آخرین گمانه‌زنی‌ها درباره ترکیب کابینه دولت دوازدهم
۱۳۹۶ مرداد ۸, یکشنبه
گفته می‌شود که قرار است یک روز پس از مراسم تحلیف حسن روحانی به عنوان رئیس دولت دوازدهم در روز ۱۴ مرداد (۵ اوت)، اعضای کابینه او معرفی شوند.
گذشته از کشمکش‌های سیاسی و جناحی، انتقادهایی از دو زاویه کابینه دولت یازدهم را هدف قرار می‌داد: یکی ترکیب سنی بالا و دیگری غیاب وزیران زن در آن.
کابینه یازدهم با میانگین سنی حدود ۶۰ سال، یکی از پیرترین کابینه‌های جهان بود. در عین حال ایران جزو چند کشور نخستی در جهان است که کابینه‌ای مردانه دارند و تبعیض و نابرابری جنسیتی در جامعه خود را در ترکیب اعضای دولت هم نشان می‌دهد.
تنها وزیر زن تاریخ جمهوری اسلامی، کماکان مرضیه وحید دستجردی، وزیر بهداشت دولت دوم احمدی‌نژاد است که تازه او هم به خاطر اختلاف با رئیس جمهوری وقت، از مقام خود کنار گذاشته شد.
وعده "جوان‌گرایی"
روحانی در پاسخ به همین مطالبه، در کارزار انتخاباتی وعده "جوان‌گرایی" و استفاده از توانایی‌های زنان در کابینه آینده‌اش را داد. او در نخستین کنفرانس مطبوعاتی‌اش پس از پیروزی در انتخابات ۲۹ اردیبهشت گفت که در کابینه دولت دوازدهم "جوان‌گرایی" کرده و میانگین سن مدیریتی کشور را پنج سال کاهش خواهد داد.
روحانی روز ۲۱ خرداد گفته بود که در دولت یازدهم به دلیل شرایط "حساس و بحرانی" برخی وزیران با سنین بالا را دعوت به کار کرده و آنان نیز برخلاف میل خود و به دلیل همین "شرایط حساس" پذیرفته‌اند.
محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت ۷۲ ساله، محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت، علی اکبر صالحی و مجید انصاری دو معاون دیگر روحانی ۶۶ ساله، اکبر ترکان دبیر شورای هماهنگی مناطق آزاد، محمد فرهادی وزیر علوم، بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت، محمود واعظی وزیر ارتباطات و ولی‌الله سیف رئیس بانک مرکزی همگی ۶۵ ساله‌اند.
محمد علی نجفی، مشاور رئیس جمهور، در یکی از نخستین واکنش‌ها به تغییرات احتمالی کابینه دوازدهم، روز ۱۶ خرداد پیش‌بینی کرده بود که کابینه جدید تا ۵۰ درصد تغییر خواهد کرد.
وعده مبهم استفاده از "توانایی زنان"
با وجود اشاره مشخص روحانی در رابطه با "جذب" جوانان به بدنه دولت، وعده او تاکنون درباره زنان کلی بوده و او تنها به برنامه‌ریزی دولت "برای بهره‌گیری از توان زنان فرهیخته جامعه" اشاره کرده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
البته شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری، روز ۷ خرداد پیش‌بینی کرده بود که روحانی "دو یا سه وزیر خانم برای حضور در کابینه دولت دوازدهم" معرفی خواهد کرد.
اما در خبرهای جدیدی که درباره تغییرات احتمالی کابینه منتشر شده، هیچ نشانی از حتی شایعه حضور زنی به عنوان وزیر در کابینه دوازدهم نیست.
در دولت یازدهم نیز زنان اندکی آن هم تنها در سطح معاونت‌های رئیس جمهوری دیده می‌شدند. شهیندخت مولاوردی به عنوان معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده، الهام امین‌زاده ابتدا به عنوان معاون حقوقی و سپس از سال ۹۵ در سمت مشاور رئیس جمهور در امور حقوق شهروندی و معصومه ابتکار به عنوان رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، در دولت روحانی حضور داشتند.
"استعفا"ی زنگنه
روزنامه شرق روز یکشنبه (۸ مرداد/ ۳۰ ژوئیه) جمع‌بندی از آخرین خبرهای منتشر شده از تغییر و تحولات احتمالی کابینه دوازدهم را ارائه داده است. طبق این گزارش، بنا به اطلاعات غیررسمی بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت، نامه استعفایش را هم تقدیم رئیس جمهوری کرده و در کابینه دوازدهم حضور نخواهد داشت.
یک روز پیش از این، محمد رضا باهنر، سیاستمدار اصول‌گرا و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز گفته بود که زنگنه «به‌شدت از ماندن در وزارت ابا دارد و می‌گوید، هم از لحاظ جسمی مشکل دارم و هم حوصله این جنگ و گریزها را ندارم».
