افزایش دود و احتمال افزایش شاخص آلایندگی، به غیرحضوری شدن مدارس تهران و چهار شهرستان استان و تعطیلی مهدهای کودک انجامید. طبق تصمیم کمیته اضطرار آلودگی هوا، پایگاههای سیار اورژانس در میدانها مستقر میشوند.
تبلیغات
روز سهشنبه ۱۶ آذر (۷ دسامبر)، شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، شرایط را برای گروههای حساس "ناسالم" عنوان کرد و کیفیت هوا در ۲۰ ایستگاه را "قرمز" و ناسالم برای همگان خواند.
در میان مناطق ۲۲ گانه پایتخت ایران، کیفیت هوا تنها در ایستگاه گلبرگ در منطقه ۸ در شرایط قابل قبول قرار داشته است؛ منطقه شرقی تهران که شامل محلههای نارمک، تهرانپارس و مجیدیه است.
آلودهترین ایستگاه شهرداری نیز منطقه ۱۵ با شاخص ۱۷۳ بوده است. این منطقه پرتراکم و پرتکاپو در جنوب شرقی تهران محل تقاطع چهار بزرگراه است و جمعیت محلههای شوش، افسریه، بیسیم، مسگرآباد و سیزدهآبان را در خود جای داده است.
همزمان با اعلام این شاخصها، کمیته اضطرار آلودگی هوا در نشستی تصمیم گرفت که مدارس تهران و چهار شهرستان دیگر این استان در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه (۱۷ و ۱۸ آذر) غیرحضوری باشند و کلیه مهدهای کودک نیز در این دو روز تعطیل بمانند. پیشوا، ورامین، قرچک و پاکدشت، شهرستانهایی هستند که مشمول این تصمیم خواهند بود.
خبرگزاری ایسنا به نقل از عابد ملکی، معاون امور عمرانی استانداری تهران نوشت: «جلوگیری از روشن ماندن اتوبوسها و مینیبوسها در پایانههای مسافربری، نظارت ویژه برای جلوگیری از سوزاندن زباله، استقرار پایگاههای سیار فوریتهای پزشکی، اورژانس، هلال احمر با جانمایی مناطق آلودهتر و پرترددتر به منظور کاهش زمان دسترسی به پایگاهها از دیگر مصوبات است.»
مازوت و سوخت مایع نیروگاهها
ملکی از مدیران ادارات و شرکتها خواسته که مرخصی والدین کودکان و دانش آموزانی را مورد توجه قرار دهند. او رسانهها را نیز فراخواند تا برای خودداری شهروندان از فعالیتهای ورزشی در محیطهای باز اطلاع رسانی کنند.
معاون عمرانی استانداری تهران خواهان کنترل دقیقتر خودروهای فاقد برگه معاینه فنی و جلوگیری از تردد شبانه خودروهای گازوییلی شده و افزوده است: «تعطیلی موقت واحدهای صنعتی، کارخانهها و مراکز موثر در تشدید آلودگی هوا، استفاده از سوخت مایع در نیروگاهها و صنایع مجاور کلان شهرها ممنوع خواهد بود و شرکت ملی گاز ایران موظف است برای تعمیر سوخت گاز مورد نیاز نیروگاهها و سایر واحدهای متصل به شبکه گازرسانی که فعالیت آنها دراین شرایط ضروری است، برنامهریزی کند.»
شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیمبندی میشود. از صفر تا ۵۰ هوا "پاک"، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا "قابل قبول (سالم) یا متوسط"، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا "ناسالم برای گروههای حساس"، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا "ناسالم برای همه گروهها"، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا "بسیار ناسالم" و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا "خطرناک" اعلام میشود.
سوخت مازوت در صنایع و نیروگاهها از عمدهترین دلایل آلودگی هوای کلانشهرها در ایران عنوان میشود.
فریدون عباسی، نماینده مجلس شورای اسلامی و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ایران به تازگی با اذعان به کمبود گاز گفته است: «اگر زمانی که گاز کم داریم، مازوت مصرف نکنیم ۲۵ درصد کشور در خاموشی فرو میرود.»
آلودهترین شهرهای جهان به روایت تصویر
به دلیل آلودگی شدید هوا مدارس بانکوک، پایتخت تایلند برای یک هفته تعطیل شدهاند. بانکوک به لحاظ آلودگی هوا از بدترین شهرهای جهان به شمار میرود. سالانه ۷ میلیون نفر در جهان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند.
عکس: Reuters/C. McNaughton
دهلی
در پایتخت هند آلودگی هوا پدیدهای دائمی است. به خصوص در پاییز و به هنگام جشن "دیوالی" که آتشبازی گستردهای به جریان میافتد هوا بیش از پیش آلوده میشود. کشاورزان هم تتمه ساقهها و علوفهها را در مزارع خود آتش میزنند تا زمین را برای کشت بعدی آماده کنند. گرمایش بسیاری از خانهها و کلبهها هم در زمستان با زباله صورت میگیرد. صنعت و خودروهای دودزا هم سهم خود را در آلودگی هوا دارند.
