تهاجم روسیه بر اوکرایین به سرعت بر مناسبات و اوضاع جهان تأثیر کرد. آلمان و کشورهای غربی به طور غیرمترقب مصممانه در تحریم ها علیه روسیه سهیم گردیدند. امروز جمعه، سوم جون، درست ۱۰۰ روز از شروع جنگ اوکرایین میگذرد.
اعلانات بازرگانی
تردیدی نیست که جهان هرگز به وضعیت قبل از تهاجم روسیه بر اوکرایین برنخواهد گشت. اما اینکه نظم جهانی پس از این جنگ چگونه خواهد بود، هنوز روشن نیست و هیچ کسی نمیتواند پیشگویی نماید. تغییراتی در امور سیاسی رونما شده اند که پیامد جنگ اند و تأثیرات این جنگ بر زندگی روزمره مردم شدیداً محسوس میباشد.
نقطه عطف در سیاست خارجی آلمان
شروع این جنگ نقطه عطفی در سیاست خارجی و امنیتی آلمان نیز بود. فقط سه روز بعد از آغاز جنگ، اولاف شولتس صدراعظم آلمان در سخنرانی ویژه اش در پارلمان فدرال این کشور «بوندستاگ» تغیرات وسیعی در سیاست خارجی و امنیتی آلمان را معرفی نمود.
براساس این تغییرات، اردوی فدرال آلمان با یک برنامه جدید و هزینه ۱۰۰ میلیارد یورویی، برای دفاع از کشور تجدید و تجهیز میشود. علاوه بر این، برای اولین بار آلمان تصمیم گرفت به کشوری که در اروپا در حال جنگ علیه یک قدرت اتومی است، اسلحه بفرستد.
یکی از موارد مهم پیامدهای این جنگ، مشکل تأمین انرژی در آلمان و کشورهای دیگر اروپایی است. این کشورها در تلاش شدند تا از وابستگی به نفت و گاز روسیه نجات یابند و به تازگی تحریم قسمی را علیه واردات نفت از روسیه وضع کرده اند.
انشعاب در میان قدرتهای جهانی
سازمان ملل در موقفگیریهای خود در قبال جنگ اوکرایین منشعب شده است. در آغاز ماه مارچ در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل ۱۴۱ کشور جنگ در اوکرایین را محکوم نمودند. اما پنج کشور با قطعنامه محکومیت روسیه مخالفت نمودند و ۳۵ کشور دیگر رأی ممتنع دادند. چین و هندوستان به عنوان پرجمعیتترین کشورهای جهان به این قطعنامه رأی ممتنع دادند. علاوه بر این دو کشور، همچنان افریقای جنوبی به عنوان مهمترین شریک افریقایی آلمان و دیگر کشورهای غربی نیز از رای ممتنع کار گرفت. برازیل به عنوان پرجمعیتترین کشور و بزرگترین اقتصاد در امریکای جنوبی نیز از محکوم نمودن تهاجم روسیه امتناع نمود. برازیل، چین، هندوستان و افریقای جنوبی همراه با روسیه در گروه کشورهای «بریکس» شامل اند.
قطب مقابل ۵ کشور گروه «بریکس» کشورهای قدرتمند اقتصادی عضو گروه «جی ۷» میباشند که در حال حاضر آلمان ریاست آن را به دوش دارد. کشورهای گروه هفت و «بریکس» در اجلاس کشورهای جی ۲۰ بر دور یک میز مینشینند.
جنگ پوتین در اوکرایین چگونه روی قیمتها در جهان تاثیر میگذارد؟
پیامدهای تهاجم روسیه به اوکرایین همین حالا هم در سراسر دنیا محسوس است. در بسیاری از کشورها قیمت مواد غذایی و سوخت موتر افزایش یافته است. در برخی کشورها نخستین ناآرامیها آغاز شده است.
