مدیران سه کنسرن بزرگ خودروسازی جنرال موتورز، کرایسلر و فورد، روز چهارشنبه (۳ دسامبر/۱۳ آذر) با طرحی که گمان می‌کردند به انتظارات نمایندگان کنگره پاسخ خواهد داد، راهی واشنگتن شدند. اما طرح آن‌ها، این بار هم نتوانست نمایندگان را قانع کند.

مغزهای صنعت خودروسازی اوائل ماه نوامبر امسال، برای نجات کنسرن‌های خود از ورشکستگی، در خواست ۲۵ میلیارد دلار وام دولتی کردند. در خواست آن‌ها، به این دلیل که از دید کنگره تضمین کننده آینده کنسرن‌ها نبود، رد شد. نمایندگان کنگره به سه مدیر ماموریت دادند که طرح دیگری برای انطباق تولید خود با شرایط امروز تهیه کنند، تا صنعت خودروسازی توان رقابت در بازار داخلی و جهانی را بیابد.

کنگره چک سفید نمی‌دهد

این بار مدیران با طرح تازه‌ای آمدند که هدف آن در مرحله نخست نجات از ورشکستگی و در مرحله بعد، تغییر خطوط تولید در مسیر ساخت خودروهای کم‌مصرف‌تر و هم‌سو با استانداردهای زیست‌محیطی بود. آن‌ها در عین حال، این بار مبلغ درخواستی خود را از ۲۵ میلیارد دلار به ۳۴ میلیارد دلار افزایش دادند. اعضای مجلس نمایندگان و سنای آمریکا، در روزهای پنجشنبه و جمعه طرح تازه را بررسی کردند و باز هم آن را قانع‌کننده ندانستند.

توضیحات سه مدیر در کنگره شش ساعت به طول انجامید. در پایان، سناتور "کریستف دود"، رئيس دموکرات کمیسیون بانکداری کنگره، کتبا به مدیران ابلاغ کرد که بهتر است مستقیما با دولت وارد مذاکره شوند، شاید در این صورت شانس بیشتری داشته باشند. وی به خبرنگاران گفت: «ما چک سفید صادر نمی‌کنیم».

خطر بیکاری میلیون‌ها کارگر

مدیران سه کنسرن پیش‌بینی کرده‌اند که اگر تا پایان امسال از کمک ۳۴ میلیارد دلاری دولت بهره‌مند نشوند، توانائی پرداخت خود را از دست خواهند داد. این به قیمت بیکاری تدریجی میلیون‌ها کارگری تمام خواهد شد که از طریق کار در صنعت خودروسازی زندگی خود را تامین می‌کنند. اما مشکل اینجاست که بسیاری از کارشناسان معتقدند حتی تامین ۳۴ میلیارد دلار، نجات سه کنسرن را تضمین نخواهد کرد.

"مارک زندی"، رئيس کارشناسان اقتصادی آژانس موسوم به Moody در نشست کنگره، تصویری بسیار تیره از آینده سه کنسرن ترسیم کرد. او گفت: «نجات کوتاه مدت سه کنسرن از ورشکستگی برای دولت بین ۷۵ تا ۱۲۵ میلیارد دلار خرج بر می‌دارد و حتی این رقم هم احتمالا کافی نخواهد بود».

در سفر به واشنگتن، این بار رفتار سه مدیر کنسرن کاملا با رفتار آنها در سفر اوائل نوامبر تفاوت داشت. به جای پرواز با جت‌های خصوصی، دو تن از آن‌ها با اتومبیل شرکت و دیگری با هواپیمای مسافربری سفر کردند تا نشان بدهند که معنای جلوگیری از ریخت‌وپاش را فهمیده‌اند. آن‌ها در برابر دوربین‌های تلویزیونی به انتقاد از سیاست‌های خود پرداختند و بهینه‌سازی صنعت را ستودند. با این همه، با دست خالی نشست کنگره را ترک کردند.

تنها راه نجات

در میان سه کنسرن آمریکائی، وضعیت جنرال موتورز ( مادر اوپل) از همه بدتر است. هم مدیر کنسرن و هم رئیس سندیکای صنایع خودروسازی آمریکا به صراحت اعلام کرده‌اند که اگر کمک‌های دولتی نرسد، این کنسرن حتی آخرین روزهای سال جاری را به سختی از سر خواهد گذراند. فروش جنرال موتورز، در ماه نوامبر امسال، ۴۱ درصد نسبت به ماه مشابه سال پیش کاهش یافت.

کارشناسان اقتصادی دو دلیل برای بحران صنعت خودروسازی آمریکا اعلام کرده‌اند: سخت‌گیری بانک‌ها در زمینه پرداخت وام به مصرف‌کنندگان و ترس از تشدید دوباره بحران انرژی.

به نظر این کارشناسان، تنها راه نجات صنعت خودروسازی آمریکا چشم پوشی از ساخت خودروهای پرمصرف و آلوده‌کننده محیط زیست و تولید خودروهای کم مصرف و هم‌سو با استانداردهای زیست محیطی است.

کنسرن‌های اروپا، ژاپن و حتی کره‌ جنوبی، از سال‌ها پیش در این مسیر حرکت می‌کنند. اما در آمریکا که حدود ۲۰ درصد انرژی سراسر جهان را می‌بلعد، سه کنسرن، هنوز اقدامی در این زمینه نکرده‌اند.