در منازعات گروههای رقیب در طرابلس پایتخت لیبی ۲۳ نفر کشته و دستکم ۱۴۰ نفر زخمی شدند. درگیریها نگرانیهایی را ایجاد کردهاند که این کشور پس از یک دوره دو ساله آرامش دوباره در گرداب جنگ داخلی فرو رود.
تبلیغات
شامگاه جمعه ۲۷ اوت، طرابلس پایتخت لیبی صحنه درگیری شدیدی بین دو گروه سیاسی رقیب بود که تا روز شنبه ادامه پیدا کرد. وزارت بهداشت لیبی در بیانیهای اعلام کرد در این درگیریها ۲۳ نفر کشته و ۱۴۰ نفر زخمی شدند که بسیاری از آنها غیرنظامی بودند.
نگرانی از شعلهور شدن یک جنگ داخلی در این کشور نفتخیز شمال آفریقا بیشتر میشود. درگیری طرابلس در یک دوره آرامش نسبی دو ساله دوباره آغاز شده است. جنگ داخلی لیبی با یک آتش بس در اکتبر ۲۰۲۰ متوقف شده بود.
این درگیریها میان نیروهای وفادار به عبدالحمید الدبیبه، نخستوزیر دولت وحدت ملی و فتحی باشاغا، نخستوزیر تعیین شده از سوی پارلمان طبرق صورت گرفت.
فتحی باشاغا، وزیر کشور سابق در فوریه ۲۰۲۲ و در اقدامی جنجالی از سوی پارلمان در طبرق به عنوان نخستوزیر انتخاب شد. این اقدام در حالی صورت گرفت که عبدالحمید الدبیبه همچنان اداره امور کشور را در دست داشت و دوران نخست وزیریاش پس از انتخابات دسامبر سال گذشته عملا به پایان میرسید.
فتحی باشاغا روز چهارشنبه ۲۴ اوت در بیانیهای خطاب به الدبیبه از او خواست که داوطلبانه از قدرت کنارهگیری کند. شامگاه جمعه درگیریها آغاز شد. ظهر روز شنبه یک کاروان نظامی نزدیک به باشاغا از شهر ساحلی مصراته در ۲۰۰ کیلومتری شرق طرابلس عازم پایتخت شده بود که پیش از ورود به طربلس به میسراتا برگشت.
پس از سالها خشونت، درگیری و جنگ داخلی قرار بود انتخابات ریاست جمهوری لیبی در ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱ برگزار شود اما این انتخابات برگزار نشده است.
سازمان ملل متحد امیدوار بود که با این انتخابات زمینه برای آیندهای دموکراتیک در این کشور ایجاد شود و جنگ داخلی به پایان برسد. امیدی که عملی شدن آن چندان ساده نیست زیرا این کشور با بسیاری از چالشهای حل نشده مواجه شده است.
به گزارش سازمان ملل یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در این کشور نیازمند کمکهای انسانی هستند. بسیاری از خانوادهها به مواد غذایی، آب آشامیدنی، امکانات پزشکی و آموزش دسترسی ندارند.
بازار بردهفروشی و شکنجه مهاجران؛ جهنمی به نام لیبی
بردهفروشی، تجاوز جنسی، شکنجه و گرسنگی شرح احوال مهاجران در لیبی است. نیروهای امنیتی لیبی با مهاجرانی که قصد فرار به اروپا را دارند، به شدت برخورد میکنند. لیبی برای این مهاجران جهنمی است که از آن راه فراری نیست.
عکس: Getty Images/AFP/T. Jawashi
انتشار تصاویری از بازار بردهفروشی در لیبی جهان را در شوک فرو برد. دولت واحد لیبی که از حمایت جامعه بینالملل برخوردار است، پس از انتشار این تصاویر از تشکیل یک کمیته تحقیق خبر داد. دولت لیبی همزمان اعلام کرد که این کشور پس از سقوط معمر قذافی روزبهروز بیشتر در آشوب فرو میرود و لیبی منبع مهاجرت غیرقانونی به اروپا نیست، بلکه خود این کشور نیز قربانی این وضعیت است.
