آغاز ماراتن دو ماهه کاخ سفید برای تصویب نهایی توافق وین
PB۱۳۹۴ تیر ۲۴, چهارشنبه
باراک اوباما بلافاصله پس از امضای توافقنامه هستهای میان ایران و قدرتهای جهانی تلاشی گسترده برای جلب حمایت جناحهای مختلف از توافق را آغاز کرد. تا تصویب نهایی توافقنامه دو ماه پرکار در انتظار کاخ سفید است.
تبلیغات
کاخ سفید اعلام کرد روز چهارشنبه (۱۵ ژوئیه/ ۲۴ تیر) ساعت ۱۹ به وقت محلی نشست مطبوعاتی باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده برگزار میشود. توافق هستهای قدرتهای جهانی با جمهوری اسلامی موضوع این نشست است. پیشتر هم اعلام شده بود که جو بایدن، معاون باراک اوباما، صبح چهارشنبه به وقت محلی با اعضای دمکرات مجلس نمایندگان آمریکا دیدار میکند.
روز سهشنبه و بلافاصله پس از حصول توافق، کاخ سفید نمایندگان دولتهای خارجی در آمریکا، سازمانهای غیردولتی و روزنامهنگاران را در جریان توافق حاصل شده در وین گذاشت. به گفته جاش ارنست، اوباما خبر توافق را شخصا به برخی از نمایندگان کنگره آمریکا داده است.
رئیس جمهوری آمریکا همچنین با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، فرانسوا اولاند، رئیسجمهوری فرانسه، دیوید کامرون، نخستوزیر بریتانیا و فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا تلفنی گفتوگو کرد. او البته مخالفان و منتقدان توافق هستهای را هم فراموش نکرد. اوباما با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، و سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان هم تلفنی صحبت کرد.
رئیس جمهوری آمریکا بار دیگر بر "حمایت مستمر" کشورش از اسرائیل تأکید کرد. دولت اسرائیل معتقد است توافقنامه وین "راه ایران برای دستیابی به تسلیحات هستهای و حمایت از گروههای تروریستی منطقه" را باز میکند.
باراک اوباما به خوبی میداند که تا تصویب نهایی توافقنامه وین راه دشواری در پیش دارد. او با توجه به مخالفتهای تاکنونی و آگاهی از موضع مخالفان و منتقدان، در نطق رسمی خود پس از توافق وین اعلام کرد که رأی منفی کنگره به توافقنامه را وتو میکند.
اوباما تا روز یکشنبه فرصت دارد توافق نهایی با ایران را به صورت رسمی به کنگره اعلام کند. کنگره هم ۶۰ روز فرصت دارد جزئیات توافقنامه را بررسی کند. البته نمایندگان کنگره بخشی از این فرصت را – در ماه اوت – در تعطیلات به سر میبرند و زمان نهایی برای بررسی توافقنامه کمتر از دو ماه است.
جمهوریخواهان بزرگترین مانع بر سر راه اوباما هستند. بسیاری از نمایندگان این حزب که اکثر کرسیهای کنگره را در اختیار دارد، مخالفت خود با توافقنامه وین را اعلام کردهاند. جان بونر، رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان، اوباما را به بیاعتنایی به منافع آمریکا متهم کرد.
توافق هستهای و طنزپردازی ایرانیان در شبکههای اجتماعی
از همان اولین دقایق پس از اعلام توافق جامع هستهای میان ایران و جامعه بینالمللی، کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی به این موضوع پرداختند. بعضی از آنان چاشنی طنز را در نوشتههایشان به کار گرفتهاند.
عکس: Twitter/STT194
پس از اعلام توافق جامع هستهای میان ایران و جامعه بینالمللی، بسیاری از کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی به موضوع توافق پرداختند. برخی از نوشتههای کاربران همراه با چاشنی طنز بود.
عکس: Twitter/sizdah42
آخرین دور مذاکرات برای حل مناقشه ۱۳ ساله اتمی میان ایران و گروه ۵+۱ در هتل کوبورگ شهر وین اتریش با کسب توافق به پایان رسید.
