چهاردهمین دوره مسابقات قهرمانی فوتبال زنان اروپا در ماه ژوئیه جاری در سوئیس برگزار میشود. در این دوره ۱۶ تیم برتر فوتبال این قاره حضور دارند. ملیپوشان انگلیس به عنوان مدافع عنوان قهرمانی راهی این مسابقات میشوند.
۱۶ تیم بر سر قهرمانی فوتبال زنان اروپا رقابت میکنندعکس: Schäfer/Fotostand/IMAGO
تبلیغات
از روزهای ۲ تا ۲۷ ژوئیه (۱۱ تیر تا ۵ مرداد) چهاردهمین دوره از مسابقات قهرمانی فوتبال زنان اروپا برگزار میشود. میزبانی این دوره از مسابقات را سوئیس بر عهده دارد. این کشور در آوریل سال ۲۰۲۳ توانست گوی سبقت را از دیگر رقیبان خود، فرانسه، لهستان و چهار کشوراسکاندیناوی (دانمارک، فنلاند، نرژو و سوئد به عنوان میزبانان مشترک) برباید و به عنوان میزبان بازیهای ۲۰۲۵ برگزیده شود.
پیکارهای این دوره در روز چهارشنبه ۲ ژوئیه (۱۱ تیر) ساعت ۱۸ به وقت اروپای مرکزی با دیدار ایسلند و فنلاند در شهر تون (Thun) آغاز میشود و سه ساعت پس از آن تیم ملی فوتبال زنان سوئیس در ورزشگاه بازل به مصاف نروژ میرود. فینال این مسابقات نیز در ورزشگاه بازل انجام خواهد گرفت.
نمایی از ورزشگاه بازلعکس: Oliver Lerch/GEPA pictures/IMAGO
مسابقات قهرمانی فوتبال زنان اروپا ۲۰۲۵ در قیاس با بسیاری از رقابتهای بینالمللی تورنمنتی در چارچوبی کوچک برگزار میشود. مجموعا ۱۶ تیم در این مسابقات حضور دارند که در چهار گروه چهار تیمی قرار گرفتهاند. این گروهها عبارتند از:
گروه A: سوئیس، نروژ، ایسلند، فنلاند
گروه B: اسپانیا، پرتغال، بلژیک، ایتالیا
گروه C: آلمان، لهستان، دانمارک، سوئد
گروه D: فرانسه، انگلیس، ولز، هلند
تیمهایی که پس از پیکارهای گروهی رتبههای اول و دوم جدول را به خود اختصاص دادهاند به دور یکچهارم نهایی صعود میکنند. از این مرحله به بعد، پیکارها یکحذفی خواهد بود و سرنوشت بازی در صورت تساوی در وقت قانونی و اضافه، در ضربات پنالتی رقم خواهد خورد.
تیم ملی فوتبال زنان اسپانیا که عنوان قهرمانی جهان را در دست دارد، در مسابقات المپیک ۲۰۲۴ در پاریس عملکرد چندان موفقی نداشت، اما بدون شک در جمع مدعیان این دوره است.
خط میانی این تیم از دو هافبکی بهره میبرد که در چهار سال گذشته به عنوان بهترین بازیکن زن جهان فوتبال انتخاب شدهاند: آیتانا بونماتی (سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴) و آلکسیا پوتیاس (سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲).
آیتانا بونماتی و آلکسیا پوتیاس از مهرههای کلیدی تیم ملی فوتبال اسپانیا و از چهرههای درخشان فوتبال زنان محسوب میشوندعکس: Bagu Blanco/Pressinphoto/IMAGO
تیم ملی فوتبال انگلیس که به عنوان مدافع قهرمانی راهی سوئیس میشود در ماههای گذشته با مصدومیتهای زیادی دست و پنجه نرم کرده است و باید دید که آیا میتواند خلاهای موجود را پر کند. جورجیا استانوی، لورن همپ و الکس گرینوود، اگر چه در کادر تیم ملی انگلیس قرار دارند، اما در ماههای گذشته عملهای جراحی سختی را پشت سرگذاشته و هنوز با فرم دلخواه فاصله دارند.
