهره شهر تغییر کرده است. در برخی فروشگاهها هنوز هم مانکنهایی پشت ویترین دیده میشوند که یادآور دوران پیش از طالبان هستند، اما حضور زنان و طبیعتا مشتریان زن در خیابانها کاهش یافته است.
عکس: Ahmad Halabisaz/AP Photo/picture alliance
با قدرت گیری طالبان در افغانستان زنان این کشور بسیاری از آزادیهایی را که در طی بیست سال گذشته کسب کرده بودند، از دست دادهاند و دوباره به کنج خانه ها عقب زده شدند.
عکس: Felipe Dana/picture alliance/AP
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد چندی پیش از عهدشکنی طالبان و عدم پایبندی آنها به وعده تضمین حق مشارکت زنان و دختران در امور اجتماعی انتقاد کرده بود. تصویری از زنان متعلق به قوم هزاره در قندهار.
عکس: Bilal Guler/picture alliance/AA
در خیابانها و امکان عمومی کابل دیگر کمتر از شادی و تفریح خبری است. طالبان هرازگاهی در تفریحگاه ها دیده می شوند که از وسایل بازی کودکان لذت می برند.
عکس: Alexandra Kovalskaya/Tass/dpa/picture alliance
تصویری از یک پرنده فروش در بازار کابل که همچنان در انتظار مشتری نشسته و کشیدن سیگار دلخوشی او است. بسیاری از کارها در افغانستان ممنوع شده است، شاید طالبان چندی بعد داشتن پرنده خانگی را نیز ممنوع سازند.
عکس: Oliver Weiken/dpa/picture alliance
مسئله ادامه کمک به افغانستان موضوعی است که جامعه بینالملل را به خود مشغول کرده است. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل پرداخت کمکهای مالی به افغانستان را برای جلوگیری از وقوع یک فاجعه انسانی و بحران اقتصادی الزامی دانسته است. تصویری از یکی کبوترفروشها در بازار کابل.
عکس: Oliver Weiken/dpa/picture alliance
طالبان به امریکا و اتحادیه اروپا هشدار داده که درصورت ادامه تحریمها موجی از پناهجویان اقتصادی به سمت غرب به راه میافتد؛ امری که یکی از نگرانیهای اروپا محسوب میشود.
عکس: picture alliance/AA
تا کنون سیاستمداران مختلفی در مورد خطر موج تازه پناهجویان افغان هشدار دادهاند. انگلا مرکل، صدراعظم آلمان به تازگی خاطرنشان کرد، اگر کل سیستم مالی در افغانستان سقوط کند، هیچ کس از آن نفع نمیبرد و هیچ کمک بشردوستانهای نمیتوان کرد. او تأکید نمود که نباید فقط تماشا کرد که ۴۰ میلیون نفر در هرج و مرج گرفتار میشوند.
عکس: Alexandra Kovalskaya/Tass/dpa/picture alliance
با روی کار آمدن طالبان در افغانستان عرصه فرهنگ و هنر به ویژه موسیقی نیز خاموش شده است. تصویری دیواری از احمد ظاهر، خواننده اسطورهای افغانستان بر یکی از دیوارهای کابل؛ تصویری خاموش که از آن صدایی برنمیآید.
عکس: Alexandra Kovalskaya/Tass/dpa/picture alliance
در حال حاضر آیندهای مبهم، خواه از لحاظ اقتصادی و خواه از لحاظ اجتماعی و حقوق بشر در انتظار شهروندان افغانستان است. تصویری از یک خوراکه فروشی کوچک در کابل که چشمانتظار مشتری است.
عکس: Bilal Guler/AA/picture alliance
در اوایل ماه اکتبر سال جاری در هرات "جشنی" با حضور طالبان به مناسب خروج نیروهای امریکایی از افغانستان برگزار شد. در این جشن شماری از "پهلوانان" زور و قابلیتهای خود را به نمایش گذاشتند، از جمله قابلیت استقامت.
عکس: AA/picture alliance
یکی دیگر از شرکتکنندگان لبخندزنان نمایش میدهد که به راحتی توان حمل یک موتورسایکل را دارد.
عکس: picture alliance/AA
روی دیگر سکه، مشکلات عدیدی است که افغانستان با آن دست و پنجه نرم میکند، از جمله مشکل مواد مخدر و ترک اعتیاد. تصویری از معتادان در یکی از مراکز ترک اعتیاد که منتظرند، سرشان تراشیده شود. طالبان معتادان را به زور مجبور به ترک اعتیاد کرده و با آنان خشونت می کنند.
عکس: Felipe Dana/picture alliance/AP
در برخی از صحنهها نیز میتوان دید که چگونه افغانهای پیر و جوان علیرغم مشکلات و سایه سنگین طالبان میکوشند همبستگی خود را حفظ کنند. اما اوضاع کودکان و زنان بیشتر از دیگران در این کشور نگران کننده است.
عکس: Ahmad Halabisaz/AP Photo/picture alliance
18 عکس1 | 18
زندگی و مرگ بر اساس داده ها
مدافعان ثبت بایومتریک می گویند که این کار شمارش دقیق تر و شناسایی افراد نیازمند را امکان پذیر نموده، ارائه کارآمدتر کمک را تضمین می کند و به جلوگیری از تقلب کمک می نماید. اما منتقدان میگویند که از این اطلاعات ثبت شده دیجیتال می توان برای ردیابی و نظارت سوءاستفاده کرد.
رامان جیت سینگ چیما، از سازمان "اکسس ناو"، یک گروه حقوق دیجیتال گفت که آنچه در أفغانستان اتفاق می افتد، خطرات سیستم های شناسایی دیجیتال، بدون در نظر گرفتن تدابیر کافی حفاظتی و تأثیر احتمالی شان بر حقوق بشر را برجسته تر می سازد.»
گروه های حقوق دیجیتال سال گذشته از آژانس های امدادرسان، کمک کنندگان خارجی و شرکتهای مخابراتی و فناوری خواسته اند تا در نحوه جمع آوری داده های بایومتریک تجدیدنظر کنند و سیستم های خود را برای جلوگیری از آسیب بیشتر حفاظت کنند.
اما به گفته چیما، هنوز چنین کاری صورت نگرفته است. او گفت: «برنامه های شناسه دیجیتال با پیامدهای جدی برای حقوق بشر، حتی در محیط های پرخطر یا بحران زده هم هنوز در حال اجرا یا تشویق هستند.»
اما صدف هنوز در أفغانستان مخفی است. معلوم نیست تا چه زمانی می تواند خودش را مخفی کند. او گفت: «فقدان شغل و فقر از یک سو و ترس از شناسایی و ردیابی از سوی دیگر، زندگی ام را بسیار سخت کرده است. کاش این یک کابوس بود و می توانستم از خواب بیدار شوم.»