تقریبا روزی نیست که مسئولان به وجود کاستی‌های جدی در زمینه حفاظت از محیط زیست اعتراف نکنند یا گزارشی درباره آلودگی‌های زیست‌محیطی، از میان رفتن جنگل‌ها یا هدر دادن منابع آب و انرژی منتشر نشود.

معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در تازه‌ترین اظهارات خود در این زمینه گفته است: «میزان مصرف انرژی و سوخت در کشور ۵ تا ۱۲ برابر میزان مصرف جهانی است و دلیل آن هم یارانه مصرف سوخت در گذشته بود.»

به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، معصومه ابتکار روز سه‌شنبه، ۱۱ شهریور در جمع مسئولان دستگاه قضایی استان اردبیل به افزایش مصرف آب در بخش‌های کشاورزی و خانگی اشاره کرد و گفت میزان مصرف آب در ایران دو برابر متوسط جهانی است.

کاهش شدید آب‌های زیرزمینی

رئیس سازمان محیط زیست یکی دیگر از چالش جدی ایران را برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی عنوان کرد که به گفته‌ی او به کاهش ۸۵ درصدی ذخیره آب‌های زیرزمینی در کشور منجر شده است.

شرکت آب و فاضلاب استان تهران (آبفا)، حدود دو هفته پیش اعلام کرد، دو منبع اصلی تامین‌کننده آب پایتخت برای چهل روز بیشتر آب ندارند و تأمین آب مورد نیاز تهران از ابتدای پاییز با مشکلات جدی روبرو خواهد بود.

مصرف بی‌رویه آب، ادامه خشکسالی در هفت سال گذشته و ناتوانی مسئولان در مدیریت منابع آب و بازیافت فاضلاب به معضل بزرگی در ایران تبدیل شده است.

در روزها و هفته‌های گذشته در اغلب کلان‌شهرها شماری از شهروندان با قطع آب و افت فشار روبرو بوده‌اند و در برخی استان‌ها خبر از جیره‌بندی آب، دست‌کم در حوزه مصرف کشاورزی می‌رسد.

زمزمه‌هایی نیز درباره واردات آب از کشورهای همسایه به گوش می‌رسد که ظاهرا مذاکره در مورد آن از چند سال پیش در جریان بوده است.

رئیس پیشین اتاق بازرگانی، محمدرضا بهزادیان اول شهریور ماه در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا با توجه به پیش‌بینی‌ها درباره ادامه خشک‌سالی در ایران به مسئولان توصیه کرد موضوع واردات آب را جدی بگیرند.

سهم مسئولان در تخریب محیط زیست

معصومه ابتکار در جمع مسئولان قضائی استان اردبیل تاکید کرد که در دنیا پس از خشونت و تروریسم، تخریب محیط زیست، مهمترین خطری است که حیات بشر را تهدید می کند.

رئیس سازمان محیط زیست گفت: «مدیریت پسماند در کشور درست نیست و زباله‌ها در طبیعت رها و سبب آلودگی محیط زیست می‌شود و قانون قاطع و جریمه بازدارنده برای جلوگیری از پراکندن زباله در کشور تعریف نشده است.»

به گزارش ایرنا، معاون رئیس جمهور با بیان این که تداوم تخریب محیط زیست توسعه و امنیت کشور را تهدید می‌کند، افزود: «دولت برای حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی عزم جدی دارد، اما حفاظت از محیط زیست فقط وظیفه قوای سه گانه نبوده، بلکه وظیفه همه مردم است.»

به‌رغم این سخنان، در بسیاری از نمونه‌های تخریب گسترده محیط زیست کوتاهی مسئولان و سوءمدیریت نقشی محوری دارد و حاصل بی‌توجهی نهادهای حکومتی در انجام وظایفی است که بر عهده دارند.

تخلیه زباله در ساحل خزر

محمد شاعری، مشاور شهردار و رئیس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران حدود یک ماه پیش اعلام کرد، ۵۵ درصد تهران شبکه فاضلاب ندارند و فاضلاب تولید شده توسط شهروندان به سفره آب‌های زیرزمینی نفوذ می‌کند.

این معضل یکی از نمونه‌های "مدیریت پسماند" در ایران است که رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست به نادرستی آن اعتراف می‌کند. وضعیت دیگر کلان‌شهرهای ایران نیز بهتر از تهران نیست.

در کشورهای پیشرفته بخش قابل توجهی از نیاز آب در حوزه صنایع و کشاورزی از طریق تصفیه فاضلاب و حمع‌آوری آب‌های جاری حاصل از بارندگی تامین می‌شود.

عدم وجود شبکه فاظلاب در نیمی از استان تهران که بیش از ۱۲ میلیون نفر جمعیت دارد نه تنها به از دست رفتن منابع آبی از طریق بازیافت منجر می‌شود، که خود یکی از منشاءهای آلودگی‌های زیست محیطی است.

در نمونه‌ای دیگر، خبرگزاری ایسنا اول شهریور ماه به نقل از مسئولان محلی شهرستان محمودآباد گزارش داد، از ۱۲ مرداد روزانه حدود ۳۰ تن زباله در ساحل دریای خزر تخلیه می‌شود.

سایت خبری "فرارو" از تولید روزانه دو هزار و ۸۰۰ تن زباله در استان مازندان خبر داد که مسئولان مکان مناسبی برای دفن و بازیافت بخش بزرگی از آن تدارک ندیده‌اند.

"فرارو" با انتشار مجموعه عکس‌هایی از تلنبار زباله در کناره‌های دریای خزر نوشت: «انباشت زباله در حاشیه سواحل شمالی کشور، منظره‌ای ناخوشایند را بوجود آورده که بوی تعفن آن هر رهگذر و مسافری را فراری می‌دهد.»