آلمان؛ از باجههای تلفن همگانی تنها خاطرات میمانند
۱۴۰۱ آبان ۲۴, سهشنبه
برای بسیاری باجههای تلفن همگانی باری نوستالژیک دارد؛ صفهای طولانی، فرصت کم حرف زدن و جستجوی سکه. در آلمان قرار است تمامی این باجهها برچیده شوند و به تاریخ و موزه بپیوندند. علاقمندان البته میتوانند آنها را بخرند.
تبلیغات
امروزه برای تماس گرفتن با دیگران از طریق تلفن، لازم نیست شال و کلاه کرد و خود را به نزدیکترین باجه تلفن همگانی رساند و گاهی دقیقهها در صفی که در برابر آن تشکیل شده، منتظر ایستاد. حالا بیشتر مردم یک گوشی همراه در جیبشان است و کافی است برای برقراری تماس، اراده کنند. زمان زیادی میگذرد از آن دورانی که باجههای تلفن بخشی از تصویر جدانشدنی بسیاری شهرها و روستا بودند.
در آلمان هم به زودی آخرین باجههای تلفن به تاریخ میپیوندند. برای بیشتر شهروندان آلمانی که کمتر از ۳۰ سال سن دارند، تعریف کردن از اودیسه یافتن باجه تلفن و سکه و انتظار در صف و ... قابل تصور نیست. اما کم نیستند شهروندانی که بسیاری خاطرههای تلخ و شیرین از این تلفنهای همگانی دارند.
قرار است در آلمان ۲۱ ام ماه نوامبر (۳۰ آبان) تمامی ۱۲ هزار باجه تلفن همگانی که با سکه کار میکنند، غیرفعال شوند. خبری که شرکت مخابرات آلمانی تلهکوم مستقر در شهر بن، منتشر کرده است.
اما پایان داستان باجههای زردرنگ آلمان قرار است در ماه ژانویه نوشته شود که بنا بر خبر تلهکوم، باجههایی که با کارت کار میکنند هم غیرفعال شده و به این ترتیب امکان برقراری تماس در باجههای تلفن عمومی دیگر وجود نخواهد داشت.
پایان داستان ۱۴۲ ساله باجه تلفن همگانی در آلمان
برپایی نخستین باجه برمیگردد به سال ۱۸۸۱ در شهر برلین؛ یا آنطور که آن زمان میگفتند، کیوسک گفتوگو از راه دور.
شمار این باجههای تلفن همگانی در اواسط دهه ۹۰ میلادی به اوج خود رسید. در این زمان شرکت تلهکوم بیش از ۱۶۰ هزار باجه تلفن در سراسر کشور، از مراکز خرید گرفته تا مناطق مسکونی یا کنار جاده برپا کرده و اداره میکرد.
برای چندین دهه شهروندان آلمان با این جمله نقش بسته بر روی باجهها آشنا بودند که "کوتاه حرف بزن"، یا "خلاصه بگو" یا با اشاره به جمعیت منتظر در صف؛ "ملاحظه دیگران را هم بکن!"
اما پای موبایل که به زندگی روزمره بازشد، این باجهها مانند بسیاری وسایل دیگر، مثل دوربین و ساعت به وسایلی زائد تبدیل شدند که موبایل میتوانست به تنهایی جای همه آنها را پر کند.
شرکت مخابرات آلمان میگوید، تا برچیدهشدن آخرین اتاقک تلفن همگانی و تلفنهای همگانی بدون حفاظ در این کشور هنوز به دوسالی زمان نیاز است (تا سال ۲۰۲۵). برچیده شدن این باجهها به گفته تلهکوم به معنای صرفه جویی در برق هم هست؛ به طور متوسط ۵۰۰ تا ۱۲۵۰ کیلووات ساعت در سال.
سینما و هالیوود و نوستالژی و تلفن همگانی
نوستالژی پیوند خورده با تلفنهای عمومی اما شاید به فیلمهای سینمایی دهههای گذشته هم بیارتباط نباشد. کم نیستند فیلمهای مشهوری که در آنها قهرمان داستان در باجه تلفن با کسی تماس میگیرد یا قراری برای تماس میگذارد.
هیچکاک یکی از کارگردانانی است که به گونهای نمادین از این وسیله در فیلمهایش بهره گرفته. در دهه ۶۰ میلادی در فیلم ترسناک پرندگان، ملانی، شخصیت داستان (با بازی تیپی هدرن) در صحنهای در ابتدای فیلم به پرندگان در قفس نگاه میکند. و سپس در ادامه داستان با حمله پرندهها در باجه تلفنی که خود به مثابه قفس است، گیر میافتد.
