سفارش چهار میلیارد یورویی آلمان به اسرائیل برای خرید سامانه موشکی "پیکان ۳" تا پایان سال ۲۰۲۵ اجرایی خواهد شد. این سپر دفاع موشکی که بزرگترین معامله تسلیحاتی اسرائیل نام گرفته قرار است به سپر حفاظتی ناتو تبدیل شود.
تبلیغات
سامانه دفاع موشکی اسرائیلی-آمریکایی "پیکان ۳" به ارزش چهار میلیارد یورو به آلمان تحویل داده خواهد شد.
بر اساس اخبار منتشر شده، این سامانه سپر دفاع موشکی قرار است به سپر حفاظتی ناتو تبدیل شود.
سپر دفاع موشکی "پیکان ۳" از جمله به منظور مقابله با موشکهای احتمالی با کلاهک هستهای از ایران، برای اسرائیل از ارزش فراوانی برخوردار است و بخش مهمی از پایه امنیت این کشور را تشکیل میدهد.
با توجه به این که این سامانه پدافندی میتواند موشکهای دوربرد و میانبرد دشمن را در جو زمین و بالای آن منهدم کند، اسرائیل بر روی کارآمدی این سپر دفاعی حساب ویژهای باز کرده است.
اینک با توجه به خطر وقوع جنگ در اروپای شرقی، آلمان نیز به "پیکان ۳" نیاز پیدا کرده - و تامین مالی برای خرید این سپر دفاعی از اسرائیل را آغاز کرده است. گفته میشود این سامانه دفاع موشکی در حدود چهار میلیارد یورو برای آلمان هزینه در بر خواهد داشت. این مبلغ از "صندوق ویژه وزارت دفاع" که پس از شروع جنگ در اوکراین، ایجاد شد، تامین خواهد شد.
نتانیاهو: این یک چرخش باورنکردنی تاریخی است.
بنیامین نتانیاهو چندی پیش در حاشیه یک جلسه کابینه اسرائیل گفته بود که این موضوع را با رهبران جهان به ویژه به صدراعظم آلمان، شولتس گفته است که اسرائیل، دولت یهود، اجازه وقوع هولوکاست دیگری را نخواهد داد.
به گفته او این نقطه عطف تاریخی برای مردم اسرائیل نیز از جهات بسیاری قابل توجه است. در زمان وقوع هولوکاست، یهودیان در برابر آلمان نازی بیدفاع بودند. اینک، ۸۰ سال بعد، آلمان قصد دارد از دولت یهود تسلیحات دفاعی بخرد. نتانیاهو همچنین افزود: "در آن زمان ما نمیتوانستیم از خودمان دفاع کنیم. امروز به دیگران کمک میکنیم تا از خود دفاع کنند".
این سپر دفاع موشکی قادر است به اهدافی در ارتفاع ۱۰۰ کیلومتری شلیک کند. در این سامانه، علاوه بر موشک از یک رادار قدرتمند نیز استفاده شده است.
اینگو گرهارتز، فرمانده نیروی هوایی آلمان در گفتگو با تلویزیون اسرائیل میگوید استفاده از سپر دفاع موشکی "پیکان ۳" در مقایسه با مدلهای پیشین، بسیار انعطافپذیرتر است. به گفته او این سیستم قابلیتهای بسیاری دارد و به خصوص در مقابله با خطر موشکهای دوربرد کار آمد است. گرهارتز افزود "ما سامانههای مختلفی را بررسی کردیم و تصمیم به انتخاب "پیکان ۳" گرفتیم."
هماهنگی با ایالات متحده نیز ضروری است
آلمان از چندی پیش اعلام کرده بود که از این سامانه اسرائیلی به عنوان بخشی از سامانه دفاع موشکی ناتو نیز استفاده خواهد کرد. به گفته مقامات آلمانی کشورهایی از جمله لهستان، رومانی و کشورهای حوزه بالتیک نیز باید دفاع موشکی را تکمیل کنند. مهمتر از همه، این موارد مستلزم تایید ایالات متحده است. چرا که شرکت آمریکایی بوئینگ نیز در ساخت و توسعه این سپر دفاعی موشکی مشارکت داشته است.
موشه پاتل، رئیس پدافند موشکی که بخشی از وزارت دفاع اسرائیل است میگوید "آلمان اعلام کرده است که خواهان حفاظت از غیرنظامیان است، از این رو این سامانه در آینده، با سپر حفاظتی ناتو سازگار و یکپارچه خواهد شد، این گام بعدی است."
