آش بدطعم ترامپ برای پناهندگان، دوتابعیتی‌ها و مسافران آمریکا
۱۳۹۵ بهمن ۷, پنجشنبه
«این افرادی که از این کشورها می‌آیند برای ما دردسرهای بزرگ ایجاد می‌کنند. آمریکا بدون دادن اجازه ورود به این گونه افراد هم به اندازه کافی مشکل و دردسر دارد. این افراد کمابیش دنبال آن هستند که خرابیهای بزرگ در آمریکا به بار آورند.»
ایران، عراق، سوریه، یمن، سودان، سومالی و لیبی کشورهایی هستند که دونالد ترامپ رئيس‌جمهور آمریکا معتقد است "برای آمریکا دردسر درست می‌کنند" و اغلب به دنبال به بار آوردن "خرابیهای بزرگ" در آمریکا هستند.
به همین دلیل رئیس‌جمهور آمریکا تصمیم گرفته که برای یک ماه آینده ورود این افراد به خاک آمریکا را ممنوع کند.
اما چرا یک ماه؟ قرار است در این یک ماه چه اتفاقی بیفتد؟ آیا بعد از یک ماه همه‌چیز به حالت اول باز می‌گردد؟
علی هِریسچی وکیل امور ویزا و مهاجرت در واشنگتن به دویچه‌وله می‌گوید، این یک ماه در اصل برای این است که دولت آمریکا فرصت داشته باشد راهکار جدیدی از نظر امنیتی پیدا کند تا بتواند گذشته متقاضیان ورود به آمریکا را بررسی کند.
بیشتر بخوانید: جزئیات بیشتر پیرامون ویزا و مهاجرت ایرانیان به آمریکا
برای این کار قرار است تبادل اطلاعاتی بین دولت آمریکا و دولت مبدأ برقرار شود و به گفته آقای هریسچی به یکی از وزرا این مسئولیت داده شده که فرم‌هایی را تهیه کند تا بتوان اطلاعات مورد نیاز سفارت‌خانه‌های آمریکا در این هفت کشور را از کشور مبدأ تامین کرد.
آقای هریسچی معتقد است به همین دلیل و با توجه به اینکه آمریکا در ایران سفارت‌خانه ندارد و هیچ گونه تبادل اطلاعاتی میان دو کشور وجود ندارد اگر قرار باشد این قانون به همین صورت کنونی اجرا شود احتمالا در مورد مسافران ایران شرایط برقراری مجدد صدور ویزا فراهم نیست.
این حقوقدان امیدوار است برای تبادل اطلاعات با کشور مبدأ در مورد ایران استثنا قائل شوند.
وضعیت پناهجویان متقاضی ورود به آمریکا از همه بدتر است
بر اساس پیش‌نویس طرح جدید ترامپ، پذیرش پناهجویان در آمریکا به مدت ۴ ماه تعلیق می‌شود. تنها پس از این مدت است که با بررسی دقیق دولت و نهادهای امنیتی و اطلاعاتی آمریکا و تنها از کشورهای معینی پناهجو پذیرفته خواهد شد. ورود پناهجویان از کشور جنگ‌زده سوریه نیز ممنوع خواهد شد.
بسیاری از ایرانیانی که در ماه‌ها و سال‌های پس از جنبش سبز از ایران خارج شدند به ترکیه رفتند و از آنجا تقاضای پناهندگی به آمریکا را دادند. تعدادی از آنها همچنان در ترکیه منتظر اجازه ورود به خاک آمریکا هستند.
پیمان عارف فعال سیاسی و دانشجویی به همراه همسرش سمیرا جمشیدی از جمله این افراد هستند. این دو در فوریه ۲۰۱۵ در ترکیه با مراجعه به دفتر سازمان ملل تقاضای پناهندگی دادند و به آنها گفته شد فعلا فقط کشور آمریکا برای پذیرش پناهنده باز است و این دو نفر هم بالطبع قبول کردند.
پیمان عارف مدتی بعد به دلیل فعالیت علیه دولت ترکیه دستگیر و سپس از این کشور اخراج و به لبنان فرستاده شد. در حال حاضر او و همسرش با دو پرونده جداگانه در دفتر سازمان ملل لبنان و ترکیه منتظر ویزای آمریکا هستند.