میلی برایت، مدافع میانی تیم ملی فوتبال انگلیس که از ستونهای این تیم محسوب میشود، پیش از آغاز بازیها اعلام کرد که به خاطر فشارهای جسمی و روحی از همراهی ملیپوشان انگلیس چشمپوشی میکند.
فران کیربی (Fran Kirby) و مری ایرپس (Mary Earps) که از مهرههای کلیدی تیم ملی انگلیس در مسابقات ۲۰۲۲ اروپا بودند و سهم مهمی در قهرمانی این تیم داشتهاند، به فعالیتهای ملی خود پایان دادهاند.
تیم ملی فوتبال زنان آلمان، فینالیست دوره پیش نیز یکی از مدعیان قهرمانی است. ملیپوشان آلمان با کسب ۸ عنوان قهرمانی در ۱۳ دوره گذشته پرافتخارترین تیم اروپا محسوب میشوند. البته آخرین قهرمانی آلمان به ۱۲ سال پیش (۲۰۱۳ میلادی) برمیگردد و زنان آلمان سخت تشنه تکرار موفقیتهای پیشین هستند.
زنان آلمان در مسابقات المپیک ۲۰۲۴ پاریس با پیروزی بر اسپانیا توانستند مدال برنز را کسب کنند و شانس خوبی برای کسب قهرمانی اروپا در این دوره از مسابقات دارند.
جولیا گوین، کاپیتان تیم ملی فوتبال زنان آلمانعکس: Karsten Lauer/foto2press/picture alliance
پس از کنارهگیری آلکساندرا پوپ از تیم ملی، اکنون جولینا گوین (Giulia Gwinn) بازوبند کاپیتانی آلمان را در دست دارد. این مدافع ۲۵ ساله در ترکیب تیم ملی فوتبال زنان آلمان که در جام ۲۰۲۲ در فینال از انگلیس شکست خورد نیز حضور داشت. او وعده داده که تیم ملی فوتبال آلمان چهرهای تهاجمی در مسابقات ۲۰۲۵ از خود به نمایش خواهد گذاشت.
فرانسه هم از تیم قدرتمندی برخوردار است و یکی دیگر از مدعیان به شمار میرود. تیم ملی فوتبال زنان سوئیس نیز شاید بتواند با توجه به برخورداری از امتیاز میزبانی شگفتیآفرین شود.
کنفدراسیون فوتبال اروپا (یوفا) پاداش ۱۶ تیم شرکتکننده در دور نهایی مسابقات قهرمانی اروپا ۲۰۲۵ را در مقایسه با تورنمت ۲۰۲۲ افزایش داده و از مجموعا ۱۶ میلیون به ۴۱ میلیون یورو رسانده است. مقامات یوفا این اقدام را در راستای پشتیبانی و تقویت فوتبال زنان ارزیابی کردهاند.
البته این رقم در مقایسه با فوتبال مردان بسیار اندک است. کنفدراسیون فوتبال اروپا در مسابقات جام ملتهای اروپا ۲۰۲۴ (فوتبال مردان) که در آلمان برگزار شد، مجموعا ۳۳۱ میلیون یورو برای تیمهای شرکتکننده در نظر گرفته بود.
داستان پرفراز و نشیب فوتبال زنان در جهان و ایران به روایت تصویر
فوتبال زنان که امروزه از محبوبیت زیادی برخوردار است، در طی عمر بیش از ۱۳۰ ساله خود فراز و نشیبهای زیادی را پشت سر گذاشته و در نقاط مختلف جهان از جمله ایران تحولات گوناگونی را طی کرده است.
عکس: Reuters/G. Fuentes
نخستین سالها
ورود زنان به رشتههای مختلف ورزشی از جمله فوتبال، در مقایسه با مردان، همواره با تأخیر همراه بوده است. تأسیس نخستین باشگاه فوتبال زنان به سال ۱۸۹۴ در کشور انگلیس، مهد فوتبال برمیگردد. این باشگاه British Ladies Football Club نام داشت. یک سال پس از آن چندین تیم فوتبال زنان در این کشور فعال شدند که در حضور هزاران تماشاگر مسابقه برگزار میکردند. درآمدهای حاصل در بسیاری از مسابقات صرف امور خیریه میشد.