عکس: Getty Images/AFP/F. Bucciarelli
بردگانی که در این بازار معامله میشدند، پناهجویان آفریقایی بودند. انتشار تصاویر بردهفروشی اعتراضاتی را در برخی از شهرهای اروپایی و آفریقایی علیه وضعیت اسفبار پناهجویان در کمپهای پناهندگی در لیبی رقم زد. گروهی از جوانان مراکشی و آفریقایی (عکس) در مقابل سفارت لیبی در این کشور تجمع کردند و خواستار حفظ کرامت انسانی و ایجاد شرایطی مناسب در کمپهای پناهجویی و نیز پایان دادن به بردهفروشی در لیبی شدند.
عکس: Getty Images/AFP/F. Senna
بسیاری از پناهجویان در راه رسیدن به اروپا تجربیات دهشتناکی را پشت سر میگذارند تا جایی که زنگ خطر برای سازمان ملل متحد به صدا درآمده است. این سازمان به همراه اتحادیه اروپا و چند کشور آفریقایی قصد دارند تا پایان سال جاری میلادی (۲۰۱۷) ۱۵ هزار پناهجو را به کشورهایشان باز گردانند. این پناهجویان غالبا اهل نیجریه، گامبیا و گینه هستند. به گفته سازمان ملل مشارکت در این طرح اختیاری است.
عکس: Getty Images/AFP/T. Jawashi
سازمان ملل پیشتر نیز وضعیت اقامتگاههای پناهجویی در لیبی را اسفبار توصیف کرده بود. بر اساس برآوردها حدود ۴۰۰ هزار تا یک میلیون مهاجر در وضعیتی نامناسب به سر میبرند و امیدوارند که بتوانند در اولین فرصت ممکن خود را به اروپا برسانند. به گفته مقامات لیبی در حال حاضر حدود ۲۰ هزار نفر در کمپهای پناهجویی این کشور اقامت دارند.
عکس: Getty Images/AFP/T. Jawashi
دولت واحد لیبی با اتحادیه اروپا قراردادی را برای جلوگیری از ورود پناهندگان از طریق دریای مدیترانه به خاک اروپا با کمک گارد ساحلی لیبی امضا کرده است. برای این منظور مهاجران در آینده در "اقامتگاههایی با شرایط مناسب" اسکان داده خواهند شد. تصویری که مشاهده میکنید یکی از همین اقامتگاههاست که در نزدیکی شهر مصراته قرار دارد. این اقامتگاه پیشتر یک زندان بوده است.
عکس: picture-alliance/NurPhoto/C. Occhicone
پناهجویانی که ماههای طولانی در بازداشتگاهها و اردوگاههای لیبی به سر بردهاند در وضعیت جسمی نامناسبی قرار دارند و بر بدنشان آثار شکنجه و آزار جسمی مشاهده شده است. "سازمان بینالمللی مهاجرت" چندی پیش اعلام کرد شمار کسانی که در پنج ماه اول امسال خود را از طریق دریای مدیترانه به ایتالیا رساندهاند بیش از ۴۱ هزار نفر، و ۱۰ هزار نفر بیشتر از تعداد کل پناهجویان در سال گذشته بوده است.
عکس: picture-alliance/AP Photo/M. Brabo
این جوان نیز در یکی از کمپهای پناهجویی در ۵۰ کیلومتری مصراته زندگی میکند. خیلی از مهاجران برای یافتن کار به لیبی مهاجرت میکنند. گروهی دیگر نیز میخواهند از طریق این کشور مسیر مرگبار دریای مدیترانه را طی کرده و خودشان را به اروپا برسانند. تاکنون چندین هزار نفر جان خود را در این دریا از دست دادهاند، اما با این حال بسیاری از جوانان آفریقایی همچنان منتظر نخستین فرصت برای فرار هستند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/M. Brabo
گارد ساحلی لیبی در این بین شمار زیادی از این مهاجران جوان را متوقف کرده و به خشکی بازگردانده است. این مهاجران در اقامتگاهی در ۴۵ کیلومتری شهر ساحلی طرابلس اسکان داده میشوند. سازمانهای مدافع حقوق بشر از منتقدان سرسخت قراردادی هستند که میان اتحادیه اروپا و لیبی بسته شده است. هدف اصلی و نهایی این قرارداد مسدود کردن مسیر دریای مدیترانه است.
عکس: Getty Images/AFP/T. JAwashi
سران اتحادیه اروپا و آفریقا به تازگی در نشستی در کشور ساحل عاج توافق کردند تا با حمایت سازمان ملل و اتحادیه اروپا، یک کمیسیون آفریقایی برای بررسی پدیدههای نقض حقوق بشر در آفریقا نظیر بردهفروشی تشکیل شود.