عکس: Twitter/india40
واکنش یکی از کاربران توییتر به پخش ترجمه همزمان سخنان فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از "شبکه خبر" ایران.
عکس: Twitter/Raaadin
برخی کاربران هم نسبت به خبر بازگشت محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، پس از توافق هستهای به ایران به طنز واکنش نشان دادهاند.
عکس: Twitter/M_Asmmm
واکنش طنزآمیز کاربران شبکههای اجتماعی به اعلام توافق هستهای.
عکس: Twitter/ariyapersian
امید به برداشته شدن محدودیتهای اجتماعی در ایران پس از اعلام توافق هستهای موضوعی است که دستمایه بسیاری از نوشتهها در شبکههای اجتماعی است.
عکس: Twitter/6ba854b92dc74ea
بسیاری از کاربران هم در اولین ساعات پس از اعلام توافق هستهای از محمود احمدینژاد، رئیس جمهور سابق، یاد کردهاند که تحریمها و قطعنامههای شورای امنیت علیه ایران را "کاغذپاره" میخواند.
عکس: Twitter/Abbas__Reader
واکنش طنزآمیز کاربران شبکههای اجتماعی به اعلام توافق هستهای.
عکس: Twitter/hamed__p
در هفتههای اخیر بانک ملی ایران با ارسال پیامکی برای بسیاری از مشترکان خود اعلام کرد مبلغ ۵ هزار تومان از حسابشان کسر کرده است. این موضوع دستمایه طنزپردازی هنگام واکنش به اعلام توافق هستهای شده است.
عکس: Twitter/arefcheraghi
در روز اعلام توافق، بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی از محمود احمدینژاد و ادبیات خاصی که به کار میبرد یاد کردهاند.
عکس: Twitter/MBrahmand
واکنش طنزآمیز کاربران شبکههای اجتماعی به اعلام توافق هستهای.
عکس: Twitter/STT194
ایران و شش کشور قدرتمند جهان (آمریکا، روسیه، بریتانیا، چین، فرانسه و آلمان) پس از یک دوره طولانی مذاکره برای پایان دادن به مناقشه اتمی جمهوری اسلامی، در روز چهارشنبه ۲۳ تیر (۱۴ ژوئیه) به توافق رسیدند.
عکس: Twitter/iShelbyBoy
واکنش کاربران شبکههای اجتماعی در روز اعلام توافق هستهای به "کاغذپاره" خواندن قطعنامههای بینالمللی علیه ایران توسط محمود احمدینژاد.
عکس: Twitter/rkeiani
واکنش طنزآمیز کاربران شبکههای اجتماعی به اعلام توافق هستهای.
عکس: Twitter/ehsan_2011
واکنش طنزآمیز کاربران شبکههای اجتماعی به اعلام توافق هستهای.
عکس: Twitter/immersivio
واکنش طنزآمیز کاربران شبکههای اجتماعی به اعلام توافق هستهای.
عکس: Twitter/farjamhbb
عکس 161 | 16
برخی از نمایندگان همحزبی اوباما (دمکراتها) هم به مفاد توافقنامه با تردید نگاه میکنند، اما دیگر دمکراتها از آن حمایت کردهاند. ۱۵۰ نماینده دمکرات مجلس نمایندگان آمریکا از جمله نانسی پلوسی، رهبر دمکراتها در مجلس نمایندگان، در ماه مه با انتشار نامهای از مذاکره با ایران حمایت کردند.
منتقدان از جمله معتقدند که ابزار نظارتی پیشبینیشده در توافقنامه کارایی لازم را ندارند.
کنگره در صورتی میتواند حق وتو اوباما را بیاثر کند که هم در مجلس نمایندگان و هم در سنا دو سوم نمایندگان با توافقنامه مخالفت کنند؛ امری که تحقق آن به اعتقاد کارشناسان دور از انتظار به نظر میرسد. دو سوم رأی مخالف در کنگره به این معنی است که در مجلس سنا ۱۳ نماینده دمکرات و همهی ۵۴ نماینده جمهوریخواه و در مجلس نمایندگان ۴۳ نماینده دمکرات و همهی ۲۳۶ نماینده جمهوریخواه به توافقنامه رأی منفی دهند.
