شورای امنیت عصر جمعه (ششم اسفند ۸۹) برای دومین بار طی هفته‌ی جاری تشکیل جلسه داد تا پیشنهادهای مشخص بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد برای متوقف کردن خشونت‌ها در لیبی را به بحث و بررسی بگذارد. برای عصر جمعه نمایندگان کشورهای عضو ناتو نیز نشست فوق‌العاده‌ای را در بروکسل تدارک دیدند.

ممنوعیت سفر برای قذافی و اطرافیانش

اتحادیه اروپا تا کنون در مورد اعمال تحریم‌هایی علیه قذافی به توافق نرسیده بود. کاترین اشتون روز جمعه اعلام کرد کشورهای عضو این اتحادیه قصد دارند در روزهای آینده تمام راه‌های فشار بر دولت لیبی را بررسی کنند. به گفته‌ی هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا محدودیت سفر و مسدود کردن حساب‌های بانکی بخشی از این اقدام‌ها خواهد بود. اشتون که برای تبادل نظر با وزیران دفاع کشورهای اروپایی در بوداپست به سر می‌برد اظهار داشت باید تدابیری اتخاذ شود که بیشترین فشار ممکن برای خاتمه دادن به خشونت در لیبی وارد شود. انتظار می‌رود سفر قذافی، اعضای خانواده‌اش و شماری از نزدیکان حکومت به کشورهای اروپایی ممنوع و حساب‌های بانکی آنها بسته شود. دولت سوئیس روز پنجشنبه اعلام کرد تمام حساب‌های بانکی قذافی و اطرافیانش را در این کشور مسدود کرده است. انگلیس نیز مشغول بررسی اقدام مشابهی است.

هزاران کشته در یک هفته

مطابق گزارش‌های دریافتی از لیبی برخورد خشونت‌آمیز با معترضان هر روز شدت بیشتری می‌گیرد. گفته می‌شود در شهر طرابلس که توسط یگان‌های ویژه به فرماندهی پسر قذافی کنترل می‌شود نظامیان به سوی مردم آتش گشوده‌اند. سازمان ملل از کشته شدن "هزاران نفر" در یک هفته‌ی گذشته خبر داده است.

شامگاه جمعه، ۲۵ فوریه، تلویزیون لیبی تصاویر زنده‌ای را پخش کرد که در آنها معمر قذافی مشغول سخن‌گفتن برای هوادارانش و تشویق آنها به ادامه مقابله با معترضان و مخالفان بود.

اغلب کشورهای جهان در تلاش خارج کردن شهروندان خود از لیبی هستند. یک روزنامه‌ی چاپ آنکارا نوشت دولت ترکیه برای خروج شهروندان این کشور ممکن است به عملیات نظامی متوسل شود. حدود ۲۵ هزار ترک در لیبی ساکن‌اند که تا کنون ۷۵۰۰ نفر آنها به کشورشان بازگشته‌اند.

اخراج لیبی از شورای حقوق بشر

به گزارش کاخ سفید باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا تلفنی با سران کشورهای فرانسه و ایتالیا و نخست وزیر انگلیس گفتگو کرده تا در مورد اقدام‌های مشترک علیه قذافی با آنها تبادل نظر کند.

در ژنو شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد مشغول رایزنی در مورد اقدامات اعتراضی علیه دیکتاتور لیبی است. در نشست فوق‌العاده‌ای که برای بحث پیرامون اوضاع لیبی برگزار شده آمریکا و کشورهای اروپایی خواهان اخراج نماینده‌ی این کشور از شورا شده‌اند.

معترضان در لیبی خبر از برگزاری یک راهپیمایی میلیونی در عصر روز جمعه داده‌اند. مخالفان معمر قذافی روز پنجشنبه اعلام کردند قصد دارند از تمام مناطقی که کنترل آنها از دست دولت خارج شده به سوی پایتخت لیبی حرکت کنند.