عکس: Dong Jianghui/dpa/XinHua/picture alliance
افزایش هزینه های زندگی
در آلمان مصرف کنندگان به خاطر هزینه های روبه افزایش زندگی نگران شده اند. جنگ در اوکرایین و تعزیرات مرتبط با آن تاثیراتی به جا گذاشته است. میزان تورم دراین کشور در ماه مارچ ۲۰۲۲ از سال ۱۹۸۱ تا به حال بی سابقه بوده است. در حالی که حکومت آلمان فدرال می خواهد تحریم زغال سنگ از روسیه را به سرعت اجرایی کند، میل چندانی به تحریم واردات نفت و گاز روسیه نشان نمی دهد.
عکس: Moritz Frankenberg/dpa/picture alliance
کنیا: صف های طولانی در برابر تانک های تیل
در نایروبی صف های طولانی در برابر تانک های تیل ایجاد شده است. پیامدهای جنگ اوکرایین در این جا نیز محسوس است. سوخت موتر کم است و بهای آن افزایش یافته است. از بحران مواد غذایی بهتر است که صحبت نکنیم. مارتین کیمانی، سفیر کنیا در شورای امنیت سازمان ملل به خاطر این وضعیت اظهار نگرانی کرد و اوضاع شرق اوکرایین را با تحولات در افریقا پس از پایان دوران استعمار مقایسه کرد.
عکس: SIMON MAINA/AFP via Getty Images
افزایش قیمت نان در ترکیه
روسیه بزرگترین تولیدکننده گندم در جهان است. اما حالا به خاطر ممنوعیت صادرات از این کشور، قیمت نان در ترکیه افزایش می یابد. تحریم های بین المللی باعث مختل شدن زنجیره تامیناتی می شود. اوکرایین جزو پنج کشور اصلی صادرکننده گندم در سراسر دنیا است. اما به خاطر جنگ با روسیه، امکان صادرات گندم این کشور از طریق بندرهای آن در دریای سیاه وجود ندارد.
عکس: Burak Kara/Getty Images
افزایش شدید قیمت گندم در عراق
یک کارگر بوجی های آرد را در بازار جمیله روی هم می گذارد، جایی که یک بازار محبوب عمده فروشی در بغداد است. قیمت گندم در عراق پس از حمله روسیه به اوکرایین به شدت افزایش یافته است. عراق تا به حال بی طرف بود، اما حالا نصب پلاکاتهایی به طرفداری از پوتین ممنوع اعلام شده است.
عکس: Ameer Al Mohammedaw/dpa/picture alliance
اعتراضات در لیما
در لیما، پایتخت پرو بین پولیس و تظاهرکنندگان برخورد صورت گرفت. مردم به خاطر مسائل مختلف از جمله افزایش هزینه مواد غذایی که در پی جنگ اوکرایین تشدید شد، به سرک ها برآمدند. پدرو کاستیلو، رئیس جمهور این کشور به خاطر ناآرامی ها قیود شبگردی وضع کرده و وضعیت اضطراری اعلام کرد. پس از لغو این وضعیت، اعتراض ها دوباره ادامه پیدا کرد.
عکس: ERNESTO BENAVIDES/AFP via Getty Images
وضعیت اضطراری در سریلانکا
در سریلانکا نیز مردم برای نشان دادن خشم و ناراحتی شان به سرک ها آمدند. برخی از آن ها حتی چند روز پیش سعی کردند به خانه شخصی رئیس جمهور گوتابایا راجاپاکسا هجوم ببرند. او به خاطر اعتراض های رو به گسترش بر علیه هزینه های در حال افزایش زندگی، کمبود سوخت و رفتن برق، وضعیت اضطراری اعلام کرد و از هندوستان و چین خواست برای رفع کمبود منابع کمک کنند.
عکس: Pradeep Dambarage/Zumapress/picture alliance
صبر اسکاتلندی های صرفه جو نیز به سرآمد!
مردم در اسکاتلند نیز به خاطر هزینه های رو به افزایش مواد غذایی و بهای انرژی اعتراض می کنند. اتحادیه های کارگری در سراسر بریتانیا برای اعتراض برعلیه افزایش هزینه های زندگی تظاهرات سازمان دهی کرده اند. قبل از آن برگزیت یا خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نیز در بسیاری از بخش ها باعث افزایش هزینه ها شده بود. جنگ در اوکرایین باعث گرانی بیشتر قیمت ها خواهد شد.
