سازمان «مدیکا موندیاله» که حامی حقوق زنان است و در شهر کُلن آلمان مستقر است، برای اشخاصی که در بخش کمک به آوارگان اشتغال دارند و یا به طور داوطلبانه به این کار مشغول هستند و به زنان آواره کمک می کنند، کورس های آموزشی عرضه می کند. شرکت کنندگان در این کورس ها برای همکاری با اشخاصی که ضربات شدید روحی و روانی به آن ها وارد شده، آماده می شوند.

خانم پِترا کِلَر در این سازمان مسئول رسیدگی به اشخاصی است که به آن ها شوک های روحی و روانی وارد شده است. او طی مصاحبه ای با دویچه وله چالش هایی را برمی شمارد که زنان آواره با آن روبرو هستند، در مورد امکانات امدادی راهنمایی می کند و می گوید که به چه کمک های دیگری نیاز است.

دویچه وله: بیشتر آوارگان در طول راه فرار متحمل ضربات روحی روانی می شوند. در این وضعیت به خصوص زنان با چه چالش هایی روبرو هستند؟

پترا کلر: زنان آواره معمولا پیش از فرار، در طول آن و پس از پایان آن نیز متحمل خشونت می شوند. آن ها اغلب در کشورهای مبداشان و در راه فرار قربانی اعمال خشونت آمیز می شوند و در آلمان نیز امنیت ندارند. در اغلب موارد زنان آواره در معرض خشونت های جنسی قرار می گیرند. آن ها در راه فرار اغلب به پول نیاز دارند تا بتوانند هزینه ادامه سفر خود و فرزندانشان را تامین کنند. به این خاطر بسیاری از آن ها مجبور به تن فروشی می شوند. 

آیا مردان نیز به همان اندازه با این مشکل مواجه نیستند؟

بله، قطعا مواردی هم وجود دارد که مردان نیز در راه فرار و همچنین این جا در آلمان مجبور به تن فروشی می شوند. مردان بیشتر از زنان از صحبت دراین باره خودداری می کنند. اما آمار نشان می دهد که زنان بیشتر در معرض خشونت جنسی قرار دارند. به خصوص آن هایی که با فرزندانشان به تنهایی سفر می کنند.

چه دلایلی زنان را به فرار وامی دارد؟ شما چه تجربیاتی در این زمینه دارید؟

زنان فرار می کنند، به خاطر این که خطرات مختلف و خشونت آن ها را تهدید می کند. در غیر این صورت آن ها این خطر را به جان نمی خریدند. به طور مثال راه سفر به اروپا از طریق بحیره مدیترانه بسیار خطرناک است. اگر آن ها در کشورهای مبداشان امنیت داشتند، این سفر خطرناک را انجام نمی دادند. اما این زنان به هیچ صورت نمی خواهند که به چشم یک قربانی به آن ها نگریسته شود. مهم این است که ضربات روحی روانی که به آن ها وارد شده، جدی گرفته شود، اما به هیچ وجه نباید به آن ها به عنوان افرادی ضعیف و ناتوان نگاه کنیم.

زنان آواره زندگی در آلمان را چگونه تجربه می کنند؟

بسیاری از زنان می گویند که وضعیت امنیتی در آلمان هم چندان مناسب نیست. آن ها از شرایط نامناسب و غیرانسانی محل سکونت شان شکایت دارند و می گویند که در اینجا حریم خصوصی ندارند و امنیت شان تامین نیست. به این ترتیب این زنان آواره در ارتباط با شرایط سکونت شان و چگونگی رفتار با آن ها احساس ضعف و ناتوانی می کنند. آن ها این جا به خصوص در معرض خشونت ساختاری هستند، به طور مثال توسط نیروی پولیس.

چه بر سر زنانی می آید که متحمل ضربات شدید روحی روانی شده اند و اینجا از کمک های روانی و یا هرگونه کمک دیگری بی بهره می مانند؟

در صورتی که به این زنان شوک های شدید روحی روانی وارد شده باشد، احساس ناتوانی دوباره بر آنها غلبه می کند و این شوک روانی را دوباره تجربه می کنند. احساس ناتوانی یکی از مشخصه های ناشی از این گونه شوک است. به این معنی که فرد (قربانی) قدرت عمل ندارد. این مساله بر روح و روان و اعتماد به نفس فرد را متاثر می سازد.

پس به این ترتیب این گونه اشخاص منزوی می شوند؟

بله، ضربات شدید روحی روانی و تبعیض می تواند باعث شود که آوارگان به جای تلاش برای ادغام در جامعه منزوی شوند. در صورتی که آن ها حمایت های لازم را دریافت نکنند، جامعه آن ها را نپذیرد و کسی به آن ها کمک نکند، خطر انزوای آن ها بسیار بالا است. به این خاطر باید در روند رسیدگی به تقاضای پناهندگی مشکلات فشارهای روحی و شوک های روانی در نظر گرفته شود. در صورتی که زنان آواره احساس کنند که در آلمان مورد تبعیض قرار می گیرند، میزان آمادگی آن ها برای ادغام در جامعه کاهش می یابد.

می توانید در مورد محتوای کورس های آموزشی که سازمان «مدیکا موندیاله» عرضه می کند، صحبت کنید؟

برای زنانی که می خواهند به دیگران کمک کنند، در اغلب موارد ساختارهای لازم تخصصی و امکانات آموزشی فراهم نیست. داستان زندگی و فرار بسیاری از آوارگان بر روحیه این زنان نیز تاثیر می گذارد. تمرکز ما براین بخش است تا فشار براین زنان امدادگر را کاهش دهیم و ما در این زمینه می خواهیم میزان حساسیت را با این کورس های آموزشی افزایش دهیم. به طور مثال ما به ۱۴ زن که  فرار و آوارگی را پشت سر گذاشته اند، در یک کورس موسوم به «همتا به همتا» آموزش های لازم را در ارتباط با ضربات روحی روانی و چگونگی غلبه بر آن داده ایم.

این مصاحبه را شارلوته هاوس ودل انجام داده است.

شارلوته هاوس ودل/مهرنوش انتظاری