عکس: picture-alliance/United Archives/TopFoto
سالهای پس از جنگ جهانی اول
در اوایل دهه ۱۹۲۰ میلادی که اروپا نخستین سالهای پس از پایان جنگ جهانی اول را تجربه میکرد، بیش از ۱۵۰ تیم فوتبال زنان در انگلیس فعالیت داشتند. معروفترین و موفقترین آنها تیمی به نام اف ث دیک کر لیدیز (FC Dick Kerr Ladies) (چپ در تصویر) بود که همه بازیکنان آن در کارخانه ماشینسازی و مهماتسازی Dick Kerr کار میکردند و در مقابل حریفان داخلی و خارجی به میدان میرفتند.
عکس: picture-alliance/Mary Evans Picture Library
بیتوجهی به فوتبال زنان
اهمیت بازیهای خیریه و پرتماشاگری که میان تیمهای فوتبال زنان برگزار میشد، پس از پایان جنگ جهانی اول و بازگشت مردان از جبهه جنگ روز به روز کاهش یافت. سرانجام در سال ۱۹۲۱ میلادی فدراسیون فوتبال انگلیس از باشگاهها خواست که از فعالیتهای زنان در این عرصه پشتیبانی نکنند. اگرچه فوتبال زنان پس از این فراخوان کاملا از صحنه محو نشد، اما بهشدت رنگ باخت. تصویری از مسابقه دختران دو کالج در انگلیس.
عکس: picture-alliance/dpa
منع پیشیبانی از فوتبال زنان
افزایش مخالفتها از جناحهای مختلف در دهههای پس از آن سبب شد که زنان کم و بیش از صحنه فوتبال دور شوند. پس از جنگ جهانی دوم نقش زنان در شکلگیری آلمان نوین به مراتب پررنگتر شد و آنان در تلاش برای احراز حقوق خود در همه زمینهها از جمله ورزش بودند. فدراسیون فوتبال آلمان علیرغم این امر باشگاههای این کشور را در سال ۱۹۵۵ رسما از اینکه بخشی از فعالیتهای خود را به فوتبال زنان اختصاص دهند، منع کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به رسمیت شناختن فوتبال زنان در آلمان
در سال ۱۹۷۰ فدراسیون فوتبال آلمان سرانجام فوتبال زنان را به رسمیت شناخت. البته باید گفت که در این روند عوامل مختلفی تاثیرگذار بودند، از جمله آنکه در دیگر کشورهای اروپای غربی فوتبال زنان برای خود جایی باز کرده بود. صحنهای از تمرین زنان یکی از باشگاههای فوتبال در ایتالیا.
عکس: picture-alliance/dpa
رقابتهای بینالمللی
از دیگر دلایل این تحولات در آلمان این نیز بود که مسئولان فدراسیون فوتبال این کشور ظاهرا ترجیح میدادند که نظارت و کنترل فوتبال زنان از دستشان خارج نشود. از آن زمان بود که ورزش فوتبال در عرصه ملی و بینالمللی آرامآرام جایی برای خود در آلمان باز کرد. صحنهای از دیدار تیمهای ملی فوتبال زنان آلمان (پیراهن سفید) و دانمارک در سال ۱۹۷۰.
عکس: picture-alliance/dpa
فوتبال زنان در ایران
اما پا به توپ شدن پرحاشیه زنان در ایران به دهه ۱۳۴۰ شمسی برمیگردد. باشگاه تاج اولین باشگاهی بود که تیم فوتبال دخترانش را تشکیل داد. کیفیت فنی تیم تاج (تصویر) چنان برتر از سایر تیمها بود که در سال ۱۳۴۹ در اولین بازی از فوتبال باشگاههای تهران، در بازی این تیم مقابل دیهیم، بازیکنان تیم تاج ۶ گل وارد دروازه تیم حریف کردند، در حالی که حتی یک بار هم توپ به دستان دروازهبان تاج نخورد.
