حدود ۴۸۰۰ مرد جوان، بیشتر آنها سرتراشیده، روز یکشنبه (۲۶ اکتبر / ۴ آبان) در میدان برسلاوئر در نزدیکی ایستگاه مرکزی قطار شهر کلن آلمان تجمع کردند. دلیل تجمع و راهپیمایی، مخالفت با اسلامگرایان افراطی سلفی در آلمان عنوان شده بود.

شعارهای جمعیت همان‌گونه که انتظار می‌رفت خارجی‌ها را نشانه گرفته بود: "خارجی برو بیرون". با شروع حرکت جمعیت، فریادهای خشونت‌آمیز هولیگن‌ها و نئونازی‌ها در فضا طنین‌افکن بود: «ما سلفی‌های خوک را نمی‌خواهیم.»

رفته رفته آشوب بدل شد به مقابله و درگیری هولیگن‌ها، نئونازی‌ها و سلفی‌ها. پس از چند صد متر پیشروی، پلیس به مقابله با راست‌گرایان افراطی و هولیگن‌ها پرداخت.

درگیری‌های شدید، تخریب خودروهای پلیس و اموال عمومی نتیجه‌ی این رویارویی بود. حدود ۵۰ تن از نیروی‌های پلیس زخمی و ۱۷ راست‌گرای افراطی و هولیگن بازداشت شدند.

هولیگِن گروهی از اوباش آشوبگر خیابانی هستند که معمولا طرفدار یک تیم ورزشی مشخص، به طور عمده تیم‌های فوتبال هستند. هولیگن‌ها خشن‌اند و آماده‌ی هر نوع درگیری و زد وخورد. آشوب و خشونت برآمده از قرارهای هولیگن‌ها پس از بازی‌های فوتبال امر تازه‌ای نیست.

همگرایی مقطعی این نیروهای خشونت‌طلب با راست‌گرایان افراطی هم چندان تازگی ندارد. آنچه در ماجرای روز یکشنبه شهر کلن شاید بعد تازه‌ای از خشونت و هم‌گرایی افراطی‌ها را در آلمان به نمایش گذاشت، اتحاد این دو گروه، دست‌کم در ظاهر، علیه سلفی‌ها بود.

نئونازی‌ها به دنبال یارکشی، این‌بار علیه سلفی‌ها

راست‌گرایان افراطی مدتی است که موضوع تازه‌ای برای جلب توجه پیدا کرده‌اند: سلفی‌ها و اسلامگرایان. بیم مردم از اسلام‌گرایان افراطی بر پایه‌‌ی آنچه که در رسانه‌ها می‌بینند و سلفی‌هایی که در خیابان‌های شهرهای آلمان دست به تبلیغ‌ می‌زنند و پیوستن شهروندان اروپایی به نیروهای دولت اسلامی، همه و همه بهانه‌ی خوبی برای بهره‌برداری به دست راست‌گرایان افراطی داده است.

در چند ماه گذشته درگیری‌های خیابانی شدیدی در شهرهای مختلف آلمان صورت گرفته است؛ از یک سو میان سلفی‌های مدافع "دولت اسلامی" با گروه‌های نئونازی، و از سوی دیگر سلفی‌ها با کردها و ایزدی‌ها.

راست‌گرایان افراطی روز یکشنبه اجازه راهپیمایی داشتند. اجازه رسمی را دومینیک روزلر، معاون یک نماینده‌ مجلس ایالتی از ایالت نوردراین وست‌فالن آلمان دریافت کرده بود، مجلسی که حزب او موسوم به "طرفداران ایالت نوردراین وستفالن" (Pro NRW) در آن نمایندگانی دارد.

اگرچه این حزب یک روز پس از درگیری‌ها تلاش کرد در وب‌سایت خود از این رویداد فاصله بگیرد، اما کارشناسان آلمانی که فعالیت راست‌گرایان افراطی را زیر نظر دارند، این برائت‌جویی را جدی نمی‌گیرند.

کلودیا لوتسار پژوهشگر درگیری و بحران معتقد است که این حزب از نارضایتی بسیاری از آلمانی‌ها از سلفی‌ها و ترس مردم از بیم نفوذ آنها در آلمان سوءاستفاده می‌کند.

به گفته لوتسار، این حزب افراطی که طرفداران چندانی در میان رأی‌دهندگان آلمانی ندارد، حالا در اتحاد با هولیگن‌ها اهداف مشخصی را دنبال می‌کند که یکی از آنها نیروگیری و تقویت حزب است.

"لذت از خشونت"

اما به اعتقاد برخی کارشناسان آنچه این دو گروه را به هم نزدیک می‌کند نه انگیزه سیاسی بلکه ویژگی‌های مشترک آنها یعنی لذت بردن از خشونت و آشوب و خودنمایی در میان جمع است.

آمار و ارقام "مرکز اطلاعات ماموریت‌های انتظامی در ورزشگاه‌ها" نشان می‌دهد که در گذشته دلایل سیاسی، به ندرت باعث هم‌صدایی و هم‌گامی راست‌گرایان افراطی با اوباش آشوبگر طرفدار تیم‌های ورزشی شده است. زیرا شمار اوباش هولیگن‌ با پیشینه راست‌گرایی افراطی، بسیار کم است؛ تنها ۱ /۴ درصد از طرفداران ورزشی با گرایش‌های راست افراطی در فصل رقابت‌های پیشین بوندس‌لیگای آلمان گزارش شده ‌است. به عبارتی، پلیس تنها ۹۰ نفر هولیگن خشونت‌طلب را با گرایش‌های راست افراطی تشخیص داده است.