بیشتر بخوانید: واکنش کاربران ایرانی اینترنت به محدودیت ویزای آمریکا
علی هِریسچی می‌گوید وضعیت پناهندگان ترکیه از همه بدتر است. این پناهندگان اگر هنوز ویزای آمریکا را دریافت نکرده باشند احتمالا دیگر دریافت نخواهند کرد و در نتیجه روند پناهندگی آنها باید مجددا و در یک پروسه طولانی‌تر بررسی شود.
اگر هم ویزای آمریکا را دریافت کرده باشند حداقل تا یک ماه آینده اجازه ورود به خاک آمریکا را نخواهند داشت.
به این ترتیب کسانی مثل پیمان عارف و سمیرا جمشیدی باید مجددا برای کشور دیگری تقاضای پناهندگی بدهند و با توجه به اینکه در ترکیه فعلا فقط تقاضای پناهندگی برای آمریکا پذیرفته می‌شود مشخص نیست چه سرنوشتی در انتظار آنها خواهد بود.
پیمان عارف به دویچه‌وله می‌گوید: «این موضوع احتمالا فقط به نفع قاچاقچی‌ها با قیمت‌های سرسام‌آورشان تمام خواهد شد و ورود غیرقانونی پناهندگان به اروپا را افزایش خواهد داد. تصویر بزرگتر داستان این است که مسئولیت انسانی آمریکا در قبال پناهندگان به دوش اروپا به خصوص آلمان افکنده خواهد شد.»
ایرانیان دوتابعیتی نیز نمی‌توانند به آمریکا سفر کنند
در آخرین روزهای سال ۲۰۱۵ مجلس نمایندگان آمریکا طرحی را تصویب کرد که بر اساس آن سفر شهروندان ۳۸ کشوری که می‌توانند بدون اخذ ویزا به آمریکا سفر کنند، به این کشور محدود شد.
به موجب این طرح، چنانچه شهروندان این کشورها که عمدتا اروپایی هستند، از ماه مارس ۲۰۱۱ به کشورهای سوریه، عراق، ایران و سودان سفر کرده باشند، نمی‌توانند بدون ویزا وارد خاک آمریکا شوند. آن دسته از شهروندانی هم که تابعیت دوگانه کشورهای یاد شده را داشته باشند، برای ورود به آمریکا نیاز به ویزا خواهند داشت.
طرح جدید امضاشده توسط ترامپ دقیقا به همین قانون اشاره کرده است به همین دلیل علی هریسچی می‌گوید این طرح شامل ایرانیان دوتابعیتی هم می‌شود.
پس از مصوبه کنگره آمریکا در سال ۲۰۱۵، بسیاری از ایرانیان دوتابعیتی مقیم اروپا که هرساله بدون ویزا به آمریکا می‌رفتند، مجبور به گذراندن پروسه سخت و نفس‌گیر دریافت ویزای آمریکا شدند.
آذر یکی از این افراد است که ۲۵ سال است هرسال و برخی مواقع دوبار در سال از آلمان به آمریکا سفر کرده است. او که پسرش در سان دیه‌گو زندگی می‌کند در خیلی مواقع علاوه بر سفر به کالیفرنیا به جشنواره موسیقی جاز نیویورک هم رفته، و البته همه اینها بدون دریافت ویزا و با پاسپورت آلمانی‌اش.
بیشتر بخوانید: طرح ترامپ در مورد محدودیت ویزا از جمله برای ایرانیان
او که سال گذشته بعد از ۲۵ سال سفر مکرر به آمریکا مجبور به گرفتن ویزا شده به دویچه‌وله می‌گوید: «برای ویزای ۱۰ ساله اینقدر من را کنترل کردند که دیگر جای کنترل نمانده. چه چیزی را دیگر می‌خواهند کنترل کنند؟ من را از هفت خوان رد کردند، عکس، انگشت‌نگاری، فکر نمیکنم بعد از ۲۵ سال چیزی مانده باشد که بخواهند در مورد من کشف کنند.»
