آغاز انتخابات پارلمان اروپا در سایه بیم و امید
۱۳۹۳ خرداد ۱, پنجشنبهمردم هلند و بریتانیا روز پنجشنبه (۲۲ مه/ اول خرداد) به پای صندوقهای رأی میروند تا نمایندگان خود برای پارلمان اروپا را انتخاب کنند. این دو کشور اولین کشورها از ۲۸ عضو اتحادیه اروپا هستند که بنا به یک سنت دیرینه انتخابات در آنها روز پنجشنبه انجام میگیرد. روز جمعه نوبت چکها و ایرلندیهاست. انتخابات یادشده در ۲۴ عضو دیگر اتحادیه اروپا روز یکشنبه (۲۵ مه) برگزار خواهد شد. در مجموع ۴۰۰ میلیون دارنده حق رأی در کل کشورهای اتحادیه اروپا فراخوانده شدهاند که در این انتخابات شرکت کنند.
از مجموع ۷۵۱ کرسی اتحادیه اروپا ۷۳ کرسی سهم بریتانیا است. بنا بر نظرسنجیها حزب راستگرای پوپولیست "استقلال" به رهبری نایجل فاراژ سهم قابل توجهای از آرا را از آن خود خواهد کرد. این حزب با شعارهایی مبنی بر لزوم خروج از اتحادیه اروپا و با برانگیختن احساسات عمومی علیه مهاجران در نظرسنجیها ۳۰ درصد آرا را به خود اختصاص داده که بالاترین رقم در قیاس با سایر احزاب است.
شانس کمسابقه برای احزاب افراطی
در هلند نیز که با جمعیت ۵ /۱۲ میلیون نفریاش ۲۶ نماینده به پارلمان اروپا میفرستد احزابی که نگاهی منفی به اتحادیه اروپا دارند از حمایت خوبی در سطح جامعه برخوردار شدهاند. بنا بر نظرسنجیها، مخالفان و موافقان اتحادیه اروپا از آرایی تقریبا مساوی برخوردارند. پیشبینی میشود که حزب چپ لیبرال موسوم به ۶۶ که هوادار اتحادیه اروپا است و حزب راستگرای پوپولیست "برای آزادی" به رهبری خرت ویلدرز که به مواضع ضد اتحادیه اروپا و تبلیغات اسلامستیزانه مشهور است، هر کدام ۵ کرسی را از آن خود کنند.
انتظار میرود که در فرانسه نیز حزب راستگرای افراطی "جبهه ملی" رأی نسبتا بالایی را حائز شود.
در آلمان نیز حزب تازه تاسیس "آلترناتیو برای آلمان" که مدافع خروج از حوزه یورو و بازگشت به مارک (واحد پول پیشین آلمان) است، احتمالا ۷ درصد آرا را صاحب خواهد شد. تا کنون در آلمان احزاب برای ورود به پارلمان اروپا باید ۳ درصد کل آرا را حائز میشدند. در انتخابات این دور این حد نصاب برداشته شده و احزاب راستگرای افراطی دیگری مانند "حزب ملی آلمان" نیز امکان دارد که نمایندگانی را به پارلمان اروپا بفرستند.
انتخابات پارلمان اروپا بعد از انتخابات پارلمان هند بزرگترین انتخابات دمکراتیک در جهان به شمار میرود. این بار اما نگرانی ناشی از حضور پایین رایدهندگان در پای صندوقهای رأی بیش از دفعات دیگر است. این بیم وجود دارد که سطح مشارکت در انتخابات نسبت به ۴۳ درصد سال ۲۰۰۹ نیز پایینتر باشد.