عکس: yjc
افزایش شمار تیمها
به زودی تیمهای پرسپولیس، دیهیم و عقاب نیز مانند تاج، تیمداری در فوتبال زنان را آغاز کردند. با بالا رفتن تعداد تیمها و استقبال دختران از این رشته ورزشی، فدراسیون فوتبال ایران نیز تشکیل اولین تیم ملی زنان ایران را در دستور کارش قرار داد. اما در پایگاه اطلاعرسانی فدراسیون فوتبال ایران و به طور کلی در دنیای مجازی، اطلاعات موثقی درباره آن تیم وجود ندارد.
عکس: footballitarin
سیری پرفراز و نشیب
پس از انقلاب ۱۳۵۷ ورزش زنان در تمام رشتهها از جمله فوتبال به محاق رفت. در سال ۱۳۷۲ فوتبال زنان با برگزاری مسابقات سالنی دوباره فعال شد و از آن زمان تا کنون فراز و نشیبهای زیادی را از جمله بر سر مسئله پوشش اسلامی و حضور در محافل بینالمللی پشت سر گذاشته است. اما این ورزش شاهد حضور استعدادهایی چون نیلوفر اردلان (تصویر) بود که "خانم گل" دو دور اول بازیهای همبستگی کشورهای اسلامی شد.
عکس: fararu.com
رشد پیگیر فوتبال زنان در آلمان
فوتبال زنان در آلمان در طول نزدیک به نیم قرن گذشته روندی صعودی را پشت سر گذاشته و از لحاظ ساختار و تاسیس لیگهای مختلف دچار تغییر و تحولات اساسی شده است. در سال ۱۹۸۲ نیز تیم ملی فوتبال زنان آلمان شکل گرفت. تصویر: فلیکس ماگات، برتی فوگتس و اووه زلر (از چپ) چهرههای فوتبال آلمان شاهد هنرنمایی تکنیکی یکی از استعدادهای جوان فوتبال زنان در سال ۱۹۸۷ هستند.
عکس: picture-alliance/dpa
جایزه قهرمانی
در سال ۱۹۸۹ که نخستین دوره از مسابقات قهرمانی فوتبال زنان اروپا برگزار شد، تیم ملی آلمان توانست عنوان قهرمانی را از آن خود کند. در آن زمان فدراسیون فوتبال آلمان در ازای این موفقیت پاداشی به زنان ملیپوش این کشور داد، البته نه جایزهای نقدی، بلکه یک دست سرویس قهوهخوری که در تصویر دیده میشود.
عکس: picture alliance/dpa
در جمع بهترین گلزنان
بربل ووللبن (Bärbel Wohlleben) از جمله پیشکسوتان فوتبال زنان در آلمان محسوب میشود. او نخستین فوتبالیست زنی است که یکی از گلهایش از سوی فوتبالدوستان آلمان به عنوان بهترین گل ماه انتخاب شد.
عکس: picture-alliance/dpa/B. Roessler
اولین دوره جام جهانی فوتبال زنان
در سال ۱۹۹۱ نخستین دوره از مسابقات جام جهانی فوتبال زنان برگزار شد که میزبانی آن را کشور چین بر عهده داشت. این مسابقات با حضور ۱۲ تیم از جمله آلمان برگزار شد. در خور توجه آنکه طول هر نیمه از بازی در این مسابقات نه ۴۵ دقیقه بلکه ۴۰ دقیقه بود. صحنهای از جشن افتتاحیه جام جهانی فوتبال در سال ۱۹۹۱.
عکس: picture-alliance/AFP
حضور داوران زنان
در این مسابقات نیز زنان داور توانستند جایی برای خود باز کنند. تصویری از نخستین تیم متشکل از سه داور زن که در اولین دوره از مسابقات جام جهانی فوتبال در سال ۱۹۹۱ در چین داوری بازی را برعهده داشتند (از چپ به راست): لیندا بلک (نیوزیلند)، کلودیا واسکانسلوس (برزیل)، و زو شیودی (چین).
