سازمان عفو بین‌الملل روز پنج‌شنبه ۱۱ خرداد ۱۳۹۱ گزارش داده است ۱۷ سازمان حقوق بشری و دانشجویی در بیانیه‌ای مشترک در مورد حق تحصیل و آزادی علمی در ایران از وضعیت نگران کننده آزادی علمی در جمهوری اسلامی ایران ابراز نگرانی کرده‌اند.

در این بیانیه مشترک به زندانی شدن بیش از ششصد دانشجو وهمچنین چندین استاد دانشگاه از سال ۲۰۰۹ تا کنون اشاره شده و آمده است: «علاوه بر این، صدها تن به خاطر فعالیت‌های سیاسی خود از تحصیل محروم شده‌اند.»

این سازمان‌های حقوق‌بشری به امضای معاهده‌هایی توسط ایران اشاره کرده‌اند که در آن حق تحصیل برای تمامی انسان‌ها و بدون هرگونه تبعیضی به صراحت عنوان شده است.

به گزارش سازمان عفو بین‌الملل، محرومیت دانشجویان و مدرسان از آزادی علمی نقض میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و توصیه یونسکو در رابطه با وضعیت مدرسان آموزش عالی است که عنوان می‌کند: «از حق تحصیل تنها در محیطی می توان به طور کامل بهره‌مند شد که استقلال موسسات آموزش عالی و آزادی علمی وجود داشته باشد.»

امضاکنندگان این بیانیه به نقض روزمره و فراگیر حقوق دانشجویان و اساتید دانشگاه به خاطرعقاید، جنسیت، مذهب و قومیت خود ذر ایران اشاره کرده و نوشته‌اند ، در سال ۲۰۱۱ حداقل ۹۲ مورد نقض حقوق علمی در ایران ثبت شده است.

بیانیه مورد اشاره به گزارش دفتر تحکیم وحدت بزرگترین سازمان مستقل دانشجویی در ایران اشاره کرده که در آن آمده است: «در فاصله ماه مارس سال ۲۰۰۹ تا ماه فوریه سال ۲۰۱۲، حداقل ۳۹۶ دانشجو به علت ابراز مخالفت سیاسی مسالمت آمیزیا مخالفت های مسالمت آمیز دیگر توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از ادامه تحصیل محروم شده اند. علاوه بر این، حداقل ۶۳۴ دانشجو توسط نهادهای امنیتی و اطلاعاتی بازداشت، و ۲۵۴ دانشجو به دلایل مشابه محاکمه شده اند، که بر امکان ادامه تحصیل آنان تاثیر گذاشته است.»

همچنین این نهادهای حقوق بشری به زندانی بودن۳۰ دانشجو تنها به خاطر استفاده از حق خود در آزادی بیان و گذراندن حبس‌های طولانی مدت در زندان اشاره کرده‌اند که در مجموع این دانشجویان به بیش از ۱۳۰ سال زندان محکوم شده اند واحکام زندان برخی از آنان به ۱۵ سال نیز می رسد.

تبعیض علیه زنان در سیستم آموزش عالی ایران، جداسازی جنسیتی، محرومیت و تبعیض سیستماتیک علیه اقلیت‌های دینی همچون پیروان آیین بهایی برای گذراندن دوره های تحصیلی آموزش عالی، زندانی کردن اساتید دانشگاه‌ها و تطبیق دادن» برخی از رشته‌های تحصیلی با ایدئولوژی اسلامی به تعریف حکومت از دیگر مواردی است که در بیانیه ۱۷ سازمان حقوق بشری و دانشجویی  نسبت به آن اعتراض شده  و خواستار رفع آن شده‌اند.

بنیاد عبدالرحمن برومند، سازمان عفو بین الملل، عرصه سوم، ماده ی ۱۹، جامعه بین‌المللی بهاییان، کمیته گزارشگران حقوق‌بشر، موسسه مطالعات حقوق بشر قاهره، دانشجویان سبز حامی دموکراسی برای ایران – جنوب کالیفرنیا، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، دیده‌بان حقوق‌بشر، کمپین بین‌المللی حقوق‌بشر در ایران، فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق‌بشر، مرکز اسناد حقوق‌بشر ایران، جامعه دفاع از حقوق‌بشر در ایران، جمعیت مبارزه با تبعیض تحصیلی، انجمن دانشجویان دموکراسی‌خواه دانشگاه جورج واشینگتن و اتحاد برای ایران، ۱۷ سازمان حقوق بشری و دانشجویی هستند که این بیانیه را امضا کرده‌اند.