وجههای که آسیب دیده است
در مجموع بحران اقتصادی و مالی سالهای اخیر به وجهه اتحادیه اروپا به شدت آسیب زده است. بسیاری از کشورهای عضو با مشکلات سنگین اقتصادی روبرو شدند و بیکاری در آنها به اوج رسید. در حال حاضر ۲۶ میلیون نفر در کل اروپا فاقد شغل و درآمد هستند که بیسابقه است. سیاستهای انقباضی و ریاضتکشانهای (تعدیل نیروی کار، کاهش دستمزدها و حقوق بازنشستگی، حذف بسیاری از خدمات اجتماعی، خصوصیسازیهای گسترده و ...) که اتحادیه اروپا برای کشورهای بحرانزده تعیین کرده نیز ناخشنودی بخشهایی از مردم این کشورها را به دنبال داشته است.
پارلمان اروپا گرچه از اختیارات بالایی برخوردار نیست، ولی در دور جدید مستقیم و غیرمستقیم با پیامدهای بحران اقتصادی و مالی در اتحادیه اروپا و راهجویی برای غلبه بر آنها مشغول خواهد بود.
در عرصه سیاست خارجی نیز اروپا در حال حاضر چه به لحاظ بحران اوکراین و چه از نظر بیثباتی در لیبی و سوریه و مصر و ... و موج فزاینده مهاجران از این کشورها با مشکلاات کمسابقهای روبروست. تلاش برای ایجاد ثبات و مدیریت بهینه در مسائل یادشده روند بحثها و مذاکرات در پارلمان اروپا را نیز متاثر خواهد کرد. موضوع ورود اعضای جدید یا نامزدکردن برخی کشورها برای عضویت در اتحادیه نیز با بحثها و اختلافنظرهای جدی دنبال میشود.
رو در رو با مسائلی متعدد
نحوه مقابله با تغییر و تحولات منفی جوی و در عین حال تامین باثبات انرژی از دیگر مسائل مطرح در اتحادیه اروپا و بالتبع پارلمان اروپا خواهد بود. افشای شنودها و جاسوسیهای گسترده توسط آژانس امنیت ملی آمریکا که اروپا را هم شامل میشده نیز راهجوییها برای ایجاد امنیت اینترنتی و حفاظت از فضای مجازی و ارتباطی را برای اروپا از حساسیت و اهمیت ویژهای برخوردار کرده است. در عین حال، بحث مربوط به قرارداد تبدیل اروپا و آمریکا به یک منطقه آزاد تجاری نیز از اهمیت کمی برخوردار نیست و پارلمان اروپا نیز کم و بیش در این بحثها مشارکت دارد. نحوه بحثها و سمتوسوی آنها بیش از همه به ترکیب پارلمان جدید گره میخورد.
اعلام رسمی نتایج انتخابات هلند و بریتانیا نیز همراه با نتایج انتخابات در ۲۶ کشور دیگر روز یکشنبه ساعت ۲۳ انجام میشود.
تفاوت این دور از انتخابات با دور دیگر از جمله در معرفی نامزد برای ریاست کمیسیون اروپاست. هم احزاب محافظهکار و هم احزاب سوسیالدمکرات و سوسیالیست و هم احزاب چپگراتر در سه بلوک وارد کارزار انتخابات شدهاند و هر کدام هم نامزدی برای ریاست کمیسیون اروپا که قوه اجراییه اتحادیه به شمار میرود، معرفی کردهاند.
کرسیهایی متناسب با جمعیت
کرسیهای پارلمان اروپا به نسبت جمعیت کشورهای عضو میان آنها تقسیم شدهاند. آلمان با جمعیت ۸۳ میلیونیاش بیشترین تعداد کرسی (۹۶ کرسی) را به خود اختصاص داده است. بعد از آن فرانسه قرار میگیرد که ۷۶ کرسی دارد. کشورهای کمجمعیتی مانند لوکزامبورگ، قبرس، استونی و مالت هر کدام با ۶ کرسی در ته جدول قرار گرفتهاند. در حال حاضر در پارلمان اروپا ۷ فراکسیون وجود دارد که با ورود احتمالا قوی گروههای راستگرای افراطی و پوپولیست به مجلس جدید اینها نیز فراکسیون جدیدی را تشکیل خواهند داد. برای ایجاد فراکسیون ۲۵ نماینده باید در آن عضو باشند.