جمیله، شهروند ایرانی ـ آلمانی نیز داستان مشابهی دارد: «اکتبر سال گذشته بعد از ۲۵ سال سفر بدون ویزا به آمریکا برای اولین بار با دردسر فراوان و پر کردن فرم‌های طولانی، ویزای ۱۰ ساله گرفتم. همه این کارها را کردم چون بدون دیدن پدر و مادرم نمیتوانم زندگی کنم. الان ۱۰ سال ویزا دارم ولی نمیدانم با شرایطی که پیش آمده و هرلحظه سخت‌تر هم می‌شود، چکار باید بکنم. مادرم حالش خیلی بد است و من تصمیم داشتم برای تعطیلات عید پاک حتما برای دیدنش به آمریکا بروم ولی اصلا نمیدانم چه پیش می‌آید.»
علی هِریسچی خبر خوشی برای این افراد ندارد چرا که به گفته او حتی دارندگان ویزاهای طولانی‌مدت هم نمی‌توانند حداقل در یک ماه آینده به آمریکا سفر کنند و بعد از آن هم باید منتظر ماند و دید چه تغییری در متن این قانون داده می‌شود. اگر به همین صورت بماند بعد از آن هم این افراد نمی‌توانند به آمریکا وارد شوند.
وضعیت دانشجویان، زوج‌ها و دارندگان گرین‌کارت
پیش‌نویس طرح جدید ترامپ فقط شامل مسافران راهی آمریکا نمی‌شود بلکه کسانی که با اقامت موقت کاری یا دانشجویی نیز در این کشور هستند وضعیتشان نامعلوم خواهد بود.
همچنین کسانی که با افراد خارج از آمریکا ازدواج کرده‌اند و منتظر ورود همسرانشان هستند نیز احتمالا باید پروسه سخت ویزای ازدواج را دوباره و بر اساس قانون جدید طی کنند.
علی هِریسچی می‌گوید فعلا تنها دارندگان گرین‌کارت مشمول این قانون نمی‌شوند اما اگر این قانون بخواهد طولانی‌مدت اجرا شود ممکن است آنها را نیز در بربگیرد. ضمن آنکه پروسه دریافت گرین‌کارت هم به کلی تغییر خواهد کرد.
امید به دوام نیاوردن طرح ترامپ
تنها چهار روز از شروع ریاست جمهوری ترامپ گذشته است اما طرح‌هایی که در عرض همین چهار روز از سوی او ارائه شده‌اند، لرزه بر اندام خیلی‌ها انداخته است.
علی هِریسچی می‌گوید: «در چهار روز گذشته دستورالعمل‌هایی که دولت جدید اعلام کرده بهت حقوقی زیادی را برانگیخته است. بسیاری از همکاران من در حال تشکیل گروه‌های مختلفی هستند که بتوانند بحث حقوقی علیه این قانون را آغاز کنند چرا که این قانون به نوعی تبعیض دینی و بر خلاف قانون اساسی آمریکاست.»
او ادامه می‌دهد: «این که تا چه حد موفق شوند مشخص نیست ولی در مجموع به نظر نمی‌رسد که این قانون بتواند در درازمدت پابرجا بماند. هیچوقت این اتفاق در آمریکا نیفتاده، حتی بعد از ۱۱ سپتامبر فقط دو سه ماه کلیه سفارت‌خانه‌های آمریکا از صدور ویزا منع شده بودند اما بعد همه چیز به حالت عادی برگشت. الان هم به نظر می‌رسد همان اتفاق بیفتد یعنی اینها دوباره پروسه صدور ویزا را شروع کنند اما با یک راهکار امنیتی جدید.»
در آمریکا بیش از یک میلیون ایرانی زندگی می‌کنند. ۲۰ هزار دانشجوی ایرانی در این کشور مشغول تحصیل هستند. از میان هفت کشوری که صدور ویزا برای اتباعشان ممنوع شده، هیچیک به اندازه ایران مهاجر در آمریکا ندارند.
تعداد زیاد ایرانیان آمریکا و قدرت و نفوذی که در این کشور دارند، بسیاری را امیدوار کرده که بتوانند بر قانون‌گذاران این کشور تاثیر بگذارند و مانع اجرایی شدن این طرح شوند.
اما برای شش کشور دیگر احتمالا چنین امیدی هم وجود ندارد.