هرچند جوانان و کودکان امروزه هیچ خاطرهای با این باجهها ندارند اما کم نیستند بزرگسالان و میانسالانی که دیدن تلفنهای عمومی برایشان نوستالژیک است. برای این دسته هم فکری شده؛ علاقمندان میتوانند در موزه ارتباطات فرانکفورت به دیدن بیش از ۵۰ دستگاهی که به گونهای با تلفن عمومی در ارتباط هستند بروند.
۵۰۰ یورو بدهید و کیفش را ببرید!
اما جالب اینجاست که بنا بر گزارش تلهکوم این باجههای از کار افتاده که حالا قرار است از خاطره شهرها هم پاک شوند هنوز طرفداران زیادی دارند که آنها را میخرند و گاه با تغییر خلاقانه کاربری، از آنها به عنوان قفسه کتاب، کیوسک فروش بستنی یا مینی استودیوی ضبط صدا استفاده میکنند.
یکی از سخنگویان این شرکت میگوید، در انباری مرکزی در نزدیکی شهر پتسدام آلمان همگی باجههای زردرنگ به فروش رسیدهاند. آنچه باقیمانده باجههای صورتی رنگ (رنگ معرف تلهکوم) هستند که میتوان با پرداخت تقریبا ۵۰۰ یورو صاحب یکی از آنها شد. البته خودتان باید زحمت حمل و نقل این باجه تقریبا ۳۰۰ کیلویی را بکشید.
اختراعات عجیب آلمانیها
نامهایی چون ارنست فون زیمنس، روبرت بوش، کارل بنز و دهها شخصیت تاثیرگذار دیگر آلمانی در دنیای صنعت همچون ستارهای میدرخشند. اما آیا میدانید مخترع فلاسک چای یا سازدهنی کیست؟
عکس: picture-alliance/dpa/P. Pleul
نامهایی چون ارنست فون زیمنس، روبرت بوش، کارل بنز و دهها شخصیت تاثیرگذار دیگر آلمانی در دنیای صنعت همچون ستارهای میدرخشند. اما آیا میدانستید که فلاسک چای را "راینهولد بورگر" (Reinhold Burger) مهندس صنایع شیشهسازی در سال ۱۹۰۳ میلادی اختراع کرد. (عکس از موزه فلاسک چای در آلمان)
عکس: picture-alliance/dpa/P. Pleul
راینهولد بورگر سالها در عرصه تاثیر شیشه دوجداره بر حفظ گرما تحقیق میکرد تا اینکه دریافت با یک جدار نقرهای بر سطح شیشه میتوان گرمای موجود در مایعات را به خود آن منعکس کرد. او سپس برای حفظ تُنگ شیشهای در هنگام حمل و نقل محفظهای برای آن ساخت. بورگر در سال ۱۹۰۹ امتیاز اختراع خود را فروخت و با استقبال جهانی که از این اختراع صورت گرفت ثروت بسیار بهدست آورد.
عکس: picture-alliance/dpa/P. Pleul
بازی منچ یا آنطور که آلمانیها میگویند:(منش ارگر دیش نیشت) "Mensch ärgere dich nicht" را یوزف اشمیت (Josf Schmidt) در سال ۱۹۰۵ اختراع کرد. این بازی بیش از ۷۰ میلیون بار تنها در کشورهای آلمانی زبان به فروش رفته است.
عکس: picture-alliance/dpa
اوتمار هاینسیوس فون ماینبورگ (Ottomar Heinsius von Mayenburg) در سال ۱۹۰۷ میلادی خمیر دندان را اختراع کرد. این نوآوری برای نظافت و بهداشت دندان به سرعت در سراسر جهان جای خود را باز کرد.
عکس: Fotolia/djama
ملیتا بنتس (Melitta Bentz) در سال ۱۹۰۸ اولین فیلتر قهوه را اختراع کرد. او زن خانهدار و مادر دو فرزند بود که با استفاده از "کاغذکاهی" دفتر بچههایش اولین فیلتر را ساخت. ملیتا بنتس در سال ۱۹۱۲ کارگاه فیلترسازیاش را راهاندازی کرد و اکنون به مارکی جهانی و کارخانهای با سه هزار و ۸۰۰ کارگر و کارمند تبدیل شده است.
عکس: picture alliance/dpa/Melitta
هانس ریگل (Hans Riegel) در سال ۱۹۲۲ پاستیل را اختراع کرد. دارایی رسمی و به ثبت رسیده او در آغاز عبارت بود از: یک کیسه شکر، یک چهارپایه، یک دیگ مسی، یک قطعه سنگ مرمر، یک اجاق و یک غلطک برای پهن کردن خمیر. شرکت هاریبو اکنون با درآمد سالانه یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون یورو، ۶ هزار کارگر و کارمند دارد و محصولات آن در بیش از ۱۰۰ کشور جهان به فروش میرسد.
