با افزایش میزان مهاجرت در سرتاسر جهان، میزان قربانیان و ناپدید شدگان نیز در میان آن ها رو به افزایش است. ده ها هزار تن از مهاجران در طول سفرشان جان می بازند و یا به سادگی ناپدید می شوند.
عکس: Reuters/G. Mangiapane
اعلانات بازرگانی
این مهاجران که نه به عنوان یک فرد زنده در جایی ثبت اند، بعد از مرگشان هم به ندرت پیش می آید که جایی ثبت شوند، گویا که آن ها هیچگاه وجود نداشته و زندگی نکرده اند.
شمار مهاجرانی که غرق می شوند، در بیابان جان می دهند و طعمه قاچاقبران می شوند رو به افزایش است. در حالی که خانواده های شان در انتظار خبری از سوی عزیزان مهاجرشان هستند، اجساد بی نام و نشان آن ها قبرستان ها را در ولایت گاوتنگ افریقای جنوبی، شهر ساحلی جرجیس، ایتالیا، یونان یا لیبیا پر کرده اند.
یک محاسبه خبرگزاری اسوشیتدپرس نشان می دهد که بعد از سال ۲۰۱۴ بیش از ۵۶ هزار و ۸۰۰ مهاجر جان شان را از دست داده یا مفقود شده اند. این دوبرابر رقمی است که سازمان بین المللی مهاجرت به آن دست یافته است. این سازمان شمار کشته ها و مفقودشدگان را به تاریخ ۱ اکتبر بیش از ۲۸۵۰۰ تن اعلام کرد.
خبرگزاری اسوشیتدپرس با جمع آوری اطلاعات گروه های بین المللی، یادداشت های داکتران طب عدلی، گزارش ها راجع به اشخاص مفقودشده، لیست کشته شدگان و بررسی اطلاعاتی که از طریق هزاران مصاحبه با مهاجران به دست آمده است، به رقم ۵۶ هزار و ۸۰۰ تن دست یافته است.
محاسبه خبرگزاری اسوشیتدپرس هم کامل نیست. در بیابان های ریگی و یا در زیر دریاها اجسادی قرار دارند که کسی متوجه آن ها نشده است. از آن جایی که این اشخاص به طور غیرقانونی مهاجرت کرده اند، خانواده های آن ها برخی اوقات خبر گم شدنشان را به هیچ جا اطلاع نمی دهند، یا که این اشخاص خانواده های شان را ترک کرده اند، بدون این که دقیقا بگویند به کجا می روند.
این خانواده ها میان سوگواری و امیدواری گیر مانده اند، مانند خانواده صفی البحری در تونس. پسر این خانواده، مجدی بارهومی، به تاریخ هفتم ماه می سال ۲۰۱۱ شهر زادگاهش راس الجبل را در یک قایق کوچک با ده ها مهاجر دیگر به قصد اروپا ترک کرد.
این قایق غرق شد و از آن زمان خبری از بارهومی شنیده نشده است. با این وجود پدر و مادرش هنوز هم باور دارند که او زنده است. پدرش گفت: «من انتظار او را می کشم. من همیشه فکر می کنم که او پشت سر من است، در خانه، بازار، همه جا». او ادامه داد: «وقتی که من شب صدایی می شنوم، فکر می کنم که او برگشته است. وقتی که صدای موترسایکل را می شنوم، فکر می کنم پسرم برگشته است».
سازمان ملل شمار قربانیان در بحیره مدیترانه و اروپا را ثبت می کند، اما حتی این جا هم شماری از قربانیان از قلم می افتند.
جو سیاسی در اروپا و ایالات متحده امریکا علیه مهاجران است. در امریکا حکومت قصد دارد با کاروان مهاجرانی که از امریکای مرکزی راه این کشور را در پیش گرفته اند، به شدت برخورد کند.
در نتیجه این سختگیری ها، بودجه برای پروژه های ردیابی مهاجران به شدت در حال کاهش است.
به طور مثال، وقتی که در اپریل سال ۲۰۱۵، کشتی حامل مهاجران در ساحل ایتالیا غرق شد، ۸۰۰ تن جانشان را از دست دادند. کارشناسان ایتالیایی وعده دادند که این قربانیان را شناسایی کرده و خانواده های شان را پیدا کنند. اما بیش از سه سال از آن زمان گذشته و حکومت عوام گرای ایتالیایی بودجه ای را که به این منظور اختصاص یافته بود، قطع کرده است.
بیرون از اتحادیه اروپا اطلاعات راجع به قربانیان و مفقودشدگان در میان مهاجران حتی از این هم کمتر است. حتی در ایالات متحده هم که مهاجرت به یک مساله بسیار مهم تبدیل شده است، سیاستی یا تلاشی برای ثبت شمار قربانیان، شناسایی اجساد آن ها و مطلع کردن خانواده های شان وجود ندارد.
درباره شمار قربانیان در جنوب امریکا هم اطلاعات بسیار اندکی در دسترس است. در حالی که میزان مهاجرت از کشور ونزوئلا بسیار زیاد است و در آسیا هم که بیشترین میزان مهاجرت را دارد، اطلاعات بسیار اندکی در مورد قربانیان وجود دارد.
