در بسته‌ی پیشنهادی ایران که چهارشنبه‌ی گذشته (۹ سپتامبر / ۱۸ شهریور) به نمایندگان کشورهای شش‌گانه ارائه شد، از موضوع برنامه‌ی مناقشه‌برانگیز اتمی ایران سخنی به میان نیامده بود. از این رو کشورهای غربی نسبت به این پیشنهادهای جدید ایران به سرعت واکنش نشان دادند و آن را ناکافی دانستند.

پیشنهاد مذاکره‌ی ایران برای مدیریت جهان و منطقه

بسته‌ی پیشنهادی مقام‌های جمهوری اسلامی بیشتر به معضلات جهان و مدیریت جهانی پرداخته بود. چند روز پیش متن بسته‌ی پیشنهادی ایران در خبرگزاری‌های ایران انتشار یافت.

به گزارش خبرگزاری ایلنا، در آغاز متن پیشنهادهای جمهوری اسلامی از جمله آمده است: «دوران جدیدی كه با رویكردهای فرهنگی، تفكر عقلانی و احترام به ذات الهی بشر گره خورده است، در حال رشد و شكوفایی است. بسیاری از چالش‌هایی كه امروز گریبان‌گیر جهان ما شده است از جمله ركود اقتصادی، بحران فرهنگی و هویتی، دو راهی‌های اخلاقی، امنیتی و رشد غیرقابل كنترل تروریسم، جنایات سازماندهی شده و مواد مخدر محصول دوران رو به پایان تسلط روش‌های غیرالهی تفكر كه بر روابط جهانی سایه افكنده و میراثی شوم برای نسل‌های فعلی و آینده بر جای گذاشته است، هستند.»

ولی پس از این مقدمه‌ی متن بسته‌ی پیشنهادی، مقام‌های ایران آمادگی خود را برای مذاکره اعلام کرده‌اند. در آنجا آمده است: «ملت ایران آماده است تا درباره صلح پایدار در منطقه و فراتر از آن و همچنین برای ادامه پیشرفت و رفاه ملت‌ها در منطقه و جهان گفت‌وگو و مذاکره كند.»

متکی از گفت‌وگوی مستقیم استقبال کرد

با این حال پنج کشور عضو دائمی شورای امنیت به انضمام آلمان توافق کرده بودند که با ایران وارد مذاکره‌‌ای رو در رو شوند. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، منوچهر متکی، وزیر امور خارجه‌ی جمهوری اسلامی از این توافق کشورهای شش‌گانه استقبال کرد و گفت که اگر «شرایط ایجاب کند»، می‌توان موضوع مناقشه‌ی اتمی را نیز وارد مذاکرات کرد.

بدین گونه جمهوری اسلامی در مناقشه‌ی اتمی با کشورهای غربی امکان گفت‌وگو را امکان‌پذیر دانست. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، وزیر امور خارجه‌ی جمهوری اسلامی روز شنبه (۲۱ شهریور / ۱۲ سپتامبر) در تهران گفت که گفت‌وگو «یک امکان» است.

مقام‌های واشنگتن از این اعلام آمادگی استقبال کردند. رابرت گیبس، سخنگوی کاخ سفید گفت که آمریکا و هم‌پیمانانش خواهی نخواهی موضوع مناقشه‌ی هسته‌ای با ایران را در گفت‌وگوها مطرح می‌کردند. وی گفت که ایران متعهد است که از برنامه‌ی تولید سلاح‌اتمی خود دست بکشد.

روسیه: بسته‌ی پیشنهادی ایران نارسا است

محمود احمدی‌نژاد پیش از این توقف برنامه‌ی هسته‌ای کشورش را منتفی دانسته بود. از این رو برنامه‌‌ی اتمی ایران از بسته‌ی پیشنهادی به کلی حذف شده بود. ولی ارائه‌ی این بسته‌ی پیشنهادی نه تنها واکنش منفی آمریکا، بلکه روسیه را نیز برانگیخته است.

دولت روسیه روز شنبه (۲۱ شهریور / ۱۲ سپتامبر) بسته‌ی پیشنهادی ایران را ناقص ارزیابی کرد. به گزارش خبرگزاری آلمان، یک همکار دولت روسیه که نمی‌خواست نامش فاش شود، به خبرگزاری روسی اینترفاکس گفت که این سند «متأسفانه پاسخ کاملی به پرسش‌های اساسی نداده است». وی افزود که پیشنهادها خیلی «صوری» هستند و زمینه‌ای برای «رفع نگرانی‌ها در مورد برنامه‌ی هسته‌ای ایران فراهم نمی‌کنند».

آمریکا گفت‌وگوی رو در رو با ایران را می‌خواهد

فیلیپ کراولی، سخنگوی وزارت خارجه‌ی آمریکا نیز روز شنبه در انتقاد از این سند گفت که در پیشنهادهای ایران پاسخی برای نگرانی‌های آمریکا و جامعه‌ی بین‌الملل نمی‌توان یافت.

به گزارش خبرگزاری آلمان، کراولی افزود که همین نارسایی دلیلی است بر اینکه «چرا ما فکر می‌کنیم که باید هر چه سریع‌تر ملاقات با نماینده‌ی ایران داشته باشیم». سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی آمریکا گفت که ملاقات و گفت‌وگو تنها راهی است که «ما معتقدیم می‌توانیم در آنجا مسائل را حل کنیم».

کراولی گفت که در مذاکرات مستقیم و رو در روی آمریکا با ایران، دولت متبوعش مایل است که دیگر چهار کشور عضو دائمی شورای امنیت و آلمان نیز حضور داشته باشند.

سخنگوی وزارت امور خارجه‌‌ی آمریکا افزود: «اگر ما ملاقاتی داشته‌باشیم، آنگاه مسئله‌ی اتمی را روی میز خواهیم گذاشت و خواهیم دید که ایران چه واکنشی از خود نشان خواهد داد.»

تلاش سولانا برای برگزاری ملاقات فوری با جلیلی

به دلیل اهمیت زمانی برای کشورهای غربی، خاویر سولانا اعلام کرد که پس از مشورت با کشورهای شش‌گانه (آمریکا، فرانسه، روسیه، چین، بریتانیا، به انضمام آلمان)، به دنبال ملاقات فوری با سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران است. سعید جلیلی مذاکره‌کننده‌ی ارشد جمهوری اسلامی در مناقشه‌ی هسته‌ای است.

DK/KG