ابراز تمایل خاتمی به شرکت در مراسم سوگواری ماندلا
۱۳۹۲ آذر ۱۸, دوشنبه محمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین ایران، از مرگ نلسون ماندلا ابراز تأثر کرد و گفت امیدوار است بتواند در مراسم سوگواری رهبر فقید افریقای جنوبی شرکت کند.
آقای خاتمی که این موضوع را در گفتوگو با "خبرگزاری دانشجویان ایران" (ایسنا) مطرح کرده، در رابطه با احتمال ممنوعیت خروج او از کشور گفته است: "انشاءالله که تاکنون چنین مشکلی وجود نداشته باشد".
آقای خاتمی روز جمعه (۱۵ آذر برابر ۶ دسامبر) با انتشار پیامی از نلسون ماندلا ستایش کرد. او درباره ماندلا نوشت: «او زنده است تا آنگاه که انسان هست و برای آزادی و سربلندی تلاش میکند.» خاتمی رهبر فقید جنبش ضدنژادپرستی را "بزرگمردی از تبار آزادگی و انصاف" دانست که "قدرت معنوی بینظیرش را از مردم و عشق مردم گرفته بود و هیچگاه به افسون قدرت پیدا فریفته نشد".
آقای خاتمی که ریاست "موسسه بینالمللی گفتوگوی فرهنگها و تمدنها" را به عهده دارد، در پیام خود یادآور شد که نلسون ماندلا از طرح و پیشبرد "گفتوگوی تمدنها" حمایت میکرده است.
محمد خاتمی در دوران ریاستجمهوری خود، در تهران میزبان نلسون ماندلا بود. او در این باره متذکر شد: «با جناب ماندلا دیدارهای متعددی داشتهام و بارها تلفنی با ایشان صحبت کردهام.»
برخی از رسانههای ایران درباره احتمال حضور حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، نیز در مراسم سوگواری نلسون ماندلا گمانهزنی کردهاند اما در این باره هنوز خبری رسمی منتشر نشده است.
پیام تسلیت زندانیان سیاسی ایران
شمار ۴۴ زندانی سیاسی از زندانهای اوین و رجایی شهر و کارون (اهواز) در پیامی به مناسبت درگذشت نلسون ماندلا، یاد وی را گرامی داشته و آرزو کردند که "شیوه مبارزاتى او در همآوایى با سنتهاى انسان دوستانه و پرارج ایران" پدیدآورندهی میراث بزرگى باشد که بر "سنگینى و گرانجانىهاى موانع واپسگرایانه و آزادىستیز موجود" فائق آید.
به گزارش سایت "کلمه" زندانیان سیاسی که "در راه به دست آمدن آزادی در زندان به سر میبرند"، در بخشی از پیام خود نوشتهاند: «ماندلا به همه کوشندگان آزادیخواه آموخت که پس از پیروزى مىتوان نیروى سرکوبگر رژیم پیشین را بخشید و در مدار بىپایان انتقام و خشونت سقوط نکرد. او اما اگر مىگفت که گذشته استبدادخیز را فراموش نکنیم نه از آن رو بود که گونهاى کینهورزى را در یادها همچنان زنده نگاه دارد، بلکه به آن جهت بود که از خاطر نبریم هر لحظه امکان اعاده و بازسازى دیکتاتورى به ویژه در سایه ظاهرى حقانیت و کسوت مبارزه به صورتى فراخدستانهتر متصور است. به همین دلیل بود که ماندلا در لحظهاى از قدرت کناره گرفت که با سالها مبارزه و کسب محبوبیتى بىنظیر مىتوانست به صورت رهبرى بلامنازع، مادامالعمر بر سر قدرت بماند.»
نامه بزرگداشت رهبر فقید افریقا را برخی از فعالان سیاسی سرشناس مانند: عبدالفتاح سلطانى، عماد بهاور، مصطفى تاجزاده، ابوالفضل قدیانى، عبدالله مومنى، ضیاء نبوى و... امضا کردهاند،
دعای ملت برای رهبری یگانه
در افریقای جنوبی روز یکشنبه (۸ دسامبر) میلیونها نفر از مردم در مراسم دعا و سوگواری برای قهرمان ملی خود شرکت کردند. انبوه مردم در کلیساها، مسجدها، کنیسهها و عبادتگاههای دیگر حضور یافتند و برای آرامش روح "پدر ملت" نیایش کردند.
