پارلمان کانادا برخورد چین با اویغورها را «نسل‌کشی» عنوان کرد
۱۳۹۹ اسفند ۵, سه‌شنبه
قانون‌گذاران کانادا با تصویب یک سند غیرالزامآور رفتار حکومت چین با اقلیت مسلمان اویغور را «نسل‌کشی» عنوان کرده اند.
این طرح توسط اپوزیسیون محافظه‌کار روز دوشنبه در مجلس عوام پارلمان کانادا معرفی شد. نخست وزیر جاستین ترودو و اعضای کابینه‌اش از رای دادن خودداری کردند و سرانجام این اعلامیه با ۲۶۶ رای تایید و بدون رای مخالف به تصویب رسید.
برخورد حکومت چین با اقلیت مسلمان اویغور در ولایت شمال غربی شین‌جیانگ به تکرار از سوی مجامع بین‌المللی محکوم شده است. سازمان‌های حقوق بشری تخمین می‌زنند که حدود یک میلیون تن از اعضای اقلیت اویغور به صورت خودسرانه در چندین بازداشتگاه محصور شده اند. حتی گزارش‌هایی از عقیم‌سازی اجباری اویغورها نشر شده است.
اما «نسل‌کشی» عنوان کردن رفتار حکومت چین با اویغورها دلالت‌های پیچیده سیاسی دارد که شکافی را در سیاست‌های کانادا در خصوص مناسبات گسترده‌اش با چین ایجاد کرده است.
ترودو در مورد نسل‌کشی چه گفت؟
نخست وزیر ترودو در مورد کاربرد اصطلاح «نسل‌کشی» در مورد آنچه در شین‌جیانگ می‌گذرد محتاط بوده است و هفته گذشته گفته بود که در مورد کاربرد دقیق اصطلاح «نسل‌کشی»، باید پیش از تصمیم‌گیری همه جزئیات قضیه به دقت مورد توجه قرار گیرد.
او هفته گذشته بعد از جلسه گروه هفت یا هفت کشور بزرگ صنعتی گفت که کانادا در مورد کاربرد اصطلاح «نسل‌کشی» در مورد رفتاری که با اویغورها می‌شود، با متحدان خود مشورت می‌کند.
مارک گارنئو، وزیر امور خارجه کانادا در اعلامیه‌ای گفت: «حکومت کانادا هر اتهامی در مورد نسل‌کشی را بی‌نهایت جدی می‌گیرد.» او علاوه کرد که حکومت کانادا «از گزارش‌های وحشتناک نقض حقوق بشر در شین‌جیانگ عمیقاً منزجر شده است.»
در این اعلامیه از بازداشت‌های خودسرانه، بازآموزی سیاسی، کار اجباری، شکنجه و عقیم‌سازی اجباری سخن رفته است.
متحدین کانادا چه می‌گویند؟
تا حالا ایالات متحده امریکا تنها کشوری است که رفتار چین با اویغورها را «نسل‌کشی» درجه بندی کرده است، هرچند این کار به صورت سرسری در آخرین لحظات ریاست جمهوری دونالد ترامپ در ماه گذشته صورت گرفت.
مایک پومپئو، وزیر خارجه پیشین ایالات متحده امریکا یک روز پیش از پایان کارش گفت که جهان «شاهد تلاش سیستماتیک حزب دولتی چین برای نابود کردن اویغورهاست.»
پومپئو از «محرومیت جدی بیش از یک میلیون فرد ملکی از آزادی‌های فیزیکی [و] عقیم‌سازی اجباری» به عنوان شواهد نسل‌کشی اویغورها یاد کرده بود. انتونی بلینکن، جانشین مایک پومپئو، از درجه بندی رفتار چین با اویغورها به عنوان «نسل‌کشی» برگشت نکرده است.
بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا، در ماه گذشته از رفتار مشابه ایالات متحده امریکا برای «نسل‌کشی» خواندن رفتار چین با اویغورها خودداری کرد و گفت که این قضیه «یک مساله قضایی» است، هرچند که وضعیت را «کاملاً مشمئزکننده» توصیف کرد.
براساس کنوانسیون ملل متحد در مورد نسل‌کشی یا ژنوساید، نسل‌کشی شامل اقداماتی است که «به هدف جلوگیری از زاد و ولد» یا وارد کردن «صدمات جدی بدنی و روانی، برای از بین بردن قسمی یا کامل یک گروه ملی، قومی، نژادی یا دینی» روی دست گرفته شود.
چین اتها‌م‌های نقض حقوق بشری اویغورهای شین‌جیانگ را شدیداً رد کرده و سیاست خود در برابر این اقلیت دینی را مبارزه علیه افراط‌گرایی اسلامی عنوان کرده است.
Af/ (AP, AFP)