پاتل افزود در صورتی که آلمانیها بخواهند این کار را انجام دهند، میتوانند از تجربه اسرائیل و آمریکا استفاده کنند. او همچنین گفت که "اتصال این سامانهها به ناتو خارج از صلاحیت من است. این کشورها باید همه این مسائل را با ناتو روشن کنند."
تحویل سپر دفاع موشکی "پیکان ۳" تا پایان سال ۲۰۲۵
در همین حال "ران پروسور" سفیر اسرائیل در آلمان این خبر را موفقیت بزرگی برای اسرائیل خواند و افزود: "فروش سامانه پیکان۳، روابط استراتژیک میان اسرائیل و آلمان را تقویت میکند و این روابط در نتیجه آن، به نقطه اوج جدیدی خواهد رسید."
او با استقبال از تلاش های سیاسی انجام شده افزود که این مساله بار دیگر نشان داد که معاملات تسلیحاتی، نیازمند وجود یک چارچوب سیاسی قدرتمند است.
فروش "پیکان ۳" به آلمان برای اسرائیل، بزرگترین معامله تسلیحاتی در تاریخ این کشور محسوب میشود. این کشور طی کمتر از یک دهه، صادرات تسلیحات خود را دو برابر کرده و سال گذشته ۱۲.۵ میلیارد دلار تسلیحات فروخته است.
در همین راستا، انتظار میرود که فروش سپر دفاع موشکی "پیکان ۳" به آلمان تا پایان سال ۲۰۲۵عملیاتی شود.
سامانه پدافند "گنبد آهنین" اسرائیل به روایت تصویر
بخش اعظم راکتهای شلیک شده حماس و جهاد اسلامی توسط سامانه پدافند "گنبد آهنین" اسرائیل رهگیری و منهدم شدهاند. این سیستم چگونه عمل میکند و قیمت هر موشک آن چقدر است؟ اطلاعاتی از "گنبد آهنین" در این گزارش تصویری:
عکس: Amir Cohen/REUTERS
گنبد آهنین بر فراز اسرائیل
در درگیریهای اخیر میان فلسطینیان و اسرائیل تاکنون چند هزار راکت توسط حماس و جهاد اسلامی از نوار غزه بسوی شهرهای اسرائیل پرتاب شدهاند. بخش اعظم این راکتها توسط سامانه پدافند هوایی "گنبد آهنین" اسرائیل، رهگیری و منهدم شدهاند.
عکس: Amir Cohen/REUTERS
سامانههای پدافند دوربرد
سامانههای پدافندی همچون اس ۳۰۰، اس ۴۰۰ (عکس)، اس ۵۰۰ روسی یا پاتریوت آمریکایی سامانههایی با برد بلند هستند و اصولا توانایی مقابله با تهدید از نوع "برد کوتاه" را ندارند. علاوه بر این موشکهای این سیستمها بسیار گران هستند و در صورت استفاده انبوه، بسیار گران تمام میشود. برای نمونه یک موشک ضد هوایی "RIM-162 Evolved Sea Sparrow" ساخت کارخانه رتیان میان ۶۴۰ تا ۸۰۰ هزار دلار قیمت دارد.
عکس: Vitaliy Ankov/Sputnik/dpa/picture alliance
فلاخن داود
سامانه پدافند هوایی اسرائیل از دو بخش "گنبد آهنین" (کوتاه برد) و فلاخن داود (David's Sling) تشکیل شده است. طراحی این سامانه در سال ۲۰۰۹ با مشارکت شرکت اسرائیلی رافائل و شرکت آمریکایی ریتیون آغاز و از سال ۲۰۱۶ عملیاتی شد. فلاخن داود برای رهگیری موشکهای بالستیک تاکتیکی، راکتهای میانبرد، دوربرد و موشکهای کروز طراحی و جانشین سامانه پدافند هوایی هاوک و پاتریوت شد.
عکس: Reuters/A. Cohen
دلیل ساخت گنبد آهنین
پیشینه ساخت پدافند موشکی اسرائیل موسوم به گنبد آهنین (iron dome) به جنگ ۳۳ روزه میان ارتش اسرائیل و حزبالله لبنان برمیگردد که طی آن حزبالله لبنان با پرتاب حدود ۴ هزار راکت کاتیوشا به سوی شمال اسرائیل جان ۴۴ شهروند غیرنظامی را گرفت و ۲۵هزار نفر را مجبور به ترک خانههای خود کرد.