در برابر خانه مسکونی ماندلا در ژوهانسبورگ جمعیت عظیمی با دستههای گل حضور یافتند. آنها از رهبری قدردانی کردند که ارامش کشور و آشتی میان سیاهان و سفیدپوستان را مدیون بزرگمنشی و پایمردی او میدانند. برخی از مردم کشور ۵۲ میلیونی افریقای جنوبی نگران هستند که با مرگ "نماد صلح و آشتی" کشور به کشمکشهای خشونتآمیز دچار شود.
نلسون ماندلا سه دهه از زندگی خود را پشت میلههای آهنین سپری کرد، اما پس از آزادی منادی آشتی و مسالمت شد و کشور خود را به سوی دموکراسی رهنمون گشت. او نخستین رهبر کشوری شد که میرفت تا با گذشتهی تاریک و پرنفرت خود وداع کند.
این روزها سفیدپوستان نیز از مرگ نلسون ماندلا اندوهگین هستند. نیکی لامپرشت، کشیش کاتولیک کلیسای هلندیان در پرتوریا گفت: «در زمانی که خطر جنگ کشور را تهدید میکرد، نلسون ماندلا پا به میدان گذاشت و با پیام آشتی دلها را به هم پیوند داد.»
ادامه مراسم سوگواری
در طول هفته آینده مراسم سوگواری برای نلسون ماندلا، رهبر فقید آفریقای جنوبی، ادامه خواهد داشت.
سه شنبه، دهم دسامبر، مراسم اصلی سوگواری در استادیوم ورزشی بزرگ ژوهانسبورگ برگزار میشود. مراسم ساعت ۱۱ به وقت محلی شروع میشود و تا ۴ ساعت ادامه خواهد داشت. در این مراسم تا صد هزار نفر شرکت میکنند. در همین استادیوم بود که آخرین بار نلسون ماندلا، در ژوئیه ۲۰۱۰ برای تماشای مسابقات جام جهانی حضور یافت.
بیش از ۶۰ نفر از سران کشورهای جهان برای شرکت در مراسم سوگواری ماندلا به افریقای جنوبی سفر میکنند. از ایالات متحده باراک اوباما، رئیس جمهوری در کنار بیل کلینتون و جورج بوش، رؤسای جمهور پیشین در مراسم شرکت میکنند.
بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد و یواخیم گاوک، رئیس جمهور آلمان، عزم خود را برای شرکت در مراسم سوگواری ماندلا اعلام کردهاند. این مراسم در سراسر کشور در ۹۰ میدان روی اکرانهای بزرگ پخش میشود.
روز ۱۱ دسامبر تابوت حامل جسد ماندلا از بیمارستان نظامی به مقر حکومت منتقل میشود. دولت از شهروندان خواسته است که موقع انتقال جسد، با ایستادن در حاشیه خیابانها به رهبر پیشین کشور ادای احترام کنند.
در روزهای ۱۱ تا ۱۳ دسامبر، جسد ماندلا در آمفیتئاتر روبروی مقر حکومت در پرتوریا قرار میگیرد و شهروندان میتوانند با رهبر خود وداع کنند.
حزب "کنگره ملی افریقا"، حزب حاکم کشور که ماندلا نیز عضو آن بود، در شهرهای گوناگون کشور مراسم سوگواری تدارک دیده است.
روز جمعه، ۱۳ دسامبر، نیروهای هوایی افریقای جنوبی، جسد نلسون ماندلا را از پرتوریا به استان اوستکپ منتقل میکند. پیکر ماندلا روز یکشنبه (۱۵ دسامبر) به طور رسمی در مزاری که در کونو برای او فراهم شده است، آرام میگیرد.
کونو زادگاه ماندلا است که در آن دوران کودکی خود را با خاطرات شیرین فراوان سپری کرد. او در سالهای کهولت در همین محل سکونت گزید. در این آبادی همچنین موزهای به نام ماندلا وجود دارد که از روز شنبه مشعلی در برابر آن افروخته شد تا جاودانه روشن بماند.
روز دوشنبه (۱۶ دسامبر) از تندیس نلسون ماندلا پردهبرداری میشود. این روز هر ساله در آفریقای جنوبی به عنوان "روز آشتی" جشن گرفته میشود، که رهبر فقید کشور نیز هر سال در آن شرکت میکرد.