عکس: Jeff J Mitchell/Getty Images
قیمت ماهی چند است؟
بسیاری از مردم در بریتانیا به خاطر گرانتر شدن غذای ملی محبوب شان نگران هستند. در این جا سالانه حدود ۳۸۰ میلیون وعده ماهی و چیپس کچالو مصرف می شود. اما به خاطر تحریم های شدید علیه واردات از روسیه، قیمت ماهی سفید وارداتی از این کشور افزایش می یابد. همچنین روغن برای پخت غذا و انرژی نیز گران تر شده است. در ماه فبروری سال ۲۰۲۲ میزان تورم در بریتانیا ۶.۲ درصد در مقایسه با یک ماه قبل از آن افزایش یافت.
عکس: ADRIAN DENNIS/AFP via Getty Images
شانس اقتصادی برای نایجریا؟
یک تاجر در یکی از مناطق نایجریا آرد را برای فروش بسته بندی می کند. نایجریا مدت ها است که می خواهد میزان بالای واردات مواد غذایی را کاهش دهد و اقتصادش را در بخش های دیگر نیز مقاومت تر کند. آیا حالا جنگ اوکرایین شانسی برای اقتصاد این کشور است؟ الیکو دانجو، ثروتمندترین مرد نایجریا چندی پیش بزرگترین فابریکه کود را در این کشور افتتاح کرد و حالا امیدوار است که بتواند تولیداتش را به خوبی به فروش برساند.
عکس: PIUS UTOMI EKPEI/AFP via Getty Images
9 عکس1 | 9
اکنون دیده شود که در اجلاس بعدی کشورهای جی۲۰ که در ماه نوامبر در اندونیزیا برگزار میشود، چه خواهد شد و ساختار جهانی به کدام سمت میرود؛ به سمت تشکیل بلاک و رویارویی و یا هم در مسیر همکاری مشترک.
یکی از پیامدهای دیگر این جنگ، نزدیکی خیلی زیاد کشورهای غربی است، آنچه که اگر مقطعی هم باشد، برخلاف خواست پوتین است. کشورهای اتحادیه اروپا در وضع تحریمها و نیز در محکوم نمودن جنگ پوتین به گونه کم نظیری موقف مشترک خود را تمثیل نمودند.
ناتو نیز که زمانی امانویل ماکرون گفته بود دچار «مرگ مغزی» شده است، از آغاز جنگ با تدابیر جدید عرض اندام نمود. اکنون با این تحولات، دیگر نمیشود از پایان اتحاد کشورهای غربی سخن گفت، آنچه که توسط خیلیها مطرح میگردید. اما این وحدت همچنان انشعاب عمیقی را نیز در پی داشت. طور مثال، ترکیه نمیخواهد به سادگی پیوستن فنلند و سویدن به ناتو را بپذیرد.
در اتحادیه اروپا نیز مجارستان با صراحت در برابر تحریم نفت روسیه مخالفت کرد. آزمون خیلی دشوار دیگر در برابر اتحادیه اروپا بحث شمولیت اوکرایین در این اتحادیه است که در همین ماه جون مطرح میشود.
غرب: روسیه شدیداً منزوی شده است
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه حمله ۲۴ فبروری این کشور به اوکرایین را همچنان جنگ در برابر غرب برای نجات «جهان روسی» میداند. اما دستآورد او بر عکس این ادعا است. شهروندان روسی تبار اوکرایین روز تا روز از این همسایه بزرگ خود روگردان شده اند.
واکنشهای امریکا و رهبران سیاسی غرب علیه به رسمیت شناختن استقلال مناطق شرق اوکرایین توسط پوتین
درواکنش به اقدام ولادیمیرپوتین، درقبال به رسمیت شناختن مناطق شرق اوکرایین، کشورهای غربی و ایالات متحده، از وضع نخستین تحریمات و تعزیرات خود علیه این کشورخبرداده اند. دراین مجموعه تصاویر نگاهی به این واکنش ها داریم.