زنگنه به‌شدت به خاطر قرارداد اخیر با غول نفتی توتال زیر فشار بود. با وجود این حملات، بیش از دو سوم نمایندگان مجلس طی بیانیه‌ای در روز ۲۸ تیرماه از زنگنه و "دستاوردهای بی‌بدیل وزارت نفت" در چهار سال گذشته قدردانی کرده بودند. این نامه احتمال حضور زنگنه در کابینه بعدی را قوی‌تر کرده بود.
زنگنه در این مورد که چه چیزی باعث شده گاهی از اوضاع گلایه کند، گفته است: «فشارهای داخلی. البته دليلش را هم نمی‌دانم. حالا هم وضعیت نه تنها بهتر نشده، بلکه بدتر هم شده است. دیگر تک تیرانداز نیستند؛ با توپ و تانک من را هدف گرفته‌اند».
محمدرضا باهنر تأکید کرده است که «شایعات در مورد کابینه آینده زیاد است، ولی از بین این شایعات اتفاقات تحقق می‌یابد».
این سیاستمدار اصول‌گرا اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی، محمد جواد ظریف وزیر خارجه، حسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت، مسعود سلطانی‌فر وزیر ورزش و جوانان، محمود علوی وزیر اطلاعات، عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی و محمد باقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه را از اعضای ماندنی کابینه معرفی کرده است.
روزنامه اصلاح‌طلب شرق هم ماندنی بودن ظریف، علوی، هاشمی، آخوندی و سلطانی‌فر را تأیید می‌کند، اما می‌نویسد که نوبخت قرار است جای خود را به محمد نهاوندیان رئیس دفتر سابق روحانی بدهد.
بیشتر بخوانید: نگرانی اقتصاددانان ایران از گزینه‌های مطرح در کابینه دوازدهم
باهنر در عین حال خبر داده که نهاوندیان گزینه روحانی برای وزارت اقتصاد بوده و محمود واعظی برای ریاست نهاد ریاست جمهوری تعیین شده است. او از رفتنی بودن محمدرضا نعمت‌زاده از وزارت صنعت و معادن و گزینه محمد شریعتمداری به جای او نیز خبر داده و "شرق" هم این احتمال را تأیید کرده است.
باهنر همچنین از "اظهار کسالت" محمود حجتی، وزیر کشاورزی دولت یازدهم خبر داده، "شرق" اما حجتی را از ماندنی‌ها معرفی کرده است.
"شرق" از باقی ماندن عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور هم در پست وزارت کشور خبر داده است.
طبق گزارش غیر رسمی این روزنامه اصلاح‌طلب، وزیرانی که دیگر در کابینه دولت دوازدهم حضور نخواهند داشت، حمید چیت‌چیان وزیر نیرو، محمد فرهادی وزیر علوم تحقیقات و فناوری، محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، رضا صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین دهقان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و علی طیب‌نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی خواهند بود.
فخرالدین احمدی آشتیانی، وزیر آموزش و پرورش هم خود اعلام کرده که در دولت آینده حضور نخواهد داشت.
همچنین به گزارش شرق، علی خاکی صدیقی و یا محمد علی سبحان‌اللهی از گزینه‌های احتمالی وزارت علوم هستند. گفته می‌شود که عباس صالحی هم در رأس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گیرد.
روزنامه شرق می‌نویسد، "به نظر می‌رسد" محمد باقر نوبخت جای طیب‌نیا را در وزارت امور اقتصادی و دارایی بگیرد. طبق همین گزارش، اخبار غیررسمی از ماندن ولی‌اله سیف در مقام ریاست کل بانک مرکزی خبر می‌دهند.
"شرق" همچنین گمانه‌ی غیاب مجید انصاری معاون حقوقی و حسینعلی امیری معاون پارلمانی روحانی در دولت دوازدهم را مطرح کرده است.
بیشتر بخوانید: ۱۵۷ نماینده خواستار معرفی وزرای زن شدند
به گزارش این روزنامه معصومه ابتکار هم احتمالا از معاونت رئیس جمهوری و ریاست سازمان حفاظت از محیط زیست ایران کنار خواهد رفت و عیسی کلانتری جای او را خواهد گرفت.
"شرق" شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده را هم رفتنی عنوان کرده و از پروین داداندیش یا الهام امین‌زاده به عنوان گزینه‌های احتمالی جایگزین او خبر داده است.
اما به گفته خود مولاوردی، "برای حضور در کابینه دوازدهم صحبت‌هایی" با او شده، اما این صحبت‌ها در خصوص معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نبوده است. شهیندخت مولاوردی گفته است: «اگر خدا بخواهد خدمتگزار دولت دوازدهم خواهم بود».
خانم مولاوردی اما روشن نکرده که این "صحبت‌ها" بر سر پست وزارت بوده، یا اینکه دولت دوازدهم کماکان در سطح وزیر، کابینه‌ای مردانه خواهد ماند.