«کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا باید از تجربیات ترکیه بیاموزند». این گوشه‌ای از سخنان هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا است که در روزهای گذشته در ترکیه ایراد شده است. کلینتون پس از شرکت در اجلاس موسوم به "گروه تماس" در روز جمعه (۱۵ ژوئیه/ ۲۴ تیر) در استانبول، روز شنبه با احمد داوداغلو، همتای ترکیه‌ای خود دیدار و گفت‌وگو کرد.

به اعتقاد کلینتون، تاریخ ترکیه نشان می‌دهد که «توسعه‌ی دموکراتیک تا چه میزان به وجود سیاستمداران با مسئولیت» بستگی دارد. به نظر او بسیار مهم است که دولتمردان ترکیه "نقش راهنما" را برای نسل‌های جدید سیاستمداران در کشورهای عربی بر عهده بگیرند.

تنها یک انتقاد در دل موجی از تمجید

هیلاری کلینتون در روزهای پایانی هفته‌ی گذشته در چندین مصاحبه‌ی تلویزیونی دولت ترکیه را در عرصه‌های مختلف ستود. وزیر خارجه‌ی آمریکا از جمله بر روابط "پایدار" واشنگتن با تنها کشور مسلمان عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تأکید کرد. به گفته‌ی کلینتون، ترکیه برای پیوستن به اتحادیه‌ی اروپا از حمایت‌های «کامل و همه‌جانبه‌ی» واشنگتن برخوردار است. او هم‌چنین به نقش «رهبری منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ترکیه» اشاره کرد.

دولت رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر کنونی ترکیه، نخست با حمله‌ی هوایی به لیبی مخالفت کرد. سیاستمداران این کشور حال از معمر قذافی، رهبر لیبی می‌خواهند تا از قدرت کناره بگیرد. ترکیه در مورد تشدید تحریم‌ها علیه تهران هم از مخالفت با مواضع واشنگتن تا حدی عقب نشسته است. فشارهای اخیر آنکارا بر دولتمردان سوریه و پذیرش آوارگان این کشور در خاک ترکیه نیز از دیگر سیاست‌های دولت ترکیه هستند که آمریکا آنها را می‌ستاید.

احمد داوداغلو، وزیر خارجه‌ی ترکیه، نیز در دیدار با همتای آمریکایی خود روابط دو طرف را «بدون شک از مستحکم‌ترین روابط دیپلماتیک در جهان» دانست که می‌تواند نمونه‌ای در زمینه‌ی «همکاری در دنیای مدرن» باشد.

در دیدار کلینتون و داوداغلو، مورد بالاگرفتن تنش‌ها در روابط ترکیه و اسرائیل که تا حدی نگرانی آمریکا را برانگیخته، سخنی رد و بدل نشد. تنها انتقادی که کلینتون در استانبول بر زبان آورد، اشاره به بازداشت ۵۰ روزنامه‌نگار ترک از آغاز سال جدید میلادی بود. به گفته‌ی وزیر امور خارجه‌ی آمریکا، این «مایه‌ی نگرانی» و در تناقض با «تمام پیشرفت‌های مهم ترکیه» است.

گفت‌وگوی نمایندگان جمهوری اسلامی با طرف‌های غربی در پرونده‌ی هسته‌ای تهران، میانجی‌گری در موضوع صلح خاورمیانه، نشست "گروه تماس" در مورد لیبی و اجلاس مخالفان دولت سوریه در استانبول، از جمله تلاش‌هایی هستند که ترکیه برای پررنگ‌تر کردن نقش سیاسی خود در منطقه در پیش گرفته است.

PB/SA