عکس: picture-alliance/dpa
زنان آمریکا، فاتح نخستین جام جهانی
تیم ملی فوتبال زنان آلمان که در صف مدعیان قرار داشت، در نخستین جام جهانی به مقام چهارم دست یافت. عنوان قهرمانی جام ۱۹۹۱ از آن زنان آمریکا شد که در دیدار فینال نروژ را در حضور ۶۰ هزار تماشاگر با نتیجه ۲ بر یک شکست دادند. تصویری از پیکار نهایی این مسابقات میان آمریکا (پیراهن سفید) و نروژ.
عکس: picture-alliance/AFP/T, Cheng
پیوستن به جمع بزرگان
زنان آلمان اگر چه در اولین جام جهانی حضوری چندان موفقیتآمیز را تجربه نکردند، اما پس از آن توانستند به غولی در اروپا و جهان بدل شوند. زنان آلمان تا به حال ۸ بار (در سالهای ۱۹۸۹، ۱۹۹۱، ۱۹۹۵، ۱۹۹۷، ۲۰۰۱، ۲۰۰۵، ۲۰۰۹ و ۲۰۱۳) بر جام قهرمانی فوتبال اروپا بوسه زدهاند و از این لحاظ گوی سبقت را از مردان این کشور ربودهاند. تصویر: شادی سفیدپوشان آلمان در برابر سوئد در فینال مسابقات قهرمانی اروپا ۱۹۹۵.
عکس: picture-alliance/dpa
آلمان و قهرمانی پیاپی
زنان سفیدپوش آلمان در عرصه جهانی نیز موفقیتهای زیادی به دست آوردهاند. کسب عنوان قهرمانی جهان در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۷ از مهمترین افتخارات آنان محسوب میشود.
عکس: picture-alliance/dpa
میزبانی جام جهانی ۲۰۱۱
آلمان که در سال ۲۰۰۷ قهرمان جهان شده بود، در سال ۲۰۱۱ میزبانی مسابقات جام جهانی فوتبال را برعهده داشت و به همان اندازه نیز سطح انتظارات از این تیم بالا بود. تصویری از مراسم افتتاحیه این مسابقات در استادیوم المپیک برلین در حضور بیش از ۷۳ هزار تماشاگر.
عکس: dapd
ناکامی میزبان
آن دوره از مسابقات با حضور ۱۶ تیم برگزار شد. تیم ملی فوتبال زنان آلمان علیرغم برخورداری از امتیاز میزبانی نتوانست انتظارات را برآورده سازد و در دور یک چهارم نهایی از گردونه رقابتها حذف شد. تیم ملی فرانسه (پیراهن آبی در تصویر)، اگر چه در نهایت به مقام چهارم دست یافت، اما از جمله تیمهایی بود که با تکیه بر استعدادهای جوان خود توانست خوش بدرخشد.
عکس: Richard Wareham/IMAGO
ستاره میدان
در فوتبال زنان نیز شماره پیراهن گاه نقشی پراهمیت بازی میکند. مارتا، ستاره تیم ملی فوتبال زنان برزیل که چندین بار به عنوان بهترین بازیکنان جهان برگزیده شده، پیراهن شماره ۱۰ را بر تن میکرد؛ شمارهای که ستارگان مرد فوتبال برزیل چون پله، زیکو، رونالدینیو نیمار بر تن داشتهاند.
عکس: picture-alliance/Pressefoto Ulmer
درخشش زنان آسیا در جام جهانی ۲۰۱۱
قهرمانی جام جهانی فوتبال زنان در سال ۲۰۱۱ نصیب ملیپوشان ژاپن شد که در دیدار نهایی توانستند آمریکا را در ضربات پنالتی شکست دهند و به عنوان نخستین تیم آسیایی بر این جام بوسه زنند. پیکار میان دو تیم در وقت قانونی و اضافه با تساوی ۲ بر ۲ به پایان رسیده بود.