عکس: Reuters/A. Fadnavis
بمبئی
در شهر بمبئی هند شبکه حمل ونقل عمومی نسبتا مجهز و گسترده است، ولی آمد وشد فشرده خودروهای شخصی، اتوبوسها و موتورهای موسوم به ریکشا به شدت هوا را آلوده میکند. تمرکز صنعتی هم در بمبئی بالاست و سهمی اساسی در پخش و نشر گازهای آلاینده دارد. این عوامل در کنار شمار بالای جمعیت در شکلگیری فاضلابهای کثیف و خطرناک و حجمی عظیمی از زباله نقشی اساسی دارند.
عکس: picture alliance/Reinhard Kungel
قاهره
قاهره، پایتخت مصر با بیش از ۹ میلیون نفر جمعیت به لحاظ هوا در شمار آلودهترین شهرهای جهان است. ترافیک سنگین و فشرده به خصوص در تابستانها در تلفیق با میزان بالای اوزون به معضلی برای تنفس اهالی بدل میشود.
عکس: picture-alliance/dpa/Gintenreiter
بانکوک
بانکوک، پایتخت تایلند، با هشت میلیون جمعیتش از ابتدای سال با مشکل آلودگی شدید هوا روبروست. کارشناسان عامل اصلی را دود و دم خودروها میدانند. ترافیک و انسداد مزمن خیابانها به شاخصه بانکوک بدل شده است. فعالبودن هزارها اتوبوس دیزلی در شهر هم مزید بر علت است. از چند روز پیش سعی میشود با آبپاشی از آلودگی هوا کاسته شود.
عکس: picture-alliance/AP Photo/S. Lalit
دوحه
دوحه، پایتخت قطر به دلیل هوای شدیدا گرمش در تابستان معروف است. حرارت در تابستان اغلب از ۵۰ درجه بالاتر میرود. تلفیقی از ترافیک، طوفان شن، خشکی شدید هوا و باران اندک باعث شده که نام دوحه هم به لحاظ هوا در فهرست آلودهترین شهرهای جهان قرار گیرد.
عکس: picture-alliance
ابوظبی
ابوظبی، پایتخت امارات متحده عربی را به لحاظ شمار جمعیت به هیچوجه نمیتوان در تراز کلانشهرهایی مانند دهلی و قاهره قرار داد. با این همه، حرارت بالای هوای شرجی، کمبود بارش و نزدیکی به صحرا آلودگی شدید هوا را دامن میزنند.
عکس: picture alliance/AP Images/K. Jebreili
پکن
در پکن، پایتخت چین وجود حجم بالایی از ذرات معلق در هوا به بزرگترین عامل برای تهدید سلامتی مردم بدل شده است. از هر سه مرگ در پکن و سایر شهرهای بزرگ آلوده یکی به آلودگی هوا نسبت داده میشود. به خصوص در زمستان کارخانهها و ساخت و ساز را تعطیل میکنند تا پخش و نشر گازهای آلوده در هوا کم شود. حذف پروازها و ممانعت از ورود نیمی از خودروها به خیابانها نیز راهکارهای دیگر مقابله با آلودگی هوا در چین است.
عکس: Imago/VCG
شیآن
شهر شیآن در چین تنها به خاطر لشکر سفالینش (لشکر تراکوتا) یا نقشی که به عنوان زادگاه تمدن چینی دارد معروف نیست، بلکه همچون کلانشهرهای دیگر کشور از میزان بالای ترافیک و صنایع فرسوده رنج میبرد. از همین رو وجود نام این شهر در میان شهرهای با بالاترین میزان ذرات معلق در هوا بیسبب نیست.
عکس: picture-alliance/ROPI
ژوهانسبورگ
ژوهانسبورگ، بزرگترین شهر آفریقای جنوبی گاه و بیگاه نامش به خاطر آلودگی شدید هوا بر سر زبانهاست. تمرکز شدید تاسیسات صنعتی در این شهر به عاملی مهم در این آلودگی بدل شده است. علاوه بر این فلزات سنگین و اسیدهای ناشی از تولید شمشهای طلا هم سهم بالایی در تخریب و آلودگی محیط زیست دارند.
صوفیه به لحاظ آلودگی هوا در میان شهرهای اروپایی صدرنشین است. قرارگرفتن این شهر در یک گود باعث میشود که به خصوص در زمستان هوا امکان جا به جایی زیادی نداشته باشد و آلودگی به شدت افزایش یابد. شمار بالای خودروهای فرسوده هم مزید بر علت است. علاوه بر این بسیاری از مردم به دلایل مالی برای گرمایش خانهها و تاسیسات نه از گاز و نفت که از زغال سنگ استفاده میکنند.
عکس: picture-alliance/NurPhoto/G. Paleykov
آنتالیا
در آنتالیا، کلانشهر ساحلی ترکیه هم آلودگی هوا معضلی بزرگ است.عامل آن هم بیش از همه ترافیک سنگین و رفت و آمد فشرده خودروهای شخصی و اتوبوسهاست. دود و دم ناشی از عبور و مرور تعداد زیادی کشتی با سوختهای فسیلی هم، مزید برعلت است.