عکس: Taisiya Vorontsova/TASS/dpa/picture alliance
واکنشهای امریکا و رهبران سیاسی غرب علیه اقدام پوتین
درواکنش به اقدام ولادیمیرپوتین، رئیس جمهور روسیه درقبال به رسمیت شناختن مناطق شرق اوکرایین، کشورهای غربی و ایالات متحده، از وضع نخستین تحریمات و تعزیرات خود علیه این کشورخبرداده اند. دراین مجموعه تصاویر نگاهی به این واکنش ها داریم.
عکس: Alexei Alexandrov/AP Photo/picture alliance
سران کشورهای آلمان، فرانسه و ایالات متحده
اولاف شولتس صدراعظم آلمان، جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده امریکا و امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه، در صحبت مشترک تلفونی، این اقدام ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه را «شدیداً» محکوم کردند.
به گفته اشتفن هبشترایت، سخنگوی حکومت فدرال آلمان: «هرسه جانب در این مورد به اتفاق آٰراء این اقدام یکجانبه روسیه را نقض آشکار توافقنامه مینسک خوانده اند». و گفته این که« این اقدام «بی جواب نخواهد ماند».
عکس: Markus Schreiber/AP/picture alliance
بئربوک، وزیر خارجه آلمان
انالینا بئربوک، وزیر خارجه آلمان این اقدام را به عنوان «نقض صریح حقوق بین الدول» محکوم کرده گفت: «ما از روسیه میخواهیم که وضعیت را به حالت اول برگردانیده وبه راه حل دیپلوماتیک و سیاسی ای تنش ها ، در چارچوب توافقات مینسک بر گردد.»
بئربوک با اشاره به تحریم های احتمالی توضیح داد: «ما علیه این نقض حقوق بین الملل واکنش نشان خواهیم داد.» او افزود:«باشرکای ما برسر این موضوع تبادل نظر می کنیم»..»
عکس: Janine Schmitz/photothek/picture alliance
ارزولا فون دیر لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا
ارزولا فون دیر لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا و چارلس میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا در پیام تویتری توضیح دادند: «شناسایی دو منطقه جدایی طالبان در اوکرایین، نقض صریح قوانین بین الملل، تمامیت ارضی اوکرایین و توافقات مینسک می باشد.» آنها تأکید کردند که «اتحادیه اروپا با تحریم ها علیه آن هایی واکنش نشان خواهند داد که در این اقدام خلاف قانون سهیم بوده اند»
عکس: Andreas Gebert/REUTERS
انتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده امریکا
انتونی بلینکن، وزیر خارجه یالات متحده امریکا در واکنش به تصمیم پوتین توضیح داد: «به رسمیت شناختن به اصطلاح «جمهوری های دونتسک و لوهانسک» توسط کرملین به عنوان دولت های «مستقل»، مستلزم پاسخ سریع و جدی می باشد. ما با هماهنگی شرکای مان، اقدامات مناسب را اتخاذ خواهیم کرد.»
عکس: Kevin Lamarque/REUTERS
جوبایدن، رئیس جمهور ایالات متحده
جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا، قبلاً در نخستین اقدام، علیه مناطق جدایی طلب دونتسک و لوهانسک، تحریمات اقتصادی وضع کرد.افزون برآن بایدن دریک صحبت تلفونی با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکرایین بر حمایت ایالات متحده امریکا برای «حاکمیت سیاسی و تمامیت ارضی اوکرایین» تأکید کرد.
عکس: Jim Watson/AFP/Getty Images
بریتانیا: «بسته تحریمات مهمی» را در نظر داریم
بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا نیز تصمیم پوتین را به عنوان «نقض صریح حاکمیت سیاسی و تمامیت ارضی اوکرایین» محکوم کرد. او در این ارتباط از «خبرهای بسیار بد» برای وضعیت اوکرایین سخن گفت. جانسون قرار است به روز سه شنبه یک «بسته تحریمات مهم» را معرفی کند.
عکس: Matt Dunham/AP Photo/picture alliance
استولتنبرگ: روسیه در تلاش بهانه ای برای تهاجم به اوکرایین است
ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو انتقاد کرد که این اقدام پوتین، به «حاکمیت سیاسی و تمامیت ارضی اوکرایین و تلاشها برای راه حل منازعه» زیان وارد می کند. او افزود که روسیه تلاش میکند «تا بهانهای برای یک تهاجم در اوکرایین ایجاد کند.