در نتیجه، حکومت ها میزان واقعی مرگ و میر در میان مهاجران را دست کم می گیرند، در حالی که مهاجرت در بیشتر نقاط جهان به یک مساله مهم سیاسی و اجتماعی تبدیل شده است.
صلیب سرخ می گوید که براساس گزارش های دریافت شده ۲۷۷۳ طفل در مسیر اروپا مفقود شده اند و اطفال مهاجر از گم شدن ۲۰۹۷ بزرگسال خبر داده اند.
صلیب سرخ می گوید که براساس گزارش های دریافت شده ۲۷۷۳ طفل در مسیر اروپا مفقود شده اند. عکس: picture-alliance/dpa/H.P.Oczeret
الماس و برادرش که هر دو از ولایت خوست افغانستان راه اروپا را در پیش گرفتند، جزو این فهرست نیستند. هنگامی که مادرش او و برادر ۱۱ ساله اش را از روی ناچاری از خانه شان به سوی سرنوشتی نامعلوم فرستاد، الماس ۱۴ سال داشت. مادرشان می خواست آن ها را از دست طالبان دور کند و به وسیله قاچاقبران به آلمان برساند.
اما هنگامی که پولیس مرزی ایران به سوی آنها شلیک کرد، برادر الماس به یک دره افتاد و بیهوش شد. از آن روز به بعد الماس برادرش را دیگر هیچگاه ندید. هنگامی که او با مادرش صحبت کرد، نتوانست این خبر را به او بدهد و فقط گفت که برادرش نمی تواند تیلفون کند، اما سلام می فرستد.
شماره تیلفون خانواده الماس در افغانستان دیگر کار نمی کند، طالبان قریه آن ها اشغال کرده اند و او نمی داند که خانواده را و یا برادرش را که چهار سال پیش گم کرد، چگونه پیدا کند.
او که حالا در یک قریه در فرانسه به سر می برد، وقتی راجع به این قضیه صحبت می کند چهره اش را اندوه و غم فرا می گیرد و می گوید: «خانواده ام هم نمی دانند که من کجا هستم».
me, af (AP)
این تصاویر مربوط به سال ۲۰۱۷ است.
تصویر: امسال حدود پنج هزار انسان در جریان مهاجرت جان باخته اند
سازمان ملل متحد گفت که امسال درجریان مهاجرت ها حدود پنج هزار تن جان باخته اند. سه پنجم این انسان ها در مدیترانه جان باختند، مسیری مرگبار که مهاجران را در آرزوی رسیدن به قاره سبز به کام مرگ می کشاند. در این آلبوم ببینید.
عکس: picture-alliance/JOKER/A. Stein
دریای مرگبار اژه
در جریان بحران مهاجرت از خاورمیانه و آسیای جنوبی به اروپا که از اوایل سال ۲۰۱۵ آغاز شد، انسان های زیادی در مسیر راه جان باختند. بیشترین مهاجران در مسیر مهاجرت در دریای خروشان اژه غرق شدند. به تازگی سازمان ملل متحد گزارش داده که تنها از آغاز امسال پنج هزار انسان در مسیر مهاجرت ها در مسیرهای مختلف جان باخته اند.
عکس: picture alliance/AP Photo/IFRC/M. Karima
بحران مهاجرت از افریقا
پس از مهاجرت های توده وار از خاورمیانه و جنوب آسیا به اروپا، حالا مهاجرت ها از کشورهای قاره افریقا به سوی اروپا شدت یافته است. مهاجرانی که بسیاری شان آرزوی رسیدن به اروپا و یافتن زندگی بهتر را در دل دارند. در کشورهای افریقایی بر علاوه جنگ، فقر، بیکاری و تغییرات اقلیمی از جمله عوامل اصلی مهاجرت ها هستند.
عکس: Reuters/H. Amara
صحرای مرگبار افریقا
مهاجران از بسیاری از کشورهای افریقایی باید خودشان را به لیبیا برسانند تا بتوانند از مدیترانه عبور کرده و به اروپا برسند. در این مسیر صحرای بزرگ در جنوب لیبیا موقعیت دارد، جایی که به گفته ناظران و سازمان های بین المللی و همچنان خود مهاجران، حتی بیشتر از مدیترانه انسان های را به کام مرگ می کشاند. قاچاقبران در این مسیر به مهاجران حتی برای چند روز آب و نان نمی دهند.
عکس: Reuters/H. Amara
مفقود شدگان
براساس گزارش آژانس بین المللی مهاجرت ۴۷۰ انسان در صحرای افریقا امسال جان باخته اند. شمار دقیق انسان هایی که تاکنون در صحرا جان باخته اند معلوم نیست. گزارشی را که سازمان "آکسفام" در مصاحبه با مهاجران در لیبیا تهیه کرده نشان می دهد که بسیاری ها در مسیر مهاجرت در این صحرا مفقود شده اند. مهاجران این صحرا را خطرناک ترین بخش مهاجرت عنوان کرده اند.