موضع نامزدهای ریاست جمهوری
برخی از نامزدهای ریاست جمهوری ایالات متحده هم با توافقنامه وین مخالفت کردهاند. لیندسی گراهام، نامزد جمهوریخواه، توافقنامه وین را "حکم قتل اسرائیل" خوانده است. او به شبکه خبری سیانان گفت: «این خطرناکترین و غیرمسئولانهترین گامی است که در تاریخ خاورمیانه سراغ دارم».
هیلاری کلینتون از حزب دمکرات و وزیر خارجه پیشین آمریکا، با توجه به اطلاعات تاکنون منتشرشده، از توافقنامه پشتیبانی میکند. او در عین حال وعده داده که در صورت تصدی مقام ریاست جمهوری تمام توان خود را برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به تسلیحات هستهای به کار خواهد بست: «به عنوان رئیس جمهور همه ظرفیتهای آمریکا را برای اجرای دقیق تعهدات ایران به کار خواهم بست».
تأثیر توافق هستهای با ایران بر اقتصاد افغانستان
معیار موفقیت توافقنامه از نظر اوباما
باراک اوباما در مصاحبه با روزنامه "نیویورک تایمز" آمریکا، جزئیاتی از توافق هستهای با تهران را تشریح کرد. به گفته اوباما، هدف این توافق جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای است؛ موضوع بر سر تأثیر توافق بر سیاست داخلی جمهوری اسلامی یا "فعالیتهای زیانبار ایران در نقاط مختلف جهان" نیست.
اوباما در ماه مه قانون نظارت کنگره بر توافقنامه هستهای قدرتهای جهانی با جمهوری اسلامی را امضا کرد. در ایران هم در اقدامی مشابه قانون "الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هستهای" در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید؛ قانونی که حسن روحانی اندکی پیش از توافق وین آن را ابلاغ کرد.
انتظار میرود در ایران هم مخالفان توافق همه ظرفیت خود را برای ضربهزدن به آن بسیج کنند. حسن روحانی هم از قرار معلوم با علم به این موضوع در سخنرانی خود پس از توافق اعلام کرد که "اجازه نمیدهد کسی به نام نقد، به امید و اعتماد مردم صدمه بزند".
ادبیات دلواپسان به روایت تصویر
ماجرا وقتی شروع شد که آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی گفت به مذاکرات هستهای خوشبین نیست، اما گفتوگوها در عالیترین سطح ادامه یافت. حالا هر روز گروهی دلواپسیهایشان را به نمایش میگذارند.
عکس: FARS
آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران بارها گفته است که :"به مذاکره خوشبین نیستم و به جایی نمیرسد" ولی افزودهاست که :"مخالفتیهم ندارم".
عکس: FARS
آیتالله خامنهای بار دیگر به رغم اعلام عدم خوشبینیاش درآبان ۱۳۹۲، گفت که:« اینها ماموران دولت جمهورى اسلامى ایران هستند، اینها بچههاى خودمان هستند، بچههاى انقلابند؛ یک ماموریتى را دارند انجام میدهند. کار سختى هم هست». وی افزود:«نباید مامورى را که مشغول یک کارى است مورد تضعیف یا توهین یا بعضى از تعبیراتى که گاهى شنیده میشود - که اینها سازشکارند و مانند اینها - قرار داد.»
عکس: ISNA
عدم خوشبینی آیتالله خامنهای مدتی بعد با تشکیل "دلواپسیم، همایش بزرگ منتقدان توافق با آمریکا" در اردیبهشت ۹۳ همراه شد. همایشی که اکثر برگزارکنندگان آن را حامیان دولت محمودی احمدی نژاد تشکیل میدادند. شعار اصلی شرکتکنندگان در این همایش "مرگ بر سازشکار" بود.
عکس: mashreghnews
یک روز پس از برگزاری همایش "دلواپسیم" حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران گفت که: «برخیها از تحریم خوششان میآید».
