نیروهای ناتو که فرماندهی آنها در افغانستان بر عهده ایالات متحده است بر شدت حمله‌های خود به شبه‌نظامیان طالبان افزوده‌اند. رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا ابراز امیدواری می‌کند با موفقیت‌آمیز بودن این عملیات و افزایش فشار بر شورشیان افغان راه برای یافتن یک راه حل سیاسی در این کشور هموار شود.

شرط‌های آمریکا برای مذاکره با طالبان

رابرت گیتس روز شنبه (۱۴ خرداد) در یک کنفرانس امنیتی در سنگاپور اظهار داشت گفتگوی مستقیم با رهبران طلبان می‌تواند زمستان امسال آغاز شود. وزیر دفاع آمریکا برای این مذاکرات احتمالی شرط‌هایی قائل شده و امیدوار است با تضعیف طالبان، احتمال پذیرش آنها افزایش یابد.

به گفته‌ی گیتس شبه‌نظامیان طالبان باید ارتباط خود را با شبکه تروریستی القاعده قطع کند، اسلحه را بر زمین بگذارد و پایبندی خود را به قانون اساسی افغانستان اعلام کند. او می‌گوید «اگر طالبان این شرط‌ها را بپذیرند می‌توانند در آینده‌ی سیاسی افغانستان نقشی بر عهده بگیرند.» به گفته‌ی گیتس رهبران طالبان باید درک کنند که از طریق نظامی قادر به پیروزی در این جنگ نیستند.

جذب سران سابق طالبان

سخنان رابرت گیتس صریح‌ترین اظهارات یک مقام آمریکایی در مورد امکان مذاکره با طالبان محسوب می‌شود. برخی از منابع غربی معتقدند آمریکا تاکنون مذاکرات غیررسمی‌ای با طالبان داشته است. روزنامه انگلیسی گاردین روز گذشته (جمعه ۳ ژوئن، ۱۳ خرداد) در گزارشی نوشت، مقام‌های این کشور و برخی از سیاستمداران آمریکا خواهان لغو تحریم‌های سازمان ملل علیه ۱۸ نفر از سران سابق طالبان شده‌اند.

شورای امنیت سازمان ملل در سال ۱۹۹۹ با تصویب قطعنامه‌ای ۱۳۸ نفر از اعضای ارشد طالبان را تحریم کرد. این قطعنامه با پافشاری ایالات متحده و در زمانی تصویب شد که طالبان قدرت را در افغانستان در دست داشت. هدف آمریکا وارد آوردن فشار برای تحویل اسامه بن‌لادن، رهبر القاعده عنوان شده است. بن لادن حدود یک ماه پیش به وسیله کماندوهای آمریکایی در شهر ایبت‌آباد پاکستان کشته شد.

حمایت غرب از راه حل سیاسی در افغانستان

به گزارش گاردین کشورهای غربی در صددند جناح معتدل نیروهای طالبان را تشویق به مذاکره و پرهیز از خشونت کنند. حامد کرزای رئیس جمهور افغانستان نیز از چنین تلاش‌هایی پشتیبانی می‌کند. گفته می‌شود دولت کرزای تاکنون مذاکرات محرمانه‌ای با برخی از سران طالبان داشته است.

ظاهرا اغلب کشورهای غربی پس از سال‌ها جنگ در افغانستان به این نتیجه رسیده‌اند، از میان بردن اسلام‌گرایان افراطی از طریق نظامی به سادگی ممکن نیست. جستجو برای یافتن یک راه حل سیاسی برای بحران افغانستان دست‌کم از نشست سران کشورهای عضو ناتو در سال ۲۰۰۹ میلادی به طور جدی در دستور کار قرار گرفته است. ظاهرا تلاش‌های حامد کرزای برای مذاکره با طالبان با حمایت این کشورها انجام شده است.

مقدمه‌ی خروج نظامیان آمریکایی

بر اساس گزارش‌هایی که به تازگی منتشر شده‌اند نمایندگان دولت آمریکا تاکنون چند بار با برخی از سران معتدل طالبان دیدار و گفتگو کرده‌اند. چنین گزارش‌هایی رسما مورد تایید قرار نگرفته است. از سوی دیگر اسلام‌گرایان افراطی افغان در هفته‌های گذشته بر شدت عملیات نظامی خود افزوده‌اند. روز شنبه و همزمان با سخنان گیتس چهار سرباز ناتو در شرق افغانستان توسط شورشیان کشته شدند.برخی از ناظران یکی از هدف‌های این عملیات را قدرت‌نمایی برای مذاکرات احتمالی آینده می‌دانند.

ظاهرا اظهارات رابرت گیتس بی‌ارتباط با نزدیک شدن آغاز عقب نشینی مرحله‌ای نظامیان آمریکا از افغانستان نیست. ایالات متحده و متحدانش از ماه آینده (جولای ۲۰۱۱) بخشی از نیروهای خود را از افغانستان خارج می‌کنند. قرار است وظیفه‌ی تامین امنیت در این کشور تا سال ۲۰۱۴ میلادی به طور کامل به پلیس و نظامیان محلی واگذار شود.

BK/MM