ابراز خشنودی جان کری از دیدار سه‌جانبه با ظریف و اشتون
۱۳۹۳ تیر ۲۴, سه‌شنبه
جان کری٬ وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه (۲۳ تیر٬ ۱۴ ژوئیه) پس از دیداری سه‌جانبه با کاترین اشتون٬ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمدجواد ظریف٬ وزیر امور خارجه ایران٬ این گفت‌وگوها را جدی و مفید خواند و گفت «ما سخت مشغول کاریم و بحث‌های مهمی بر سر موضوعات جدی در جریان است.»
به گزارش خبرگزاری رویترز٬ جان کری در دیدار دو ساعته با همتای ایرانی خود در حضور کاترین اشتون در دومین روز از مذاکرات وین تلاش کرد از اختلافات گسترده موجود بکاهد تا با دست‌یابی به توافق نهایی با ایران٬ بعد از بیش از یک دهه بحران مُهر پایان بر پرونده هسته‌ای ایران بزند. پیش‌تر در نخستین روز مذاکرات اعلام شده بود که شکاف‌های عمیق میان ایران و غرب٬ مانع دست‌یابی به توافق نهایی شده است.
یکی از مقامات ارشد وزارت خارجه آمریکا در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز اعلام کرد که دیدار جان کری و جواد ظریف "دیداری طولانی و سازنده بوده" اما همچنان کارهای زیادی برای انجام دادن باقی مانده است. قرار است جان کری صبح امروز٬ سه‌شنبه٬ در کنفرانسی خبری درباره آنچه در پشت پرده مذاکرات گذشت توضیحاتی ارائه کند.
روزنامه وال‌استریت‌ژورنال هم به نقل از افرادی که در جریان مذاکرات حضور داشتند گفت ایران برای نخستین بار در جریان مذاکرات هسته‌ای کاهش قابل توجه ظرفیت غنی‌سازی را پذیرفته است. این اولین باری است که ایران بر سر برنامه غنی‌سازی خود در آینده انعطاف‌پذیری نشان داده است.
بیشتر بخوانید: شکاف‌های عمیق میان ایران و غرب٬ مانع دست‌یابی به توافق نهایی
به گزارش وال‌استریت‌ژورنال به نقل از یک دیپلمات حاضر در وین و در جریان مذاکرات٬ ایران چند هفته پیش پیشنهادات روشن خود را به دیپلمات‌های اروپایی ارائه کرده بود. بر اساس این پیشنهاد٬ ایران هیچ یک از چند هزار سانتریفوژ موجود در نطنز را غیرفعال و از مدار خارج نخواهد کرد٬ اما ظرفیت غنی‌سازی خود را تا سال‌ها در همین حد نگه خواهد داشت.
طرف‌های گفت‌وگو در تکاپوی گشایش در مسیر فرساینده مذاکرات
دیدار سه‌جانبه کری٬ اشتون و ظریف در حالی انجام شده که تنها یک هفته به پایان مهلت از پیش تعیین شده برای دست‌یابی به توافق نهایی مانده است. البته این مهلت زمانی با توافق همه طرف‌های گفت‌وگو تا شش ماه دیگر هم قابل تمدید است٬ اما قدرت‌های غربی درصددند تا گام‌های نهایی را پیش از رسیدن به ضرب‌العجل تعیین شده بردارند. آمریکا پیش‌تر هشدار داد که تنها در صورتی با چنین تمدیدی موافقت خواهد کرد که پیش‌رفت جدی در روند مذاکرات گزارش شود.
برخی از دیپلمات‌هایی که بر روند مذاکرات نظارت دارند گفته‌اند که با توجه به شکاف‌ها و اختلافات موجود به نظر نمی‌رسد این گفت‌وگوها پیش از مهلت تعیین شده به نتیجه مشخصی برسد و احتمالا چاره‌ای جز تمدید باقی نخواهد ماند. با این حال٬ مایکل مان٬ سخنگوی کاترین اشتون گفت که هر دو طرف در تلاش‌اند تا پیش از به پایان رسیدن مهلت٬ توافق جامع را نهایی کنند.
مساله اساسی مورد اختلاف این است که قدرت‌های جهانی از تهران می‌خواهند به‌طور محسوس و ملموسی از ظرفیت‌های برنامه غنی‌سازی و تولید سوخت هسته‌ای خود بکاهد تا از این طریق به جامعه جهانی اطمینان دهد که درصدد تولید و توسعه تسلیحات هسته‌ای نیست. مقامات آمریکایی تا کنون بارها گفته‌اند که در پی توافقی بلندمدت‌اند که تا ۲۰ سال معتبر بماند و پس از انقضای آن این ایران است که می‌تواند تصمیم بگیرد غنی‌سازی را در مقیاسی گسترده‌تر ادامه دهد یا نه.
قدرت‌های غربی می‌گویند در برابر این اقدام٬ با کاهش تدریجی تحریم‌ها قطار اقتصاد بحران‌زده ایران را به ریل برمی‌گردانند اما ایران تا کنون در برابر این درخواست مقاومت و بارها تاکید کرده که از غنی‌سازی اورانیوم هدفی جز مقاصد صلح‌آمیز ندارد. جمهوری اسلامی با همین استدلال خواستار رفع زودهنگام تحریم‌های بین‌المللی است.