آمریکا شرکت‌های غربی را دعوت به "معامله انسان‌دوستانه" با ایران می‌کند
۱۳۹۳ مرداد ۸, چهارشنبه
روزنامه آمریکایی "وال استریت ژورنال" در شماره روز دوشنبه خود (۲۸ ژوئيه/ ۶ مرداد) گزارشی منتشر کرده است درباره تلاشی که هم‌اکنون آمریکا برای فعال کردن معاملات "انسان‌دوستانه" با ایران می‌کند.
منظور از معاملات "انسان‌دوستانه" با ایران، فروش آن گروه از کالاها به این کشور است که در زمره مهم‌ترین مایحتاج مردم، از جمله نیازمندی‌های پزشکی آنان باشد.
بیشتر بخوانید: معضل کمبود دارو در ایران و پیامدهای آن . مجموعه مطالب
این روزنامه می‌نویسد، آمریکا زمانی تا جایی که امکان داشت زندگی را بر ایرانیان سخت کرده بود و حتی زمانی هم که یخ روابط دیپلماتیک میان ایران و غرب در آغاز سال ۲۰۱۴ رو به آب شدن گذاشت، نمایندگان بلندپایه دولت آمریکا به شرکت‌های اروپایی‌ای که می‌خواستند معاملات خود با ایران را از سر گیرند، فشار می‌آوردند که عجله‌ای نداشته باشند. اما حال وضعیت تغییر کرده و آمریکا خواستار سرعت عمل است.
به گزارش "وال استریت ژورنال"، به تازگی نمایندگان دولت آمریکا با گروهی از شرکت‌های اروپایی تماس گرفته‌اند و از آنها خواسته‌اند، هر چه زودتر دارو و وسائل پزشکی به ایران بفروشند. این در حالی است که اروپایی‌ها تا چند ماه پیش به زحمت می‌توانستند وارد این عرصه بازار شوند.
از جمله شرکت‌هایی که آمریکا با آنها تماس گرفته، شرکت‌های دارویی "بایر" و "گلاکسو اسمیث کلاین" هستند و نیز شرکت "زیمنس" که تولیدکننده قطعات تجهیزات پزشکی است. این موضوع را چند مدیر مربوط به این شرکت‌ها و یک نماینده دولت آمریکا تایید کرده‌اند.
یک نماینده دولت آمریکا به "وال استریت ژورنال" گفته است: «ما به اطلاع شرکت‌ها رسانده‌ایم که این کانال دوباره برایشان باز است.» به گفته او، دولت ایران شماری از شرکت‌های دارویی و پزشکی را نام برده که مایل است با آنها معامله کند.
موانع معامله شرکت‌ها با ایران
آمریکا زمانی شرکت‌های اروپایی را به معامله با ایران دعوت می‌کند که دوره آزمایشی برای اعمال تحریم‌های سبک‌تر تا ماه نوامبر تمدید شده است.
به نوشته "وال استریت ژورنال"، هدف آمریکا از نشان دادن "نرمش" این است که راه برای توافق اتمی با ایران هموار شود و با این همه، نگاهی به درخواست‌های جواز شرکت‌ها برای معامله با ایران نشان می‌دهد که تنها شمار کمی از آنها می‌خواهند یا می‌توانند از وضعیت کنونی به نفع خود استفاده کنند.
اگر چه بازار ایران مورد توجه و علاقه بسیاری از شرکت‌هاست، اما تنها تعداد بسیار کمی از آنها حاضرند به طور جدی وارد این معامله شوند.
"وال استریت ژورنال" به نقل از کارشناسان تجاری می‌نویسد، رفع تحریمی که با بی‌میلی صورت گرفته و پیچیدگی معامله با کشوری که بانک‌های بین‌المللی به آن به عنوان "سمی" نگاه می‌کنند، راهی را که آمریکا برای شش‌ماه معامله باز گذاشته چندان جذاب نمی‌سازد.
اریش فراری، کارشناس بازرگانی، می‌گوید: «فرض کنید شما واقعا جواز این کار را بگیرید، کدام بانک حاضر است برای انجام این معامله همکاری کند؟»
آمریکا راه برخی بانک‌ها را باز می‌کند
به گزارش "وال استریت ژورنال"، آمریکا در این میان گام‌های دیگری نیز برای رفع چنین موانعی از سر راه برمی‌دارد. یک منبع مطلع به این روزنامه گفته است که آمریکا راه را برای چند بانک در سوئیس و ژاپن باز می‌کند تا به معاملات مربوط به کالاهای صادراتی "انسان‌دوستانه" رسیدگی کنند.
