آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از ظهر روز جمعه (۲۸ اوت / ۶ شهریور) آخرین گزارش خود درباره برنامه اتمی ایران را منتشر کرد. در این گزارش آمده که ایران سرعت تولید اورانیوم غنی‌شده را کاهش داده است. علاوه براین، ایران به بازرسان آژانس اجازه داده که از رآکتور تحقیقاتی اراک بازدید کنند. با این حال، هنوز روشن نیست که این اقدام‌های تهران نشانه‌ی سیاست تازه‌ای از سوی جمهوری اسلامی در همکاری با آژانس است یا نه؟

یکی از مسئولان آژانس به خبرگزاری فرانسه گفته است، ایران همچنان در حال نصب سانتریفوژهای جدید در تأسیسات نظنز است. بنا به گفته‌ی این مقام، از زمان انتشار آخرین گزارش آژانس در ماه ژوئن گذشته، ایران با افزودن یک هزار دستگاه به سانتریفوژهای خود، تعداد آن‌ها را به ۸۳۰۸ دستگاه رسانده است. اما در همین زمان تعداد سانتریفوژهای فعال از ۴۹۲۰ دستگاه به ۴۵۹۲ کاهش یافته است. همکار آژانس می‌گوید این نخستین بار است که آژانس موردی از کاهش شمار سانتریفوژهای فعال را در تأسیسات نطنز ثبت می‌کند.

براساس گزارش جدید، آژانس و ایران برای بازرسی بهتر از تأسیسات نطنز توافق کرده‌اند. در دور بعدی این بازرسی که در ماه نوامبر انجام خواهد شد، آژانس خواهد توانست همه‌ی موجودی اورانیوم غنی‌شده ایران را کنترل کند.

علاوه براین، بازرسان آژانس اجازه یافته‌اند که از رآکتور تحقیقاتی اراک بازدید کنند. نخستین بازرسی از این رآکتور در تاریخ ۱۷ اوت صورت گرفت. آژانس از مدت‌ها پیش خواستار بازرسی از این رآکتور بود اما ایران با آن مخالفت می‌کرد.

دیپلمات‌های نزدیک به آژانس می‌گویند کاهش تولید اورانیوم غنی‌سازی‌شده به معنای آن نیست که ایران می‌خواهد غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند. ایران تاکنون درباره دلايل کاهش فعالیت‌ غنی‌سازی توضیحی ارائه نکرده است. برخی کارشناسان می‌گویند، کاهش ذخیره‌ی کیک زرد ایران می‌تواند یکی از دلایل کاهش تولید اورانیوم غنی‌شده باشد. از سوی دیگر خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات غربی نوشته است، این کاهش ممکن است نتیجه‌ی تعمیرات لازم در دستگا‌ه‌های غنی‌سازی باشد.

پرسش‌های پاسخ داده‌نشده

با وجود این، آژانس در گزارش خود بار دیگر تأکید دارد که پرسش‌های پاسخ داده‌نشده در برنامه‌ی اتمی ایران همچنان باقی هستند. ابعاد احتمالا نظامی برنامه‌ی اتمی ایران از جمله‌ی این پرسش‌هاست. در گزارش گفته می‌شود، ایران در گذشته به تحقیقات و آزمایش‌هایی دست زده که با فرایند تولید سلاح اتمی مرتبط است.

این گزارش می‌گوید آژانس گزارش‌های مهمی از منابع اطلاعاتی مختلف دریافت کرده که نشان می‌دهند ایران به آزمایش چاشنی انفجاری قوی و مدل‌هایی از موشک‌ پرداخته که به‌طور مستقیم به پروژه‌ی تولید سلاح اتمی مربوط هستند. بنا به گفته‌ی آژانس، ایران برخی از این فعالیت‌ها را تأیید کرده، اما ارتباط آنها با یک برنامه‌ی تولید سلاح اتمی را رد می‌کند. ایران اسناد آژانس در این باره را جعلی می‌داند.

به گزارش خبرگزاری آلمان، گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالی انتشار می‌یابد که مهلت اعلام شده از سوی باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا، درباره ایران رو به پایان است. اوباما گفته است اگر ایران تا ماه سپتامبر برای مذاکره در باره برنامه‌ی اتمی خود آمادگی نشان ندهد، تحریم‌های تازه‌ای در انتظار این کشور است.

براساس گزارش‌ها، نشست آتی گروه شش (گروه ۵+۱)‌ در باره‌ی برنامه‌ی اتمی ایران، دوم سپتامبر در شهر فرانکفورت آلمان برگزار خواهد شد. احتمالا آخرین گزارش آژانس درباره ایران در این نشست بررسی خواهد شد.

MM/PB