عکس: MEHR
صادق زیباکلام در رابطه با همایش دلواپسان در روزنامه اعتماد نوشت: «تابوی زیر سوال بردن سیاستهای هستهای شکسته شد. شرکتکنندگان در این کنفرانس متوجه نبودند که چگونه از هول حلیم افتادند در دیگ. آنان طی چند ساعت "تابو" ی انتقاد از سیاستهای هستهای را شکستند چیزی که من ظرف ۱۰ سال نتوانسته بودم حتی یک ترک خیلی کوچک در آن به وجود بیاورم».
عکس: MEHR
البته شکستن تابوی زیر سوال بردن سیاستهای هستهای در حد "دلواپسان" باقی ماند و تاکنون در ایران مخالفان استفاده از انرژی هستهای (مانند بسیاری دیگر از گروهها در جهان) بصورت مستقل جرات نمایش مخالفت با آن را نداشتهاند و تنها به حمایت از مذاکره و توافق بسنده کردهاند.
عکس: President.ir
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران پس از تفاهم بر سر توافق نهایی در لوزان گفت که تحریمهای بینالمللی علیه ایران در حال فرو ریختن است و "دلالان تحریم باید به فکر شغل دیگری باشند".
عکس: FARS
چند ماه پس از تفاهم بر کسب توافق نهایی در لوزان، آیتالله خامنهای در سخنانی گفت:«اجازه هیچگونه بازرسی از هيچيک از مراکز نظامی و همچنين گفتگو با دانشمندان هستهای و ساير رشتههای حساس و اهانت به حريم آنها، داده نخواهد شد». وی افزود:«دشمن پررو و وقيح، انتظار دارد که ما اجازه دهيم آنها با دانشمندان و محققان ما درباره يک پيشرفت اساسی بومی و علمی گفتگو کنند.»
عکس: MEHR
پس از سخنان آیتالله خامنهای در مورد عدم اجازه بازرسی مراکز نظامی و گفتوگو با دانشمندان هستهای، "اجازه نمیدهیم" ها به خیابانها آمدند.
عکس: Tasnim
دستنوشتههای همایش "اجازه نمیدهیم" به گونهای بودند که منجر به انتشار مطالبی در زمینه "ادب" و "بیادبی" دلواپسان شد.
عکس: ISNA
از سوی دیگر حسن روحانی میگوید:«ایران میخواهد با اجرای توافق و پروتکل الحاقی ثابت کند که اتهامهایی که به این کشور زده میشود، بی اساس است.» پذیرش پروتکل الحاقی از سوی ایران جزء بدیهی بیانیه لوزان است و امضای توافق نهایی بدون پذیرش آن میسر نخواهد بود.
عکس: FARS
یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز ۲۶ مه در پاریس گفته بود در صورت توافق نهایی، ایران به پروتکل الحاقی میپیوندد و طبق پروتکل، بازدید از همه تاسیسات نظامی این کشور، حق آژانس است.
عکس: MEHR
گفته شده است که این همایشها بدون مجوز قانونی برگزاری میشوند. البته این بخش از نیروهای سیاسی در درون جمهوری اسلامی ایران تاکنون هیچگاه نیاز به "مجوز" نداشتهاند.
عکس: Tasnim
در این بین حسن روحانی، رئیس جمهور ایران برنقش فشار تحریمهای ناشی از برنامههستهای برزندگی مردم تاکید میکند و میگوید "کسانی که میگویند تحریم مهم نیست، انگار از جیب مردم خبرندارند".
عکس: ISNA
بهنظر میرسد روی سخنان اخیر روحانی به کسانی است که "بر سر سفره نان و پنیر سید علی" نشستهاند و از "جیب مردم خبرندارند" است.
عکس: MEHR
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در بجنورد گفت:«آنها که به ما ظلم کردند و زنجیر تحریم را برای مردم ما آماده کردند، این بدخواهان هر جنسی را از خارج با قیمت ۱۰ تا ۱۵درصد گرانتر وارد کردند و این هزینه را از جیب مردم میدادند.»
عکس: FARS
آیا "کابوس هستهای" زمانی برای ایرانیان بهپایان خواهد رسید؟