احتمال استفاده از سلاح شیمیایی

ظاهرا ارتش لیبی سلاح‌های شیمیایی در اختیار دارد. وزیر دادگستری لیبی که از سمت خود استعفا داده و به معترضان پیوسته، می‌گوید قذافی در به کار بردن این سلاح‌ها درنگ نخواهد کرد. یک کارشناس سلاح‌های کشتار جمعی ارتش آمریکا گفته است لیبی حدود ده تن گاز خردل در اختیار دارد. گمان می‌رود بخش اعظم این مهمات در انبارهایی در جنوب طرابلس نگهداری شوند.

آمریکا قصد دارد پرواز هواپیماها بر فراز آسمان لیبی را ممنوع اعلام کند. هدف از این اقدام جلوگیری از بمباران معترضان عنوان شده است. در همین حال برخی دیپلمات‌های غربی دخالت نظامی در لیبی را ممکن دانسته‌اند.

دبیرکل نیروهای ناتو، آندرس فو راسموسن اعلام کرده، در صورتی که کشورهای عضو ناتو بخواهند وارد عمل شوند این تشکیلات حاضر است نقش هماهنگ کننده را بر عهده بگیرد.

ناخشنودی القاعده از جنبش‌های اعتراضی

قذافی نیروهای القاعده را به دست داشتن در ناآرامی‌های این کشور متهم کرده است. شاخه آفریقایی القاعده روز پنجشنبه حمایت خود را از مردم لیبی اعلام کرد. القاعده تا کنون نسبت به تحولات اخیر در کشورهای عربی موضع آشکار و فعالی نگرفته بود. ظاهرا رهبران القاعده از مطرح نشدن "حکومت اسلامی" در کشورهایی چون مصر و تونس ناخشنود‌اند. در بیانیه القاعده حرکت اعتراضی مردم لیبی "جهاد علیه دشمن خدا" عنوان شده. معترضان در این کشور جنبش اعتراضی خود را "جهاد" نمی‌خوانند.

مرد شماره دو القاعده، ایمن الظواهری، هجدهم فوریه پیروزی معترضان در مصر را تبریک گفت و مدعی شد مبارزات مردم مصر علیه حکومتی "دموکرات و سکولار" بوده است. این در حالی است که دموکراسی خواسته‌ی مشترک قیام‌های مردمی در کشورهای عربی محسوب می‌شود. ناظران معتقدند به رغم ادعاهای قذافی القاعده در جنبش اعتراضی مردم لیبی، همچنان که در دیگر کشورهای عربی، هیچ نقشی نداشته است.

ناآرامی در عراق، جشن در مصر

روزنامه القدس العربی نوشت گروهی به نام "جوانان برای تغییر" دعوت به برگزاری یک تظاهرات اعتراضی در شهر جده کرده‌اند. این گروه هدف از این تظاهرات را اعلام همبستگی با مردم لیبی و اعتراض به حکومت عربستان سعودی عنوان کرده. پیشتر تظاهرات کوچکی در این شهر برگزار شد که با واکنش تند نیروهای امنیتی و بازداشت اغلب شرکت‌کنندگان روبرو شد.

روز جمعه در بغداد و دیگر شهرهای مهم عراق نیز "روز خشم" نامگذاری شده است. بنابر گزارش‌ها هزاران شهروند عراقی برای اعتراض به بیکاری، فساد و نارسایی خدمات عمومی به خیابان‌ها آمده و دست به تظاهرات زده‌اند. ظاهرا در درگیری‌هایی که در شهر کرکوک در شمال عراق میان نیروهای امنیتی و معترضان به وجود آمده دست‌کم دو نفر کشته و چند نفر زخمی شده‌اند.

نوری المالکی نخست وزیر عراق در یک پیام تلویزیونی از مردم خواسته بود در تظاهرات امروز شرکت نکنند.

در همین حال هزاران مصری روز جمعه، حدود یک ماه پس از آغاز جنبش اعتراضی در این کشور در میدان تحریر قاهره گرد هم آمدند. شهروندان مصر در این گردهمایی پیروزی خود را جشن گرفته و خواستار سرعت بخشیدن به روند اصلاحات سیاسی در کشور شدند.

BK/FW