عکس: Reuters/H. Amara
لاری های پر از مهاجر
مهاجران می گویند که قاچاقچیان مهاجران را بدون در نظرداشت کرامت انسانی مثل مواشی در موترهای لاری و موترهای باربری سوار کرده و از مسیر صحرا می گذرند. آنها به خاطر اینکه از دید مرزبانان دور بمانند باید قسمت های طولانی را پیاده بروند. علاوه براین به خاطر تیزرانی لاری ها، برخی ها از پشت موترها افتاده و جان می بازند. مهاجران می گویند اگر کسی از موتر افتاد، کسی برایش توقف نمی کند.
عکس: Reuters/H. Amara
دلایل مختلف مرگ
سازمان ملل متحد براساس گزارش تازه ای که از سوی آژانس بین المللی مهاجرت تهیه شده، گفته است که حدود پنج هزار مهاجر به دلیل گرسنگی، تشنگی، رفتار خشونت بار و یا هم غرق شدن در آب جان باخته اند. لیبیا یکی از کشورهایی است که در حال حاضر در محراق بحران مهاجرت از افریقا قرار دارد. بارها از رفتار خشونت بار مردم و نیروهای امنیتی لیبیا و مرگ مهاجران در این کشور گزارش شده است.
عکس: Reuters/H. Amara
وضعیت نابسامان
هرچند در گزارش سازمان ملل متحد تنها از کسانی گزارش شده که به دلایل متذکره جان باخته اند، اما در مورد انسان هایی که به خاطر وضعیت بدشان در مسیر مهاجرت با بیماری های مختلف مبتلا شده و جان باخته اند، چیزی گفته نشده است. اخیرا سازمان های بین المللی از وضعیت کمپ های مهاجران در لیبیا به شدت ابراز نگرانی کرده و از فاجعه انسانی هشدار داده اند. کمپ های مهاجران روهینگیا در بنگله دیش نیز وضع مشابه دارند.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Tzortzinis
بیماری های ساری
در اوج بحران مهاجرت از خاورمیانه در میانه سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ در مسیر موسوم به بالقان، مخصوصا کمپ های مهاجران در یونان و همچنان در ایتالیا از شیوع بیماری های ساری بین مهاجران و مرگ مهاجران بارها گزارش داده شد. علاوه بر این شمار مهاجرانی که به این دلیل در نقاط دیگر جهان از جمله یمن و میانمار به دلیل شیوع بیماری های ساری جان باخته اند، شامل این گزارش سازمان ملل نمی شود.
عکس: picture-alliance/dpa/S. Kremer
خشونت و تجاوز
برعلاوه اعمال خشونت از سوی مردم و نیروهای امنیتی بومی در برخی کشورهای مسیر ترانزیت و یا میزبان مهاجران که هر از گاهی جان آنان را می گیرد، اعمال رفتار خشونت آمیز، درگیری فیزیکی و جرایمی چون قتل به خاطر سرقت و تجاوزجنسی نیز باعث می شود که برخی از مهاجران قربانی شوند. این رفتار گاهی برعلاوه قاچاقبران و عوامل بومی، از سوی برخی مهاجران نیز صورت می گیرد. مخصوصا بسیاری از زنان قربانی تجاوزمی شوند.
عکس: picture-alliance/AFP/MINDS Global Spotlight/M. Turkia
کار اجباری
در برخی از کشورهای مسیر عبور مهاجران، مخصوصا در لیبیا همواره از اعمال فشار بر مهاجران و کار اجباری بالای آنان گزارش شده است. مخصوصا در لیبیا این مسئله باعث نگرانی سازمان های حقوق بشری شده است. حتی در برخی از موارد مهاجران در جریان کارهای شاقه و خطرناک اجباری جان باخته اند و کسی قضیه آنان را دنبال نکرده است.
عکس: picture-alliance/dpa
قایق بادی و مدیترانه مرگبار
پس از این همه رنج و مشقت، مهاجران اگر بتوانند پول بپردازند تا از مسیر بحیره مدیترانه به سوی اروپا حرکت کنند، تازه گامی دیگر به سوی احتمال مردن برداشته اند. مدیترانه مرگبارترین مکان برای مهاجران خوانده شده است. براساس گزارش تازه سازمان ملل متحد دو هزار و ۹۲۰ تن از مجموع حدود پنج هزار انسانی که از آغاز امسال جان باخته اند، در دریای مدیترانه در راه آمدن به اروپا غرق شده و جان باخته اند.
عکس: Picture-alliance/dpa/S. Palacios/AP
عملیات نجات
عملیات نجات سازمان های امدادرسان بین المللی در مدیترانه با چالش های زیادی از سوی گارد ساحلی لیبیا و ایتالیا روبرو شده اند. محدودیت های وضع شده شمار تلفات مهاجران را در مدیترانه بالا برده است. به تازگی جسد ۲۶ دختر از مدیترانه کشف گردیده است. تنها از آغاز هفته به این سو حدود ۵۰۰ تن از مدیترانه نجات داده شده اند. نویسنده: رضا شیرمحمدی