آمریکا مذاکرات هستهای با ایران در ژنو را "سازنده" خواند
EN۱۳۹۳ مرداد ۱۷, جمعه
وزارت امور خارجه آمریکا در پایان گفتوگوهای هیاتهای نمایندگی ایران و ایالات متحده در ژنو برای حلوفصل اختلافات اتمی٬ این گفتوگوها را "سازنده" خواند٬ اما از ارائه جزئیات بیشتر در این باره خودداری کرد.
تبلیغات
گروهی از مقامات ارشد ایرانی و آمریکایی روز پنجشنبه (۱۶ مرداد/ ۷ اوت) بار دیگر در ژنو دیدار کردند تا شکافها و اختلافات موجود بر سر راه پایان دادن به بحران ۱۰ ساله هستهای ایران را برطرف کنند. طرف آمریکایی گفتوگوهای ژنو را "سازنده" ارزیابی کرده٬ اما جزئیات بیشتری از این مذاکرات در اختیار رسانهها قرار نگرفته است.
به گزارش خبرگزاری رویترز٬ عباس عراقچی و مجید تختروانچی، اعضای تیم مذاکرهکننده ایران در مذاکرات رو در روی هیات نمایندگی آمریکا به سرپرستی ویلیام برنز، معاون وزارت خارجه آمریکا نشستند. جک سالیوان، مشاور امنیت ملی معاون رئیسجمهور آمریکا و وندی شرمن٬ معاون امور سیاسی وزارت امور خارجه آمریکا هم در هیات آمریکایی حضور داشتند.
ماری هارف٬ سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره این دور از گفتوگوها به خبرنگاران در واشنگتن گفت: «بحثهای صورتگرفته سازنده بوده اما قرار نیست جزئیات بیشتری درباره آن منتشر شود.»
او گفت، مسئولان شش قدرت جهانی و اتحادیه اروپا پیش از برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در ماه سپتامبر٬ بار دیگر با مقامات ایران دیدار خواهند داشت٬ اما هنوز درباره مکان برگزاری این دیدار تصمیمی گرفته نشده است. رویترز میگوید، احتمالا در جریان نشست مجمع عمومی سازمان ملل هم دیداری میان طرفین مذاکرات در سطح وزیران امور خارجه برگزار خواهد شد.
توافق تاریخی ایران و ۱+۵ به روایت تصویر و توییتر
پس از ۱۰ سال کشمکش میان ایران و غرب بر سر پرونده هستهای جمهوری اسلامی، دو طرف سرانجام به توافق رسیدند. روند حصول این توافق، جزئیات و واکنشها به آن را در گالری تصویری زیر ببینید.
عکس: Reuters
در نخستین ساعات روز ۳ آذر ۱۳۹۲ (۲۴ نوامبر ۲۰۱۳) اعلام شد که نمایندگان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ (اعضای دائم شورای امنیت و آلمان) بر سر ادامه برنامه هستهای جمهوری اسلامی با هم به توافق رسیدند؛ بر اساس این توافق دو طرف فعلا در ۶ ماه آینده متعهد به انجام تعهداتی میشوند.
عکس: Reuters
این توافق پس از ۴ روز جلسات فشرده در نشست "ژنو ۳" در سوئیس به دست آمد. (تصویر: گفتوگوی دیدیر بورکهالتر، وزیر خارجه سوئیس (چپ) با همتای ایرانی خود، محمد جواد ظریف؛ ۲۳ نوامبر در ژنو)
عکس: Martial Trezzini/AFP/Getty Images
نخستین خبرها از توافق یادشده از طریق توییتر و از حساب کاربری مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون، عباس عراقچی، معاون وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کابینه حسن روحانی، منتشر شدند.
عکس: Reuters
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، ساعتی پس از توافق دو طرف در تهران کنفرانس خبری برگزار کرد.
عکس: Tasnim
روحانی همچنین با خانوادههای دستاندرکاران برنامه هستهای ایران دیدار کرد که پیشتر ترور شده بودند.
عکس: Tasnim
حساب کاربری روحانی در توییتر روز یکشنبه توییت کرد: «فردا [دوشنبه، ۴ آذر] صدمین روز تشکیل کابینه و آغاز به کار دولت است. خوشحالم که پیش از صدمین روز توافق [هستهای] حاصل شد.»
عکس: Twitter
رئیس دولت یازدهم در نامهای به رهبر جمهوری اسلامی، روند مذاکرات و حصول توافق را به وی گزارش داده بود. علی خامنهای نیز با استقبال از حصول توافق گفته بود که این رخداد میتواند "پایه اقدامات هوشمندانه بعدی" باشد. (عکس از آرشیو)
عکس: picture-alliance/dpa
حساب توییتری آیتالله خامنهای نیز با هشتگ "مقاومت" نوشت: «مقاومت در برابر زیادهخواهی باید همواره بهعنوان نشان حرکت مقامات در مسیر درست باقی بماند.»
