هفته گذشته، در پی ابراز نگرانی‌های گسترده از سوی برخی از مقامات ایالت اشلس‌ویگ‌هولشتاین در آلمان، یکی از مدیران کمپانی فیس‌بوک با سیاست‌مداران آلمانی دیدار کرد تا درباره رویکردهای فیس‌بوک در قبال حریم خصوصی کاربرانش توصیحاتی ارائه کند و به نگرانی‌های فزاینده آلمانی‌ها پاسخ دهد.

ابتکار مقامات ایالت هولشتاین، از یک ماه پیش آغاز شد؛ زمانی که یکی از آژانس‌های حفاظت از حریم خصوصی در این منطقه اعلام کرد که برای همه وب‌سایت‌هایی که لایک فیس‌بوک را در صفحات وب‌سایت‌های خود قرار دهند، جریمه‌ای ۵۰ هزار یورویی در نظر خواهد گرفت. علت این اقدام، امکان رهگیری فعالیت‌های کاربران و تسهیل دسترسی به اطلاعات خصوصی و پیشینه وب‌گردی آنها در فیس‌بوک است که به اعتقاد آلمانی‌ها، نقض قوانین مرتبط با حریم خصوصی در آلمان و اتحادیه اروپا محسوب می‌شود.

دیگر مقامات ارشد ایالتی نیز در دیگر نقاط آلمان، بحث درباره احتمال اجرای سراسری آن را آغاز کرده‌اند. تا پایان ماه سپتامبر، نتایج این مباحثات بر سر مساله همیشه بحث‌برانگیز «حریم خصوصی دیجیتال» مشخص خواهد شد.

«پیش‌گیری، بهتر از درمان»

تیلو وایشرت، مدیر این آژانس حفاظت از حریم خصوصی، هفته گذشته در دیداری با ریچارد آلن، مدیر سیاست‌گذاری فیس‌بوک در اروپا، به بحث درباره این نگرانی‌ها پرداخت. فیس‌بوک در این دیدار به مقامات آلمانی قول داد که برای رفع نگرانی‌ها، با آنها همکاری خواهد کرد.

ریچارد آلن، پنج‌شنبه هفته گذشته با هانس‌پیتر فردریش، وزیر کشور آلمان نیز دیداری داشت تا درباره قواعد و امکانات جدید حریم خصوصی در شبکه‌های اجتماعی با او گفت‌وگو کند. وزیر کشور آلمان در این دیدار گفت: «باید قوانینی برای شبکه‌های اجتماعی تدوین شود که از داده‌های کاربران و هویت‌های آنلاین آنها محافظت کند.»

تیلو وایشرت به خبرگزاری آلمان گفته است «فیس‌بوک اکنون به سادگی می‌تواند کلیک‌های کاربران را دنبال کند، بفهمد آنها چه مدتی را در چه وب‌سایت‌هایی گذرانده‌اند و به چه موضوعاتی بیشتر علاقه‌مندند. این‌که فیس‌بوک چه‌طور و در چه جاهایی از این اطلاعات استفاده می‌کند، کاملا مبهم است.»

ریچارد آلن در پاسخ به این نگرانی‌ها، با تایید این موضوع گفت: «فیس‌بوک می‌تواند این اطلاعات و آی‌پی‌های کاربران را ثبت کند، اما آنها را برای ۹۰ روز نگه می‌دارد و پس از آن حذف می‌کند و به همین خاطر این اقدام را نمی‌توان نقص قوانین حریم خصوصی اتحادیه اروپا خواند.»

به گفته تیلو وایشرت «هنوز برنامه‌ای برای پیگیری قضایی وب‌سایت‌هایی که امکان لایک را به آیتم‌های خود افزوده‌اند وجود ندارد و اگر فیس‌بوک سیاست‌های حریم خصوصی خود را دست‌کم برای کاربران آلمانی تغییر دهد، این اتفاق رخ نخواهد داد.» او معتقد است «آنچه اهمیت بیشتری دارد، تاثیری است که این گفت‌وگو بر رویکردهای فیس‌بوک خواهد داشت.» او می‌گوید همه این اقدامات بر مبنای اعتقاد به این اصل مهم است که «پیش‌گیری، بهتر از درمان است.»

مقامات آلمانی این نشست را مثبت و سازنده ارزیابی کرده‌اند، اما گفته‌اند گفت‌وگوها بر سر این موضوع ادامه خواهد یافت. قرار است در دورهای بعدی گفت‌وگو درباره این موضوع حساس و بحث‌برانگیز، نمایندگان و مقامات دیگر کمپانی‌ها، از جمله گوگل و توییتر نیز شرکت کنند.

گراف‌های باز و «لایک» یونیورسال، برگ برنده فیس‌بوک

گراف‌های باز اجتماعی (Social Graphs) را شاید بتوان بزرگ‌ترین ابتکار فیس‌بوک در سال ۲۰۱۰ دانست. اگر اکنون به وب‌سایت مجله تایم‌، سی‌ان‌ان، نیویورک‌تایمز یا حتی بسیاری از وب‌سایت‌های فارسی بروید، در بخشی از صفحه اصلی سایت آخرین فعالیت های دوستان شما در این وب سایت ها نشان داده می‌شود. این که آنها چه آیتمی را لایک کرده اند یا روی صفحه خود به اشتراک گذاشته‌اند. فیس‌بوک این امکان را به همه وب‌سایت‌های جهان می‌دهد که به سادگی امکان لایک کردن را در همه صفحات خود قرار دهند. این امکان، به دانسته‌های فیس‌بوک درباره کاربران عمق و گسترده بیشتری می‌بخشد.

بعد از پیاده‌سازی این گراف‌ها بود که بسیاری از متخصصان اعلام کردند فیس بوک برای تسخیر فضای مجازی خیز برداشته است، چون با تحلیل داده‌هایی که از طریق کلیک‌های کاربران روی لایک در سراسر جهان مجازی به دست می‌آید، فیس‌بوک اطلاعات ارزشمندی به دست می‌آورد که می‌تواند از آن برای بهینه‌سازی الگوریتم‌های تبلیغاتی خود استفاده کند. (بخوانید: فیس‌بوک، حریم خصوصی و رویای تسخیر اینترنت)

حساسیت شدید آلمانی‌ها به حریم خصوصی و کنترل هویت آنلاین

حریم خصوصی دیجیتال تا کنون در مقاطع مختلف بحث‌های گسترده‌ای در آلمان برانگیخته است. رویکرد عموم شهروندان این کشور به مساله حریم خصوصی در فضای مجازی، محافظه‌کارانه است و اکثر کاربران آلمانی خواستار در اختیار گرفتن کنترل کامل اطلاعاتی هستند که درباره خود در جهان آنلاین به اشتراک می‌گذارند. (بخوانید: ۱۰ نکته‌ای که باید درباره حریم خصوصی در فیس‌بوک بدانید)

سال گذشته، بر سر راه‌اندازی نسخه آلمانی سرویس Street View گوگل، بیش از ۲۵۰ هزار نفر از شهروندان این کشور اعتراض کردند و خواستار حذف عکس‌های محل سکونت خود از روی نقشه‌ها و تصاویری شدند که گوگل پیش چشم جهانیان می‌گذارد.

ایلسه ایگنر، وزیر کشاورزی و تغذیه آلمان نیز سال گذشته در اعتراض به سیاست‌های باز حریم خصوصی در فیس‌بوک، اکانت خود در این شبکه‌ اجتماعی را حذف کرده بود.

احسان نوروزی
تحریریه: یلدا کیانی