عکس: AP
باز هم قهرمان اروپا
در سال ۲۰۱۳ میلادی کشور سوئد میزبانی مسابقات قهرمانی فوتبال زنان اروپا را بر عهده داشت. در دیدار نهایی آن دوره از رقابتها تیم ملی فوتبال زنان آلمان به مصاف سرخپوشهای نروژ رفت و با پیروزی بر حریف خود در ضربات پنالتی توانست برای هشتمین بار قهرمان اروپا شود. این آخرین موفقیت بزرگ تیم ملی فوتبال زنان آلمان در عرصه بینالمللی محسوب میشود.صحنهای از فینال مسابقات قهرمانی فوتبال زنان اروپا ۲۰۱۳.
عکس: picture-alliance/dpa
جام جهانی ۲۰۱۵ در کانادا
هفتمین دوره از مسابقات جام جهانی فوتبال زنان در سال ۲۰۱۵ در کانادا برگزار شد. تیم ملی فوتبال زنان آمریکا (تصویر) که از مدعیان قهرمانی محسوب میشد، توانست در نبرد پایانی تیم ملی فوتبال زنان ژاپن را ۵ بر ۲ شکست دهد و برای سومین بار قهرمان جهان شود.
عکس: Reuters/A.-M. Sorvin-USA TODAY Sports
اولین قهرمانی نارنجیپوشان
جام ملتهای اروپا ۲۰۱۷ در هلند برگزار شد. قهرمانی آن دوره از بازیها نیز به تیم ملی فوتبال زنان هلند رسید که در پیکار نهایی توانستند ۴ بر ۲ دانمارک را شکست دهند و طعم قهرمانی فوتبال اروپا را بچشند.
عکس: picture-alliance / SvenSimon
دفاع ملیپوشان آمریکا از قهرمانی جهان
در سال ۲۰۱۹ میلادی فرانسه میزبانی مسابقات جام جهانی را بر عهده داشت و یکی از مدعیان قهرمانی محسوب میشد. این عنوان اما در نهایت به ملیپوشان آمریکا رسید که با پیروزی ۲ بر صفر بر هلند توانستند از عنوان قهرمانی دفاع کرده و برای چهارمین بار قله فوتبال زنان جهان را فتح کنند. تصویری از شادی ملیپوشان آمریکا از باز کردن دروازه هلند در فینال جام جهانی فوتبال زنان در سال ۲۰۱۹.
عکس: John Walton/empics/picture alliance
مسابقات قهرمانی اروپا در سایه کرونا
جام ملتهای اروپا ۲۰۲۱ به خاطر همهگیری کرونا با یک سال تأخیر برگزار شد. این رقابتها در سال ۲۰۲۲ با میزبانی انگلیس برگزار شد و تیم ملی فوتبال زنان کشور میزبان توانستند با پیروزی ۲ بر یک مقابل آلمان در وقت اضافه برای نخستین بار قهرمان فوتبال اروپا شوند. صحنهای از پیکار تیمهای ملی فوتبال انگلیس (پیراهن سفید) و آلمان در فینال مسابقات قهرمانی اروپا در سال ۲۰۲۲.
عکس: Thor Wegner/DeFodi Images/picture alliance
درخشش زنان اسپانیا
تیم ملی فوتبال انگلیس به عنوان قهرمان اروپا راهی مسابقات جام جهانی ۲۰۲۳ شد و یکی از مدعیان محسوب میشد. در آن دوره از مسابقات که با میزبانی مشترک استرالیا و نیوزیلند برگزار شد، زنان اسپانیا توانستند در رقابت نهایی انگلیس را یک بر صفر شکست دهند و برای اولین بار در تاریخ خود قهرمان فوتبال زنان در جهان شوند.
عکس: Catherine Ivill/Getty Images
جام ۲۰۲۵ در سوئیس
از روزهای ۲ تا ۲۷ ژوئیه (۱۱ تیر تا ۵ مرداد) چهاردهمین دوره از مسابقات قهرمانی فوتبال زنان اروپا برگزار میشود. میزبانی این دوره از مسابقات را سوئیس بر عهده دارد.