عکس: Twitter
توافق هستهای ژنو در عین حال با اعتراض حمید رسایی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی و از اعضای "جبهه پایداری" (نزدیک به مصباح یزدی) روبهرو شد. به زعم رسایی، "امضای عهدنامهها، موافقتنامهها و قراردادهای دولت ایران با سایر دولتها یا اتحادیههای بینالمللی، بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی، پس از تصویب مجلس در اختیار ریاست جمهوری خواهد بود". این موضع با اعتراض دیگر نمایندگان مواجه شد.
عکس: Mardomak News
توافق هستهای ایران و غرب در صحنه بینالمللی نیز واکنشهایی را در پی داشت. رئیسجمهور آمریکا گفت با توافق ژنو برنامه هستهای ایران پیشرفت نخواهد کرد و در گام نخست "ساختار تحریمها" به قوت خود باقی است. اما بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، توافق میان ایران و شش قدرت جهانی را "اشتباهی تاریخی" خواند. اسرائیل در ماههای اخیر دیپلماسی فعالی برای تأثیرگذاری بر توافق ایران و غرب در پیش گرفته بود.
عکس: Saul Loeb/AFP/Getty Images
یک روز پیش از حصول توافق، خبر سفر وزیران امور خارجه کشورهای مذاکرهکننده با ایران به ژنو منتشر شد. این اتفاق که نشانگر نزدیکی مواضع دو طرف بود، در دور پیشتر مذاکرات (ژنو ۲) هم افتاده بود. در نشست "ژنو ۲" اما مذاکرات در آخرین لحظات بینتیجه ماندند. ایران کشورهای غربی را به اختلاف نظر و غرب ایران را به برهم زدن توافق در لحظات آخر متهم کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
در نشست "ژنو ۲" همچنین رسانههای ایرانی فرانسه را به مقاومت در برابر تصویب توافقنامه متهم کردند.
عکس: Reuters
توافق یادشده برای یک بازه زمانی شش ماهه انجام شده است. بر این اساس، ایران اورانیوم را بیشتر از ۵ درصد تغلیظ نمیکند، از حجم اورانیوم ۲۰ درصدی خود میکاهد و تأسیسات غنیسازی جدید نمیسازد. غرب هم اقدامی برای کاهش بیشتر فروش نفت ایران انجام نمیدهد، تحریم فلزات گرانبها، صنعت خودروسازی و فروش محصولات پتروشیمی لغو میشود و شورای امنیت سازمان ملل تحریم جدیدی علیه برنامه هستهای ایران تصویب نمیکند.
عکس: Reuters
عکس 131 | 13
مذاکرات هستهای ایران و شش قدرت جهانی به تازگی پس از ناکام ماندن تلاشها برای دستیابی به توافق نهایی در مهلت از پیش تعیین شده (۲۹ تیر) برای چهار ماه دیگر تمدید شده و دو طرف قصد دارند در زمان باقیمانده زمینهساز دستیابی به توافقی جامع و دیرپا شوند. طرفین مذاکرات گفتهاند که هنوز اختلافات عمیقی بر سر برخی مسائل کلیدی باقی مانده است و این اختلافات باید حداکثر تا ۲۴ نوامبر (۳ آذر) برطرف شوند.
آمریکا تا کنون بارها تاکید کرده که میخواهد مدتزمان اعتبار توافق جامع با ایران "دستکم دو رقمی باشد" و مسائل حساس و سرنوشتسازی بر سر راه این توافق وجود دارد که تا کنون بارها مذاکرات بر سر پرونده بحثبرانگیز هستهای ایران را به درازا کشانده است.
هنوز قطعی نیست که در پایان چهار ماه توافق جامع حاصل شود٬ گرچه به نظر میرسد امیدهای دو طرف برای دستیابی به توافق، پررنگتر و چشماندازشان روشنتر از همیشه است. یکی از مهمترین مسائل مورد اختلاف میان ایران و قدرتهای غربی که مذاکرات را به درازا کشانده ظرفیت تولید سوخت هستهای در ایران است.
مساله دیگر فعالیتهای مشکوک تحقیقاتی ایران در گذشته است که در دورهای پژوهش درباره تولید بمب اتمی را هم در بر میگرفت. ایران همواره همه اتهامات معطوف به ابعاد نظامی برنامه هستهای خود را رد و تاکید کرده که اهداف این برنامه صلحآمیز بوده و باقی خواهد ماند.
این مذاکرات که در پی توافق ژنو در نوامبر ۲۰۱۳ آغاز شد٬ قرار است تا دستیابی به توافقی جامع ادامه پیدا کند. بر اساس توافق ژنو، ایران با متوقف کردن بخشهایی از برنامه هستهای خود و شفافسازی پیرامون آن٬ کاهش تدریجی تحریمها را به عنوان امتیاز دریافت خواهد کرد؛ تحریمهایی فلجکننده که آسیبهای جدی به اقتصاد وابسته به نفت ایران وارد کرده است.