آیا کتاب‌های الکترونیکی جای کتاب‌های معمولی را خواهند گرفت؟
۱۳۸۸ مهر ۲۱, سه‌شنبه
اگر با دقت به سونی ریدر (Sony Reader) نگاه کنیم فکر می‌کنیم که این دستگاه از آینده به زمان حال آمده است. یک صفحه تصویر در محفظه‌ی آلومینیومی به بزرگی یک کتاب، اما با وزنی به اندازه‌ی یک بسته سیگار و به نازکی یک بسته شکلات با چند دکمه در کنارش. این، کتاب جدید الکترونیکی (E-Book) شرکت سونی است که تازه وارد بازار شده است.
البته کتاب‌های الکترونیکی، کاملا تازه نیستند و به گفتهی آخیم بارچوک (Achim Barczok) از مجله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی کامپیوتر: «در آلمان کتاب‌های الکترونیکی قبل از سونی ریدر هم وجود داشتند. ولی این کتاب‌ها گوشه‌ای از بازار را مثلا برای داستان‌های تخیلی و مطالب علمی پر کردهاند و‌کتاب‌های پر فروش موسسه‌های انتشاراتی معروف، هنوز به صورت کتاب الکترونیکی وارد بازار نشده‌اند.»
البته کتاب‌های الکترونیکی هنوز به علت کمبودهایی نمی‌توانند کاملا جای کتاب‌های چاپ شده و کاغذی را بگیرند، مثلا هنوز نمی‌توانند عکس‌های رنگی داشته باشند، تصاویر آنها سیاه و سفید هستند، اما علم و فناوری دائما در حال پیشرفت است و کتاب‌های الکترونیکی هم از این قاعده مستثنا نیستند.
سونی ریدر جدیداً با جوهر الکترونیکی (E-Ink) کار می‌کند که امکان خواندن کلمات را بهتر از مانیتورهای معمولی یا صفحات موبایل به خواننده می‌دهد و یا مهندسان دانشگاه صنعتی آخن (Aachen RWTH) در حال تحقیق برای بهبود سیستم ورق زدن صفحات با این کتاب‌ها هستند که به جای لمس کردن صفحه تصویر و یا فشار دادن دکمه، با نصب حس‌گر‌ها و خم کردن آنها، این امکان بوجود می‌آید.
به عقیده‌ی تورستن ماخرت (Torsten Machert) کارشناس انتشارت رایانه‌ای، این کتاب‌ها دیر یا زود تکمیل می‌شوند و خود انتشاراتی‌ها هم باید ایده‌هایی در نوآوری این تکنیک ارائه بدهند. به گفتهی او: «زمانی‌می‌رسد که امکان فرستادن مقالات روزنامه‌ها با دادن پول اندکی به روی کتاب‌های الکترونیکی انجام‌پذیر می‌شود. و آن زمان من نباید تمام روزنامه را بخرم، چون همیشه نمی‌توانم کل یک روزنامه‌‌ی سنگین را بخوانم و ورق زدن آن همه صفحه هم کار مشکلی است.»
تورستن ماخرت به خصوص روی این نکته تاکید دارد که به گفتهی سازندگان، در این دستگاه‌ها می‌شود تا صد رمان را ذخیره کرد. برخی از رمان‌ها بسیار قطور هستند و برای مسافرانی که علاقه به خواندن دارند، همراه داشتن یک کتاب الکترونیکی بسیار سبک که چندین رمان را در خود جا می‌دهد، ایده‌ی وسوسه‌انگیزی است.
علاقه‌ی کم کتابخوانان به کتاب‌های الکترونیکی
در همه‌پرسی‌‌های اخیر که برای سنجش میزان آشنایی و محبوبیت کتاب‌های الکترونیکی انجام شده، تنها هفت درصد از کسانی که کتاب‌های الکترونیکی را می‌شناسند، آنها را خریداری هم کردهاند و بیست درصد دیگر هم تصمیم دارند تا سال آینده یک کتاب الکترونیکی برای خود بخرند. دلیل این امر، بالا بودن قیمت این کتاب‌هاست.
توماس کایدرلینگ (Thomas Keiderling) استاد دانشگاه لایپزیگ، در این مورد تردید دارد که کتاب‌های الکترونیکی بتوانند در آینده‌ای نزدیک جای کتاب‌های چاپ شده‌ی کاغذی را بگیرند.
او می‌گوید: «حدس من بر خلاف نظر خیلی‌ها این است که این پیشرفت خیلی آرام‌تر صورت می‌گیرد، چون خوانندگان عادت‌های ترک‌نشدنی مثل وابستگی به کتاب‌هایشان را هم دارند. گمان من این است که کتاب‌های الکترونیکی در بخش‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که منطقی باشد و برخی از نیاز‌ها را بر طرف می‌کنند، مثلا به جای روزنامه‌ها می‌شود از آنها استفاده کرد.»
وی اضافه می‌کند که شاید نسلی که به زودی به مدرسه می‌رود، بتواند به صورت طبیعی رمان‌ها را در“ای- بوک“ E-Book بخواند، ولی او هنوز به نسلی تعلق دارد که به صورت سنتی روی یک مبل راحت می‌نشیند و کتابش را میخواند: «من در خانه یک دائره‌المعارف قدیمی دارم که کتابی قطور با جلد چرمی است. بوی این چرم به تنهایی احساس خوبی در من ایجاد می‌کند و کتاب خواندن را جذاب می‌کند.»
شاید در آینده این ایده‌ای خوب برای سازندگان کتاب‌های الکترونیکی باشد که „ای-بوک‌ها“ را در یک جلد چرمی بگذارند تا بدین‌شکل به خواننده این حس داده شود که کتابی واقعی را در دست دارد و با این کار، علاقه‌مندان بیشتری برای کتاب‌های الکترونیکی پیدا شود.
نویسنده: سیمین فرد
تحریریه: بابک بهمنش