عکس: picture alliance/landov
گنبد آهنین برد کوتاه
بخش برد کوتاه گنبد آهنین فقط برای شرایط اسرائیل طراحی شده است. گرچه برد موشکهای این سامانه ۷۰ کیلومتر است، اما یک واحد پدافندی عملا میتواند بطور موثر تا شعاع ۷ کیلومتری را پوشش دهد و بدین ترتیب محدوده عمل هر واحد ۱۵۰ کیلومترمربع است.
عکس: Ahmad Gharabli/AFP/Getty Images
مقابله با تهدید انبوه
سامانه پدافند گنبد آهنین اسرائیل از همان آغاز برای مقابله با تهدید انبوه طراحی شد. هر واحد پدافندی شامل ۴ "لانچر" و هر سکو مجهز به ۲۰ موشک است. هر واحد دارای یک مرکز کنترل و یک رادار (EL/M-2084-Multi-Mode-Radar) است که میتواند یک هزار جسم پرنده را همزمان تشخیص دهد.
عکس: AFP/J. Marey
سامانه هوشمند
سامانه پدافند گنبد آهنین میتواند همزمان به ۶ هدف حمله کند. این سیستم استارت موشک دشمن را ثبت، مسیر پرواز و محل اصابت احتمالی را محاسبه و به سوی هدف شلیک میکند. جالب اینکه سامانه میداند محل اصابت موشک دشمن منطقه مسکونی است یا بیابان و در صورت عدم احساس خطر از شلیک خودداری میکند.
عکس: Getty Images/AFP/J. Guez
قیمت و دقت عمل هر موشک
قیمت هر موشک سامانه پدافند گنبد آهنین ۲۰ هزار دلار اعلام شده است. ارتش اسرائیل "دقت عمل" (Killrate) این سیستم را ۹۰ درصد اعلام کرده، اما واحدهای پدافندی برای بالابردن درصد دقت عمل معمولا دو موشک به سوی هدف شلیک میکنند که هزینه نابودی اهداف پرنده را به ۴۰ هزار دلار میرساند.
عکس: Amir Cohen/REUTERS
دلیل ویرانیها
شمار بالای راکتهای پرتاب شده از سوی حماس و جهاد اسلامی و اصابت برخی از راکتها به مناطق شهری اسرائیل نشان میدهد که سامانه پدافند برای خالی نشدن کامل "لانچرها" به سوی اهداف مهاجم تنها یک راکت شلیک کردهاند و بدین گونه دقت رهگیری کاهش یافته و شماری از راکتها نیز موفق به عبور از شبکه پدافند شدهاند.
عکس: Gideon Markowicz/AFP/Getty Images
راکتهایی برای ترور؟
سردار سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از حماس و جهاد اسلامی پشتیبانی میکند، میگوید جنبش مقاومت فلسطین از پرتاب سنگ به پرتاب موشک رسیده است. اما واقعیت این است که این راکتها ارزش نظامی ندارند، زیرا توانایی حمل فقط ۵ کیلو مواد منفجره را دارند و دارای سیستم هدایت شونده و هدف یاب هم نیستند. آنها شلیک میشوند تا به جایی اصابت کنند که معمولا مناطق مسکونی است.
عکس: Said Khatib/AFP
اصابت راکت؟ یا پهپاد انتحاری؟
در اولین شب حمله به اسرائیل تاسیسات نفتی در جنوب اشکلون مورد حمله قرار گرفت. گفته شد انفجار بر اثر اصابت راکت نبوده، بلکه همزمان درحالی که سامانه پدافند گنبد آهنین مشغول رهگیری راکتها بود، یک پهپاد انتحاری با پرواز در ارتفاع پائین به تاسیسات اصابت کرده است. پس از آن نیروی هوایی اسرائیل سریعا واکنش نشان داد و یک پهپاد انتحاری دیگر را منهدم کرد.
عکس: Ilan Rosenberg/REUTERS
بهینه سازی
سامانه پدافند گنبد آهنین بطور مداوم بهینه سازی میشود که بزرگترین آن در ژانویه سال ۲۰۲۰ بود. در پی این بهینهسازی، این سامانه توانایی رهگیری موشکهای کروز و پهپادهایی که در ارتفاع کم پرواز میکنند را نیز دارند.
عکس: picture alliance/landov
۹۰ درصد رهگیری
براساس شمارش منابع اسرائیلی از روز بیستم تا روز پنجشنبه ۳۰ اردیبهشت (۲۰ مه) تعداد ۴ هزار و ۷۰ راکت به سوی اسرائیل شلیک شده که ۴۷۰ فروند آن دارای نقص فنی بوده و در نوار غزه سقوط کردهاند. ۹۰ درصد بقیه راکتها رهگیری و منهدم شدهاند.