همزمان قرار شده که ایران بتواند درآمد نفتی خود را صرف پرداخت خرید این کالاها کند. "وال استریت ژورنال" می‌نویسد، آمریکایی‌ها می‌خواهند حال که از تنش در روابط ایران و غرب کاسته شده، از این راه نیت خوب خود را به نمایش بگذارند؛ "هدف آن است که تاکید شود آمریکا و غرب هیچگاه نخواسته‌اند بر مردم ایران فشار بیاورند".
شرکت‌های "بایر"، "زیمنس" و "گلاکسو اسمیث کلاین" تصدیق کرده‌اند که با وزارت امور خارجه آمریکا در تماس بوده‌اند. اما هیچ‌کدام از این شرکت‌ها مایل به دادن اطلاعات در باره جزئيات این تماس نبوده است.
کاخ سفید آمریکا به نهاد مالی ژاپنی Mizuho Financial و بانک سوئیسی Heritage چراغ سبز نشان داده و این دو اجازه دارند معاملات مالی با ایران را از سر گیرند.
آمریکا به بانک Middle East هم اجازه داده که در همکاری با ایران در این زمینه شرکت کند، و "این بانک تنها معاملات با کالاهای انسان‌دوستانه را همراهی خواهد کرد". "وال استریت ژورنال" در مورد این بانک تاکید می‌کند: «این بانک برای تسهیل پرداخت خرید اجناسی که برای ادامه حیات مردم ضروری است، به بانک‌های دیگر کمک خواهد کرد.»
نهادهای مالی دیگری که به نوشته "وال استریت ژورنال" می‌توانند معاملات با ایران در این عرصه را همراهی کنند، عبارتند از بانک آلمانی Sparkasse Leverkusen، نهاد مالی هلندی ABN Amro و نهاد مالی بلژیکی KBC Group.
شرکت‌های آمریکایی در ایران
"وال استریت ژورنال" می‌نویسد، هم‌اکنون چند شرکت آمریکایی هم در ایران در حال تدارک و انجام معاملاتی هستند. این روزنامه از جمله به Boeing اشاره می‌کند که هفته گذشته اعلام کرد، گفت‌وگوهایی درباره فروش قطعات هواپیما و دیگر تجهیزات ایمنی با "ایران ایر" داشته است.
شرکت‌ها اجازه دارند، در چارچوب رفع تحریم‌ها، در برخی حوزه‌ها چون هوانوردی غیرنظامی، اتومبیل و پتروشیمی، معامله با ایران را از سر گیرند. به گفته یک سخنگوی شرکت هواپیمایی لوفت هانزا، در ماه ژانویه Lufthansa Technik قراردادی در زمینه سرویس و تعمیرات با "ایران ایر" بسته است.
اما حوزه‌های دیگر همچنان بخاطر تحریم‌های مقرر زیر فشار هستند. آمریکا در ماه فوریه به کنسرن ماهواره Intelset اجازه بازگشت به ایران را داد. اما در این میان این کنسرن بخاطر ممنوعیت معامله با ایران از سال ۲۰۱۲ سفارشی را که از رادیوی ایران داشت، از دست داده بود.
ادامه نگرانی بانک‌ها از مجازات‌های آمریکا
به گزارش "وال استریت ژورنال"، هنوز هم مطرح شدن نام ایران به عنوان شریک تجاری یک معامله، می‌تواند آن معامله را در نطفه خفه کند. در آغاز سال ۲۰۱۴ یک مشتری Barclay می‌خواست برای دولت اردن پول حواله کند. از آنجا که کلمه "مرکزی" در نام بانک اردنی هم وجود داشت، نهاد مالی Citigroup که قرار بود پرداخت پول از طریق آن صورت گیرد، به اشتباه جلوی انجام انتقال پول را گرفت.
پیش از این برخی بانک‌های بزرگ مجبور شده‌اند به دلیل نقض مقررات تحریم‌ها علیه ایران، مجازات‌های سنگینی را بپردازند. یک کارشناس به "وال استریت ژورنال" گفته است، مجازاتی که این بانک‌ها تحمل کرده‌اند بسیار بیش از سودی بوده که طی همکاری خود به دست آورده‌اند.
این کارشناس می‌گوید، بانک‌ها بالنسبه تنها دستمزد کوچکی برای انتقال پول دریافت می‌کنند. این است که در این وضعیت ترجیح می‌دهند که اصلا وارد چنین معاملاتی نشوند.