رئیس جمهوری ترکیه خواستار بهبود روابط با اسرائیل شد. اردوغان اما از سیاست اسرائیل در قبال فلسطینیان انتقاد کرد و گفت که این سیاست پذیرفتنی نیست. جروزالم پست از میانجیگری آذربایجان بین ترکیه و اسرائیل خبر داده است.
تبلیغات
رجب طیب اردوغان، رئيس جمهوری ترکیه روز جمعه پنجم آذر (۲۵ دسامبر) پس از اقامه نماز جمعه در استانبول در جمع خبرنگاران گفت سیاست اسرائیل در قبال فلسطین پذیرفتنی نیست. اما او تاکید کرد مناسبات در زمینه تبادل اطلاعات با اسرائیل قطع نشده و همچنان ادامه دارد. به گفته اردوغان ترکیه تنها در مورد برخی مقامات عالیرتبه اسرائیل با مشکلاتی مواجه شده است.
ترکیه و اسرائیل پس از سالها مناقشه و تنش اکنون قصد دارند مناسبات خود را عادی کنند. هر دو کشور قبلا سفرای خود را فرا خوانده بودند. اردوغان از کشتهشدن دهها فلسطینی در نوار غزه در سال ۲۰۱۸ از سیاستهای اسرائیل انتقاد کرده بود. با این وجود آنکارا و تل آویو مناسبات تجاری خود را ادامه دادند.
میانجیگری علیاف بین ترکیه و اسرائیل
"جروزالم پست" در ارتباط با میاجیگری الهام علیاف، رئیس جمهوری آذربایجان میان ترکیه و اسرائیل گزارش داده است.
علیاف طبق نوشته رسانههای اسرائیل در تماس تلفنی با اردوغان درباره راههای عادی سازی روابط ترکیه با اسرائیل صحبت کرده است.
جیحون بایراموف، وزیر امور خارجه آذربایجان نیز هفته پیش در تماس تلفنی با گابی اشکنازی همتای اسرائیلی خود اعلام کرده بود که آذربایجان علاقمند است برای بهبود روابط اسرائیل و ترکیه تلاش کند.
مشاوران علیاف هم گفتهاند که اردوغان با اسرائیل دشمنی نمیورزد، اما دستیاران او که بعدها کنار گذاشته شدند، او را تحریک کردهاند.
آذربایجان در جنگ ۴۴ روزه قرهباغ کوهستانی به کمک پهپادهای اسرائیل و ترکیه بر ارمنستان پیروز شد.
آذربایجان و اسرائیل مناسبات راهبردی نظامی و اقتصادی دارند. برخلاف آن روابط دیپلماتیک و سیاسی ترکیه با اسرائیل تیره شده اما مناسبات اقتصادی و امنیتی دو کشور همچنان ادامه داشته است.
رسانههای ترکیه از کمکهای تسلیحاتی اسرائیل به آذربایجان و رویکرد این کشور در مسئله قرهباغ نیز استقبال کردند.
جروزالم پست در گزارش خود نوشته است که هیچ مقامی مایل به اظهارنظر درباره برقراری مناسبات ترکیه و اسرائیل نشده است. نتانیاهو و اردوغان تحولات سیاسی واشنگتن را دنبال میکنند. قرار است جو بایدن رئیس جمهوری منتخب آمریکا به زودی وارد کاخ سفید شود.
مسئله دیگری که برای ترکیه مهم است حل و فصل اختلاف گازی در مدیترانه شرقی است. اسرائیل با یونان و قبرس در عملیات انرژی منطقهای همکاری نزدیک دارد و آنکارا ممکن است بخواهد روی این همکاری تاثیر بگذارد.
روزنامه اسرائیلی جروزالم پست در پایان گزارش خود در این ارتباط نوشته است بعید به نظر میرسد که اسرائیل حاضر باشد برای جلب رضایت اردوغان که در هر فرصتی از دولت اسرائیل انتقاد کرده بخواهد مناسبات خود را با یونان و قبرس به خطر بیاندازد.
اعراب و اسرائیل؛ مناقشهای ریشهدار در قاب تصویر
مناقشه میان اسرائیل و فلسطینیها ریشهای قدیمی دارد، از نبردها و آوارگیها در دو سه جنگ در سده پیش تا قراردادهای ناکام صلح و انتفاضه و ... عکسهایی از آثار جنگ نقبی است به ریشهها و ابعاد این مناقشه.
عکس: Reuters/R. Zvulun
خانهای متروکه
این خانه متروکه در لفته از ریشه های خصومت در خاورمیانه نشان دارد. لفته روستایی است در جنوب اورشلیم که ساکنین عرب ـ فلسطینی آن در روند تاسیس دولت اسراییل (۱۹۴۸) ناگزیر به ترک آن شدند. یهودیان نیز همچون اعراب، با اتکاء به نشانههای تاریخی و مذهبی، این منطقه را حق خود میدانند. به نظر می رسد این درگیری در آینده نزدیک حل نخواهد شد.
