آیا بانک‌ها در جریان بحران نیرومند مالی سال ۲۰۰۸ به‌طور گسترده از منابع تبهکارانه‌ی بین‌المللی سود برده‌اند؟ طبق تحقیقات دفتر سازمان ملل برای پیکار علیه مواد مخدر و تبهکاری (ONUDC)، سال گذشته میلیاردها دلار از منبع تجارت بین‌المللی مواد مخدر، وارد سیستم مالی شده است.

آنتونیو ماریا کوستا، مدیر نهاد یادشده‌ی سازمان ملل، به نشریه‌ی بریتانیایی «آبسرور» گفت که پول‌های کارتل‌های تبهکار بین‌المللی برای بعضی از بانک‌ها، در بسیاری موارد تنها جریان ورود سرمایه بوده است. این ماجرا زمانی روی داد که سیستم مالی عملا فلج شده بود و بانک‌ها حاضر نبودند متقابلا به یکدیگر وام دهند و کمک کنند.

سرمایه‌گذاری مالی در خدمت پول‌شویی

پس از فروپاشی بانک سرمایه‌گذاری «برادران لمن» در آمریکا، در تاریخ ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۸، به اصطلاح «بازار بین بانکی» نیز که انستیتوهای پولی در آن متقابلا به هم وام می‌دادند، به گونه‌ای شتابنده خشکید. در نتیجه، جریان دائمی مالی بانک‌ها که برای کل اقتصاد نقش دستگاه گردش خون را دارد، از حرکت بازایستاد. ظاهرا در همین زمان پول‌های حاصل از فروش مواد مخدر، به نجات بعضی از بانک‌ها آمده است.

کوستا گفت که برای نخستین بار حدود ۱۸ ماه پیش، بعضی از سازمان‌های اطلاعاتی و تحقیقاتی توجه داده‌اند که میلیاردها دلار از منابع تبهکارانه وارد بازارهای مالی شده است. نشانه‌هایی وجود داشته که بعضی از بانک‌ها از این طریق توانسته‌اند نجات پیدا کنند. پولی که عمدتا از راه تجارت با مواد مخدر حاصل شده بود، از این راه شسته هم شده است.

طبق برآوردهای سازمان ملل متحد، بارون‌ها و کارتل‌های تبهکار بین‌‌المللی، سالانه بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار از راه فروش مواد مخدر درآمد دارند.

واکنش بانک‌ها

بانک‌ها در قبال این اتهامات سازمان ملل، واکنش خویشتندارانه‌ای از خود نشان دادند. یک سخنگوی اتحادیه‌ی بانک‌های بریتانیا به «آبسرور» گفت که قطعا در سال گذشته در بازارهای پولی، سرمایه‌ی اندکی وجود داشته، ولی بخش بزرگی از این کمبود، از طریق بانک‌های مرکزی جبران شده است.

کوستا نگفت که چه کشورها و بانک‌هایی در سال گذشته از این منابع استفاده کرده‌اند. به گفته‌ی این کارشناس مواد مخدر، مقامات نهادی که او در آن کار می‌کند، وظیفه دارند مشکلات را نام ببرند، نه این که گناه را به گردن کسی بیندازند. ظاهرا توجه این نهاد سازمان ملل از سوی مقامات کشورهای سوئیس، بریتانیا، ایتالیا و ایالات متحده‌ی آمریکا به مساله‌ی فوق‌الذکر جلب شده است.

کوستا افزود که در حال حاضر مسئله‌ی یادشده به جدیت چند ماه پیش نیست. زیرا بازارهای مالی دوباره رونق یافته‌اند و بانک‌ها می‌توانند سرمایه‌های مورد نیاز را آسان‌تر به دست آورند و دیگر به پول از منابع مشکوک نیازی ندارند.

BM/BB