آمادگی برای کنفرانس بعدی جلوگیری از گرمایش زمین
۱۳۸۸ دی ۶, یکشنبه
آیا کنفرانس کپنهاگ نشانه‌ای از به پایان رسیدن قدرت سازمان ملل متحد است؟ آیا نمی‌باید بلافاصله بعد از به بن‌بست رسیدن این کنفرانس به دنبال راه‌های عملی دیگری بود؟
شاید بتوان گفت جمع‌بندی نتایج کنفرانس زیست‌محیطی کپنهاگ تنها گامی بود که از شکست کامل آن جلوگیری به عمل آورد. در پایان هیئت‌های نمایندگی از کشورهای مختلف جهان به توافق فقط سیاسی دست یافتند و تنها نتیجه‌ای که از این اجلاس حاصل شد، این بود که مذاکرات برای مبارزه علیه تغییرات اقلیمی بدون محدودیت زمانی ادامه خواهد داشت. کارشناسان می‌گویند که وضعیت بدین‌گونه نمی‌تواند ادامه یابد.
شکست در حل معضلات زیست‌محیطی
به عنوان مثال، اوتمار ادنهوفر، رئیس انستیتو تحقیقات محیط زیست پوتسدام آلمان، معتقد است: «طبیعی است که بعد از کنفرانس زیست‌محیطی کپنهاگ، باید پذیرفت و ساده و راحت گفت، برنامه‌ریزی سازمان ملل و دیپلماسی حل مشکل زیست‌محیطی، به این شکل با شکست روبرو شده است. کنفرانس بد برنامه‌ریزی شده بود و در مذاکرات یک سلسله از اشتباهات تاکتیکی و استراتژیک سخت روی دادند. گفت‌وگوهای کپنهاگ از ابتدا بر این پایه استوار بود که کشورهای درحال رشد در حاشیه قرار گرفته بودند. این اقدام را نمی‌توان به راحتی در چهارچوب مقررات سازمان ملل متحد انجام داد.»
حال اگر خواست به امضا رساندن قرارداد جهانی زیست‌محیطی وجود دارد، این اقدام با بی‌توجهی به روند عمومی کار سازمان ملل ممکن نیست. "پروتکل کیوتو" با ریاست و هدایت سازمان ملل به امضا رسید و کارکرد عملی آن هم، حتی بدون حضور آمریکا، مشاهده شد. نمونه دیگر قرارداد موسوم به "پروتکل مونترال" برای حفاظت از اقیانوس‌ها بود. این قرارداد از اول ژانویه ۱۹۸۹ قدرت اجرایی یافت که یک موفقیت در این عرصه محسوب می‌شود، زیرا در این پیمان منافع کشورهای درحال رشد درنظر گرفته شد.
ضرورت تاسیس نهاد ویژه محیط زیست سازمان ملل
حال در مورد جلوگیری از گرمایش زمین وضع به گونه دیگری است. در کنفرانس کپنهاگ در حضور سران و رهبران بیش از ۲۵ کشور جهان، تلاش شد تا قرارداد قابل اجرایی فرمول‌بندی شود. این تلاش ناکام ماند. این موضوع اجلاس گروه ۲۰ را به خاطر می‌آورد که در آن کشورهای صنعتی و نیمه‌صنعتی شرکت کردند.
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در این مورد می‌گوید: «ما حال اجلاس کشورهای گروه جی ۲۰ را مانند گروه جی ۸ و جی ۵ تشکیل دادیم. در مورد اجلاس زیست‌محیطی نیز باید وضع بدین‌گونه باشد. من فکر می‌کنم، اجلاس جی ۲۰ باید نمونه‌ای باشد که در آینده هم مورد توجه قرار گیرد. بدین معنی که حداقل کشورهای با قدرت اقتصادی زیاد، در این نشست مورد توجه قرار گیرند.»
برای پیش‌برد سیاست محیط زیست در سطح بین‌المللی و بوجود آوردن حرکتی در آن، باید ارگان ویژه محیط زیست سازمان ملل متحد پایه‌ریزی شود، سازمانی مانند سازمان بهداشت و تغذیه جهانی. سازمان‌های بین‌المللی موجود باید تحت پوششی مشترک با یکدیگر همکاری کنند. بدون حضور کامل سازمان ملل متحد این امر ناممکن است. زیرا تنها بوسیله این سازمان است که قراردادهای بین‌المللی قابلیت اجرایی می یابند و پروتکل بین‌المللی برای جلوگیری از گرمایش زمین می‌تواند به امضاء برسد.
SJ/BB