عکس: picture-alliance/maxppp/J. F. Frey
فریتز فلویمر (Fritz Pfleumer) در سال ۱۹۲۸ نوار ضبط صوت را اختراع کرد. هفت سال بعد او با همکاری شرکت "AEG" دستگاه ضبط صوت با نام "K1" را در نمایشگاه رسانه در برلین ارائه کرد.
عکس: DW
آدولف رامبولد (Adolf Rambold) در سال ۱۹۲۹ چای کیسهای را اختراع کرد. حاصل این اختراع اکنون سالانه ۲۲۰ میلیارد بار برای تهیه چای توسط مردم جهان مورد استفاده قرار میگیرد.
عکس: picture-alliance/ZB/Ralf Hirschberger
مانفرد فون آردنه (Manfred von Ardenne) در سال ۱۹۳۰ تلویزیون را اختراع کرد. در سال ۱۹۳۵ پخش اولین برنامه روزانه تلویزیونی آغاز شد و اکنون سالانه ۱۶۷ میلیون دستگاه تلویزیون در سراسر جهان با مارکهای مختلف به فروش میروند.
عکس: picture-alliance/ZB
هرمان کمپر (Hermann Kemper) در سال ۱۹۳۴ قطار الکترومغناطیسی را اختراع کرد. او با حذف چرخ قطار از نیروی مغناطیس برای به حرکت درآوردن آن استفاده کرد.
عکس: picture-alliance/ dpa
هانس فون اوهاین (Hans von Ohain) در سال ۱۹۳۶ موتور جت را اختراع کرد. موتور جت هوا را به دورن خود میکشد و پس از متراکم شدن از آن برای سوزاندن سوخت استفاده و سپس با فشار از دهانهای که در عقب هواپیما تعبیه شده خارج می شود. همین فشار رو به عقب هواپیما را به سمت جلو میراند. این اختراع انقلابی در صنعت هوانوردی ایجاد کرد.
عکس: picture alliance
آدولف داسلر (Adolf Dassler) در سال ۱۹۵۳ مخترع استود پیچی کفش فوتبال بود. اختراع او در هوای بارانی و زمین گلآلود استادیوم منجر به کسب عنوان قهرمانی فوتبال جهان برای تیم ملی آلمان در رقابتهای سال ۱۹۵۴ مجارستان شد. این کفاش مخترع، بنیانگذار شرکت آدیداس است. برادر او رودی داسلر نیز بنیانگذار شرکت پوما است.
عکس: picture-alliance/dpa
گویی اختراع کرم مراقبت از پوست "نیوآ" و کرم نرمکننده ه لب "لابلو" برای اسکار تروپلوویتس (Oscar Troplowitz) شیمیدان آلمانی، کافی نبود. به همین دلیل بود که او سرانجام نوار چسب را اختراع و چندی بعد در سال ۱۹۰۱ چسب زخم لویکوپلاست را به بازار عرضه کرد.
عکس: Fotolia
آکاردئون در سال ۱۸۲۲ توسط کریستیان فردریش لودویگ بوشمن (Christian Friedrich Ludwig Buschmann) هفده ساله اختراع شد. بوشمن تنها آکاردئون را به دنیای موسیقی عرضه نکرده است، او در سال ۱۸۲۱ سازدهنی را نیز اختراع کرده بود. آکاردئون سالهاست، هم در کنسرتهای خیابانی و هم در سالنهای موسیقی مکان ویژهای برای خود دارد.
عکس: Josef Ecker
در ماه آگوست سال ۱۹۴۹ دو پزشک آلمانی، به نامهای دکتر ویلهلم بالترز و آدولف مولر (Wilhelm Balters / Adolf Müller) نخستین پستانک به شکل امروزی را تحت عنوان "مکنده آرامشبخش طبیعی و متناسب با فرم فک" اختراع کردند. این ساخته امروزه نیز تحت نام تجاری "NUK" شناخته میشود که مخفف دو صفت طبیعی و متناسب با فک در زبان آلمانی است.
عکس: Fotolia/Boris Bulychev
کلاسور یا "زونکن" پوشه یا پرونده بزرگ و محکمی است از جنس مقوا یا پلاستیک که با استفاده از گیرهای فلزی کاغذها و اسنادی که سوارخ شدهاند را میتواند در آن بایگانی کرد. فردریش زونکن (Friedrich Soennecken) اختراع خود را در سال ۱۸۸۶ در شهر بن در آلمان به ثبت رساند.