عکس: Reuters/R. Zvulun
فرودگاه غزه؛ ویرانی یک پروژه معتبر
فردوگاه غزه نماد ویرانی یک پروژه معتبر یک میلیون دلاری است. یکی از تامین کنندگان مالی این پروژه آلمان بوده است. این فرودگاه در سال ۱۹۹۸ و در حضور بیل کلینتون، رییس جمهور وقت آمریکا، افتتاح و در اوایل سال ۲۰۰۰ توسط نیروی نظامی اسراییل بمباران و تخریب شد. علت تخریب آن آغاز انتفاضه دوم مردم فلسطین بود. این قیام مدتها ادامه داشت و با حملات تروریستی همراه بود.
عکس: Reuters/I. Abu Mustafa
بدون بالگرد
در هنگامه انتفاضه دوم هلیکوپتر یاسر عرفات، رییس جمهور خودگردان فلسطین و برنده جایزه صلح نوبل، نیز توسط نیروی نظامی اسراییل به آتش کشیده شد. باقیمانده این هلیکوپتر را بازسازی کردهاند در شهر غزه بر روی داربست بلندی به نمایش گذاشتهاند، به گونه ای که از فاصله بسیار دور نیز نمایان است.
عکس: Reuters/I. Abu Mustafa
ساحل زیکیم
ساحل زیکیم یکی از اماکن پرجاذبه برای گردشگران در اسراییل به شمار می آید. در یکسو تپه های ماسه ای با شکوه، در سوی دیگر چشم انداز دریای مدیترانه و در میان این دو برج نگهبانی متروکه اسراییل. اما حتی این منطقه زیبا و دیدنی به میدان جنگ خاورمیانه تبدیل شده است. ساحل زیکیم تقریبا در ۳ کیلومتری مرز شمالی نوارغزه قرار دارد.
عکس: Reuters/R. Zvulun
پسماندههای خطرناک
گاه در مسیر بازدید از دیگر اماکن محبوب گردشگری اسراییل، به تابلوهای هشداردهنده ای برمی خوریم که به منطقه مین گذاری شده پشت سیم های خاردار بلندی های جولان اشاره دارند. در جنگ ۶ روزه سال ۱۹۶۷ اسراییل منطقه شمال شرقی مرز سوریه را به اشغال خود درآورد و آن را بخشی از خاک اسراییل خواند. البته اکثر کشورها چنین ادعایی را به رسمیت نمی شناسند. سوریه همچنان بلندهای جولان ر از آن خود میداند.
عکس: Reuters/R. Zvulun
تانکی که زنگ میزند
تانک ارتش سوریه در رودخانه اردن به پشت افتاده است و می پوسد. اینجا منطقه حفاظت شده بانیاس است، واقع در حومه غربی ارتفاعات جولان. اختلاف بر سر این منطقه که توسط اسراییل اشغال شده، همچنان موضوع مجادله سوریه و اسراییل است. منطقه حائلی که سوریه و اسرائیل را از هم جدا میکند از سال ۱۹۷۴ زیر نظارت کلاه آبی ها است. اختلاف بر سر این منطقه مانع از پیشرفت مذاکرات صلح میان اسراییل و سوریه است.
عکس: Reuters/R. Zvulun
مسجدی که متروکه شده
این نیز یکی از پیامدهای جنگ ۶ روزه است: در ۵ کیلومتری غرب منطقه حائل روستایی بود که تا سال ۱۹۶۷ به سوریه تعلق داشت. حال این منطقه درتصرف اسراییل است. از این روستا تنها چیزی که به جا مانده است، یک مسجد متروکه است. حالا بانگ اذانی از این مسجد به گوش نمیرسد و تنها نقاشی های دیواری هستند که گاه و بی گاه توجهها را جلب میکنند.
عکس: Reuters/R. Zvulun
پیشروی طبیعت در سنگر
این پناهگاه پنهان و استتارشده، واقع در بلندی های جولان، بر نبردی شهادت می دهد که ۵۲ سال پیش در رشته کوههای این منطقه اتفاق افتاده بود. هنگام جنگ داخلی اخیر در سوریه بلندیهای جولان به شدت زیر حملات موشکی قرار داشت، هم از درون اسراییل و از درون سوریه.
عکس: Reuters/R. Zvulun
قیمومت بریتانیا بر فلسطین
ریشههای درگیریهای خاورمیانه اما به گذشته های دورتری بازمی گردند. براساس موافقتنامهای که سال ۱۹۱۶ میان قدرتهای بزرگ آن زمان، فرانسه و بریتانیا، شکل گرفت فلسطین نیز به قیمومت بریتانیا درآمد و نیروهای نظامی بریتانیا نیز رسما در فلسطین مستقر شدند. این نقاشی که بر دیوار یک پست نظامی قدیمی در اورشلیم کشیده است، سربازهای بریتانیایی را نشان می دهد.
عکس: Reuters/R. Zvulun
میدان جنگ، قرارگاه موزه
این به اصطلاح "تپه مهمات"، که در شرق اورشلیم واقع است، شاهد نبردهای بی شماری بوده است. از این تپه نیروهای بریتانیایی برای ذخیره سازی سلاح و مهمات نیروی انتظامی پلیس استفاده میکردهاند. اردن در سال ۱۹۴۸ این منطقه را به تصرف خود درآورد. اسراییل نیز در سال ۱۹۶۷ اردن را از آن بیرون کرد. برخی از سنگرهای قدیمی جنگ به یادگار ماندهاند. امروز بر روی این تپه موزه ای در ارتباط با جنگ شش روزه قرار دارد.