روز پنجشنبه (۲۹ آوریل / ۹ اردیبهشت) گزارشی از سوی نهاد مدنی "خانه آزادی" در آمریکا انتشار یافت که به آزادی مطبوعات در سطح جهان پرداخته است. بر اساس این گزارش، روسیه «بیشترین محدودیت و خطرناک‌ترین محیط فعالیت رسانه‌ای و مطبوعاتی» را در سطح جهان دارد. در حوزه کشورهای اروپای غربی، در ایتالیا دولت این کشور بیشترین نفوذ را بر مطبوعات اعمال می‌کند.

سطح آزادی مطبوعات در آفریقا و آمریکا لاتین

به گزارش خبرگزاری فرانسه، نهاد "خانه آزادی" در مناطق خاورمیانه و شمال آفریقا، در کل مناطق آفریقایی جنوب صحرا و در آمریکای لاتین، آزادی مطبوعات در سال گذشته با محدودیت‌های جدی همراه بوده است.

این سازمان مدنی سطح آزادی بیان در کشورهای آفریقای جنوبی و نامیبیا را "آزاد" و "نیمه آزاد" ارزیابی کرده است. ولی کشور ماداگاسکار به رتبه‌ی "غیرآزاد" سقوط کرده است.

در آمریکای لاتین انتقادها عمدتا متوجه دو کشور مکزیک و هندوراس بوده است. کشورهای اکوادور، نیکاراگوئه و ونزوئلا نیز جزو مناطقی محسوب می‌شوند که کار مطبوعاتی در این کشور بسیار دشوار است.

سطح آزادی مطبوعات در خاورمیانه، آسیا و اقیانوسیه

در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، آزادی مطبوعات در تمام کشورهای عرب منفی ارزیابی شده است. فقط کشور اسرائیل است که در صحنه مطبوعات از آزادی برخوردار است. پس از آنکه اسرائیل در اوایل سال ۲۰۰۹ محدودیت گزارشگری در مورد حمله نظامی به نوار غزه را لغو کرد، سازمان "خانه آزادی" برای این سال بار دیگر رتبه "آزاد" را به حوزه آزادی مطبوعات در این کشور داد.

در حوزه کشورهای آسیا و اقیانوسیه در سال ۲۰۰۹ پیشرفت‌هایی دیده می‌شود. بر اساس گزارش "خانه آزادی"، دو کشور بنگلادش و بوتان از رتبه‌ی "غیرآزاد" به "نیمه آزاد" بهبود یافته‌اند.

در شش کشور دیگر بهبودهایی به چشم می‌خورد، مانند هند و اندونزی. ولی در چین بهبودی دیده نمی‌شود.

ایران جزو ده کشور اول در محدودیت آزادی مطبوعات

در فهرست سازمان "خانه آزادی" جمهوری اسلامی ایران جزو ده کشوری است که در زمینه آزادی مطبوعات بیشترین محدودیت را ایجاد کرده‌اند. در کنار ایران می‌توان از بلاروس، کوبا، گینه اکوادور، اریتره، لیبی، برمه، کره شمالی، ترکمنستان و ازبکستان نام برد.

بنا به ارزیابی این سازمان، در مجموع کار خبرنگاران طی هشت سال گذشته با دشواری‌ها و خطرهای بسیار توأم بوده است. خبرنگاران با قتل، زندان، شکنجه، پیگرد و تهدید رویارو بوده‌اند.

سوم مه روز جهانی مطبوعات

در ۲۰ دسامبر ۱۹۹۳ مجمع عمومی سازمان ملل روز سوم ماه مه را روز بین‌المللی مطبوعات اعلام داشت. این پیشنهاد از سوی دو نهاد یونسکو و سازمان گزارشگران بدون مرز داده شده بود.

در سوم ماه مه ۱۹۹۱ در "ویندهوک"، پایتخت نامیبیا، در چارچوب یک سمینار یونسکو با موضوع شکل‌گیری مطبوعات مستقل و پلورالیستی، بیانیه‌ای در زمینه آزادی بیان انتشار یافت که به "بیانه ویندهوک" مشهور شد. در این بیانیه سانسور و نقض خشن حقوق بشر مورد انتقاد شدید قرار گرفته است. پیام "بیانیه ویندهوک" می‌گوید که هر خبرنگار در هر کشوری باید این حق را داشته باشد، آزاد و بدون بیم و نگرانی گزارش بدهد.

روز جهانی مطبوعات روز بیدارباش و به یادآوری نقض حقوق تبادل آزاد اطلاعات در بسیاری کشورهای جهان است. از سال ۱۹۹۷ "سازمان برای آموزش، علم، فرهنگ و ارتباطات" (یونسکو)، نهادی که به سازمان ملل متحد تعلق دارد، "جایزه‌‌‌ی گیلرمو کانو" را به این مناسبت اعطا می‌کند. این جایزه یاد گیلرمو کانو خبرنگار کوبایی به قتل رسیده را گرامی می‌دارد.

DK/BM