پیام آیت‌الله منتظری خطاب به «مراجع عظام تقليد و علماى اعلام قم، نجف، مشهد مقدس،‏ ‏تهران، اصفهان، تبريز، شيراز و ساير بلاد اسلامى» است. وی از این مراجع تقلید و علما به تأکید می‌خواهد با شکستن سکوت خود در کنار مردم قرار گیرند. وی می‌گوید که مراجع و علما همواره در مبارزات آزادیخواهانه‌ی مردم ایران در کنار آنان بوده‌‌اند.

باید اشاره کرد که در پی نا‌آرامی‌‌های خونین پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران، تنها مراجع تقلید معدودی همانند آیت‌‌الله حسینعلی منتظری و آیت‌الله یوسف صانعی نسبت به رویدادهای خونین و برخورد خشونت‌آمیز حکومت با اعتراضات مردم، موضع خود را به طور علنی اعلام کرده‌اند.

آیت‌الله منتظری در این پیام خود که در تاریخ یکشنبه ۲۲ شهریورماه / ۱۳ سپتامبر انتشار یافت، ضمن «دینی و ارزشی» خواندن انقلاب ۱۳۵۷ می‌نویسد که هدف ریشه‌کن کردن مظالم و تجاوز به حقوق مردم بود. وی افزود، قرار بود حاکمیتی برقرار شود که در پرتو آن «ايمان، مكارم اخلاق، عدالت و آزادى از استبداد و‏ ‏خفقان» محقق شود، به طوری که ایران در برابر سایر ملت‌ها الگوی «تحقق عدالت، عزت، کرامت و ارزش‌های انسانی» باشد.

وی در رابطه با شرایط امروز ایران گفت که «عملا همان مظالم و انحرافات رژيم‏ ‏گذشته و تجاوزات به حقوق به شكل ديگرى به عنوان حاكميت دينى و‏ ‏ولايت فقيه» صورت می‌گیرد.

[برای خواندن متن کامل نامه‌ی آیت‌الله منتظری به مراجع تقلید، علما و حوزه‌های علمیه به لینک پایین صفحه مراجعه کنید]

منتظری: این ولایت نظامی است نه ولایت فقیه

آیت‌الله منتظری که خود از پایه‌گذاران نظریه‌ی ولایت فقیه بوده است در پیام سرگشاده‌ی خود به مراجع و علما گفت که منظور از ولایت فقیه، شکل مرسوم کنونی نیست، بلکه این مردم هستند که باید ولی فقیه را انتخاب کنند و بر کار او نظارت داشته باشند.

این فقیه شیعی گفت که «در مقابل مردم آگاه‏ ‏ايران به خاطر ستم‌هايى كه تحت اين نام و عنوان بر آنان مى‎رود احساس‏ ‏شرمندگى» می‌کند و در پیشگاه خداوند خود را مسئول می‌داند.

وی افزود: «بسيارى از افراد با سابقه در انقلاب از طريق نامه،‏ ‏ايميل و يا حضورا به من مى‎گويند: حاكميت دينى كه شما وعده آن را به‏ ‏مردم مى‎داديد و ولايت فقيه را مجرى آن مى‎دانستيد و مى‎خواستيد آن را‏ ‏به پا داريد همين است كه امروز ما آن را مشاهده مى‎كنيم؟ در حالى كه‏ ‏آنچه مشاهده مى‎شود در واقع حكومت ولايت نظامى است نه‏ ‏ولايت فقيه».

«پايگاه معنوى و مردمى روحانيت و مرجعيت ضربه خورده»

این مرجع تقلید شیعی تمامی مراجع و علمای شیعی ایران و منطقه را خطاب قرار داد و گفت که روحانیت شیعه به طور سنتی همواره در کنار مردم بوده است. وی افزود که متأسفانه پس از انقلاب اسلامی، حکومت با دور شدن از اخلاق و با دست‌یازی به تئوری "هدف وسیله را توجیه می‌کند" از مسیر و اهداف انقلاب دور شده است.

آیت‌الله منتظری گفت، در پیامد این رویکرد، روحانیت و مرجعیت و به تبع آن اسلام و مذهب ضربه‌ی سنگینی خورده است، به طوری که «معلوم‏ ‏نيست چگونه و چه زمانى قابل جبران» خواهد بود.

«علما و مراجع نباید سکوت کنند»

آیت‌الله منتظری در پیام سرگشاده‌ی خود می‌نویسد، در شرایطی که حاکمیت در ایران کارهای خلافی به نام مذهب انجام می‌دهد، «مسئولیت مراجع محترم و روحانیت شیعه» که در نگاه مردم نمایندگان دین هستند، سنگین‌تر از پیش است و از این رو از آنان خواست که سکوت اختیار نکنند.

وی در این نامه اعتراض‌‌های مردم به روند انتخابات را حق مردم دانست که طبق اصل ۲۷ قانون اساسی صدای اعتراضی خود را به گوش حاکمیت رسانده‌اند. وی می‌نویسد که حاکمیت به جای پاسخ مثبت و معقول، مردم را آشوبگر، اغتشاشگر و عوامل بیگانه دانسته به ضرب و شتم و دستگیری و زندان‌های مخوف و شهادت مردم دست زده است.

آیت‌‌الله منتظری می‌افزاید که حاکمیت خود بحران آفرید و «بر روى مردم بى پناه و بى‌سلاح» اسلحه کشید و «آنان را شهيد و يا زندانى نموده ولى در‏ ‏نهايت مردم را محارب نامید».

وی در این نامه ضمن تجلیل از شخصیت دو کاندیدای ریاست جمهوری، مهدی کروبی و میرحسین موسوی، دستگیری همکاران آنها و بستن دفاتر و روزنامه‌‌های آنها و تشکیل دادگاه‌های فرمایشی و پرونده‌سازی را غیرقانونی دانست. وی گفت که حاکمیت در نتيجه‌ی این اعمال خود، «آئين‏ ‏قضايى اسلام را مورد مسخره جهانيان قرار داده است».

«حاکمیت برای حفظ مشروعیت به مراجع نیاز دارد»

آیت‌الله منتظری با نگاه به موقعیت بحرانی دین و مذهب در جمهوری اسلامی، به مراجع تقلید و علمای دین هشدار داد. وی خطاب به آنان نوشت: «حضرات مراجع محترم به قدرت و نفوذ كلام خود در حاكميت توجه‏ ‏دارند و خوب مى‎دانند كه حاكميت در حفظ مشروعيت خود به آنان نياز‏ ‏دارد و از اين رو اينك آنان را هرچند به حسب ظاهر به رسميت مى‎شناسد».

وی گفت که «حاكميت از سكوت آن حضرات‏ ‏در قبال كارهاى خلاف خود بهره‌بردارى مى‎كند». آیت‌الله منتظری به هشدار گفت که مراجع تقلید و علما با سکوت خود می‌توانند این تصور را در مردم ایجاد کنند که مراجع و روحانیت موافق «کارهای خلاف» حاکمیت است.

وی از مراجع تقلید و علما خواست با «راهنمایی و ارشاد» حاکمیت و با «همفکری با دو کاندیدای محترم ریاست جمهوری و نمایندگان عاقل و معتدل و كارشناس متدين و امين از طرف نظام»،‏ راه حلی برای برون‌رفت از بحران مشروعیت جمهوری اسلامی بیابند.

DK/SA