بر پایه‌ی گزارش پلیس آلمان، دلیل نزدیکی مقطعی و فصلی این دو گروه به یکدیگر "تنها و تنها لذت بردن از خشونت و تخریب اموال عمومی" است.

کلودیا لوتسار در گفت‌وگو با دویچه‌وله معتقد است که نمی‌توان ادعا کرد که درگیری‌های روز یکشنبه کلن یک برنامه جدی با هدف درگیری با سلفی‌ها بوده است. او می‌گوید: «در اینجا تنفر از مسلمانان را می‌بینیم. آنها فریاد می‌زدند "خارجی برو بیرون". موضوع بر سر ضدیت با مسلمان‌ها بوده است و نمی‌توان از جنبشی علیه سلفی‌ها سخن گفت.»

سلفی‌ها به بهبود جایگاه همه‌ی گروه‌های افراطی کمک می‌کنند

برخی دیگر از کارشناسان اما معتقدند که راست‌گرایان افراطی که در انتخابات پیشین ایالتی، مجلس فدرال و حتی محلی موفقیتی نداشته‌اند، این‌بار با تمرکز روی موضوع سلفی‌ها به دنبال جلب توجه عمومی و جمع‌آوری رای هستند. اوباش هولیگن هم تلاش می‌کنند از اتحاد با راست‌گرایان افراطی برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند.

یک کارشناس حوزه "جامعه شناسی ورزش" می گوید: «آشوبگران خیابانی می‌دانستند که بخش بزرگی از جامعه، سلفی‌ها را پس می‌زند. پس امیدوار بودند که مخالفت و درگیری با سلفی‌ها بازتاب مثبتی در متن جامعه داشته باشد و نگرش به هولیگن‌ها را تغییر دهد.»

به طور خلاصه، هولیگن‌ها هم در هم‌گرایی با راست‌گراین افراطی در موضوع سلفی‌ها، به دنبال قانونی کردن لذت از خشونت و تخریب به بهانه‌های سیاسی‌ هستند.

بازبینی قوانین کیفری در برخورد با آشوب‌گران

آشوب روز یکشنبه شهر کلن زنگ خطر را برای سیاستمداران آلمانی به صدا درآورده است. آنها بیم دارند این آشوب‌ها و هم‌گرایی گروه‌های خشونت‌‌گرا الگویی برای دیگر شهرهای بزرگ آلمان شود. واکنش‌ سیاستمداران دربرگیرنده برخورد شدیدتر با متهمان، تا ممنوعیت تجمع و راهپیمایی برای گروه‌های راست افراطی است.
توماس دومزییر وزیر کشور آلمان از مسئولان قضایی خواست به سرعت در برخورد قانونی با بازداشت‌شدگان وارد عمل شوند. دومزییر می‌گوید: «دادستانی و دادگاه‌ها به سرعت باید وارد عمل شوند و در مورد این افراد تصمیم بگیرند تا برای همه مشخص شود که ما چنین حرکت‌هایی را تحمل نخواهیم کرد.»

وزیر کشور آلمان اضافه کرده است: «اگر از ابتدا مشخص شود که دست زدن به خشونت هدف نهایی چنین راهپیمایی‌هایی است و سیاست تنها بهانه است تا آشوب و زد و خورد صورت گیرد - و همه اینها در توأمان با نوشیدن الکل است -، من خوشبین‌ام به‌ این‌که مراجع ذی‌صلاح از دادن مجوز راهپیمایی خودداری کنند، و دادگاه هم از تصمیم آنها پشتیبانی کند.»

وزیر دادگستری ایالت نوردراین وست‌فالن آلمان هم خواستار مجازات‌های شدیدتر در جرم‌هایی با پس‌‌زمینه خارجی‌ستیزی شد و گفت: «آن کسی که می‌خواهد در خیابان‌های ما به تماشای نفرت بنشیند، باید سخت‌گیری قانون را هم حس کند.»

او از اتحاد گروه‌های افراطی با عنوان یک "ترکیب خطرناک" نام می‌برد؛ ترکیبی از هولیگن‌ها و نئونازی‌ها که به اعتقاد او "با تمامی ابزارهای یک کشور قانون‌مدار، باید با آنها برخورد شود".

این "ترکیب خطرناک" را اشتفان مایر، کارشناس امور داخلی آلمان هم نگران‌کننده می‌داند. مایر از کیفیت تازه درگیری‌های خشونت‌آمیز حرف می‌زند و معتقد است، اتحاد گروه‌هایی که دشمنی دیرینه با یکدیگر دارند، نگران‌کننده است.

مایر به رویارویی راست‌گرایان افراطی و آشوب‌طلبان خیابانی، با دشمنی به نام سلفی‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «نباید اجازه داد که گروه‌های مخالف قانون اساسی و دموکراسی، در شهرهای آلمان با یکدیگر رویارو شوند.»