عکس: JOHANNA GERON/REUTERS
دبیرکل سازمان ملل بر راه حل «مسالمت آمیز» تأکید کرد
انتونیو گوتریش، دبیر کل سازمان ملل متحد در قبال به رسمیت شناختن استقلال مناطق جدایی طلبان، ابراز «نگرانی شدید» کرده گفت: «تصمیم فدراسیون روسیه حاکی از نقض تمامیت ارضی و حاکمیت سیاسی اوکرایین است و در تضاد با موازین منشور سازمان ملل متحد قرار دارد.»گوتریش خواستار یک « راه حل صلح آمیز منازعه در شرق اوکرایین مطابق با توافقات مینسک» شد.
عکس: Javier Soriano/AFP
9 عکس1 | 9
افزون بر این، هنرمندان و ورزشکاران روسی نیز از تجرید شان در خارج و گاهگاهی از «روسهراسی» شکایت میکنند. اشتراک ورزشکاران روسی در مسابقات جهانی لغو شده است.
تحریمهای شدید کشورهای غربی علیه روسیه همچنان اقتصاد این کشور را نیز متزلزل ساخته است. در این میان موارد تحریمهای وضع شده علیه روسیه به ۱۰ هزار مورد میرسد، رقمی از تحریمها که در برابر هیچ کشور جهان وضع نشده است. با توجه به این تحریمها، به باور کشورهای غربی روسیه در سطح بین المللی به شدت منزوی شده است.
اما دستگاه قدرت در مسکو به این مسأله چندان اهمیتی قایل نیست و غرب را فقط بخشی از جهان میداند. روسیه که یکی از کشورهای غنی از مواد خام به شمار میرود، برای معاملات تجاری خود به کشور همسایهاش چین و شریک دیگر خود هندوستان اشاره میکند. روسیه همچنان به عنوان یک قدرت دارای حق ویتو در شورای امنیت خود را منزوی تلقی نکرده و بر حضور خود در صحنه جهانی تأکید دارد.
مشکل تامین گاز
پیش از شروع جنگ در اوکرایین، آلمان ۳۵ درصد نفت خام، ۵۵ درصد گاز مورد نیاز و ۵۰ درصد زغال سنگ خود را از روسیه وارد میکرد.
حتی در زمستان گذشته زمانی که ذخیرهگاههای گاز آلمان بیشتر از حد معمول خالی شده بود، این نگرانی ایجاد شده بود که مبادا شرکت دولتی گازپروم روسیه ارسال گاز را متوقف کند؛ کاری که عواقب غیرقابل پیش بینی برای اقتصاد و خانوادهها در آلمان میتواند در پی داشته باشد. اما پس از شروع جنگ و این دستور پوتین که کشورهای «غیردوست» بهای گاز روسی را به روبل پرداخت کنند، این نگرانی شدیدتر شد.
بهای به شدت رو به افزایش انرژی تنها پیامد این جنگ نیست، بلکه همچنان قیمت مواد غذایی نیز به طور سرسام آوری رو به افزایش است، زیرا صادرات غله از اوکرایین، به عنوان یکی از غنی ترین کشورهای صادرکننده غله، متوقف شده است و به این ترتیب غله جات و روغن گل آفتاب پرست دیگر به کشورهای متقاضی صادر نمیشوند. همچنان بهای کود زراعتی نیز به شدت افزایش یافته است.
این وضعیت بیش از همه کشورها و اهالی سرزمینهای فقیر جهان را شدیداً متأثر میسازد؛ زیرا افزون بر مشکلات خشکسالی و پیامدهای پاندمی کرونا، اکنون عرضه مواد غذایی کاهش و قیمتها افزایش یافته است. با توجه به این وضعیت کارشناسان از احتمال افزایش گرسنگی در جهان ابراز نگرانی کرده و گفته اند که بروز بزرگترین بحران بشری پس از جنگ دوم جهانی بعید نمیباشد.