از دید کارشناسان زیست‌محیطی روند مذاکرات، برای تصویب نهایی پیمان جایگزین پیمان کیوتو رضایت‌بخش ‌نیست. در نشست بانکوک، میان نمایندگان کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه توافق چندانی حاصل نشد. این مذاکرات در حالی به پایان رسید که پیشرفت مشخصی در مورد کاهش تولید گاز دی‌اکسید کربن در کشورهای صنعتی بدست نیامد. از سوی دیگر، هنوز نحوه پرداخت کمک ‌مالی به کشورهای در حال توسعه برای مبارزه با گرمایش جهانی هم مشخص نیست.

ایوود د بور، رئیس ‌دفتر آب‌وهوای سازمان ملل متحد در بانکوک، با اشاره به این مطلب که عدم اطمینان میان کشورهای ثروتمند و فقیر بیشتر شده است، گفت که هنوز می‌توان به نتایج نشست کپنهاک امیدوار بود. ایوود د بور در پایان این نشست گفت:« تمامی پیش‌شرط‌ها برای موفقیت این پیمان روی میز است. باید از علاقمندی‌های شخصی دست ‌برداریم و علائق مشترک را در نظر بگیریم.»

نروژ، تنها نمونه مثبت در همکاری

هزار و پانصد نماینده و کارشناس امور اقلیمی دو هفته تمام روی اساسنامه جدید سازمان ملل متحد که در ماه دسامبر ارائه خواهد شد، کار کردند. یکی از مهمترین نکات مذاکرات بانکوک خودداری کشورهای صنعتی از پذیرش تعهد در قبال کاهش مشخص تولید گاز دی‌اکسید کربن است.

در این میان تنها هیئت نروژی اعلام کرد که برنامه مشخصی در این مورد تدارک دیده است. نروژ مصمم است تا سال ۲۰۲۰ میلادی تولید گاز دی‌اکسید کربن خود را تا ۴۰ درصد کاهش دهد. دولت استکهلم پیش از این، متعهد به کاهش ۳۰ درصدی تولید گاز دی‌اکسید کربن شده بود. سایر کشورها، از جمله آمریکا که به عنوان بزرگترین کشور آلوده کننده هوا مطرح است، از پذیرش رقم مشخصی در زمینه کاهش تولید گاز دی‌اکسید کربن سرباز می‌زنند.

با این حال، میشاییل زامیت، مدیر گروه مذاکره‌کننده سازمان ملل متحد، با ابراز رضایت از روند مذاکرات گفت: «در برخی از زمینه‌ها مذاکرات سازنده‌ای داشتیم. مثلأ در مورد انتقال تکنولوژی، یا در زمینه تأمین هزینه‌ها. هر چند که رقم مشخصی در این مورد قید نشد، اما در مورد طرح اولیه تأمین هزینه‌ها مذاکرات ثمربخشی داشتیم. از آن گذشته، پیش‌نویس پیمان را برای ارائه در نشست نهایی به نحو مطلوبی کوتاه کردیم.»

آمریکا در انتظار تصمیم "سنا"

انتقادهای کشورهای در حال توسعه بیش از همه متوجه آمریکا و کشورها اتحادیه اروپا بود که در نشست بانکوک تلاش ‌کردند اساس پیمان کیوتو را که به عنوان سنگ ‌بنای اولیه مذاکرات در نظر گرفته شده، از جریان گفتگو خارج کنند. زمان قانونی اجرای پیمان کیوتو سال ۲۰۱۰ میلادی به پایان می‌رسد.

در میان کشورهای حاضر در نشست بانکوک، آمریکا تنها کشوری بود که پیمان کیوتو را امضا نکرده است. نمایندگان آمریکا اعلام کردند، برای تصمیم‌گیری در مورد مفاد قرارداد جدید منتظر تصمیم سنا هستند. تصمیمی که از قرار معلوم تا زمان برگزاری نشست کپنهاک مشخص نخواهد شد.

جاناتان پرشینگ، مدیر هیئت آمریکایی، پس از نشست بانکوک گفت:« برای آمریکا سخت است در حالیکه سنا هنوز در این مورد تصمیم‌گیری نکرده، با اعداد و ارقام مشخصی موافق کند. اما مفهومش این نیست که توافق ممکن نیست و کنگره با رقم مشخصی در مورد کاهش تولید دی‌اکسیدکربن موافقت نخواهد کرد. این سوال که تا چه حد می‌توانیم این تعهد را بپذیریم هنوز برای ما مطرح است اما درحال حاضر قادر به پاسخگویی به آن نیستیم.»

نمایندگان کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه یک‌بار دیگر پیش از نشست کپنهاک با یکدیگر آنهم در بارسلون دیدار خواهد کرد. باید منتظر ماند و دید نتیجه دیدار بعدی چه خواهد بود.

SB/KG