ابراز نگرانی کارشناسان درباره ناپدید شدن قهری امدادگر بلژیکی
۱۴۰۱ دی ۲۷, سهشنبه
شماری از کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل بازداشت امدادگر بلژیکی در ایران را مصداق "ناپدید شدن قهری" و "جنایت علیه بشریت" خواندهاند. دستگاه قضایی جمهوری اسلامی الیویه وند کاستیل را به ۴۰سال حبس محکوم کرده است.
تبلیغات
کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل در بیانیهای بازداشت اولیویه فانده کاستیل، امدادگر بلژیکی در ایران را محکوم کردند و آن را مصداق "ناپدید شدن قهری" خواندند. بیانیه با استناد به قوانین بینالمللی میگوید که میتوان وضعیت را "جنایت علیه بشریت" به حساب آورد.
بنا بر گفته کارشناسان سازمان ملل، این شهروند ۴۱ ساله بلژیکی در بازداشت مورد بدرفتاری قرار گرفته و از محاکمه منصفانه محروم بوده است.
این کارشناسان مستقل در بیانیه سه شنبه (۱۷ ژانویه) در ژنو، این موارد را "نقض آشکار تعهدات ایران در حوزه حقوق بینالملل" خوانده و از وضعیت بحرانی سلامتی این امدادگر بلژیکی خبر دادهاند.
اولیویه وند کاستیل ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ در تهران دستگیر شده و در یک سال گذشته، مدتی را در سلول انفرادی زندانی بوده است. میزان، خبرگزاری قوه قضاییه جمهوری اسلامی یک هفته پیش از حکم دادگاه بدوی این امدادگر بلژیکی خبر داد. دادگاه انقلاب تهران اولیویه وند کاستیل را به تحمل ۴۰ سال زندان، جزای نقدی و ۷۴ ضربه شلاق محکوم کرد. اتهام او در این دادگاه "جاسوسی"، "همکاری با آمریکا"، "پولشویی" و "قاچاق ارز" اعلام شده است.
حکم صادره قابل تجدیدنظرخواهی است. با این حال بسیاری ناظران این مجازات سنگین را نوعی تلافیجویی حکومت ایران در مقابل بلژیک و در راستای "دیپلماسی گروگانگیری" میدانند.
پیشتر دولت بلژیک قصد داشت اولیویه وند کاستیل را با اسدالله اسدی مامور جمهوری اسلامی مبادله کند. اسدی به اتهام رهبری عملیاتی علیه اپوزیسیون ایرانی در این کشور زندانی است. این معامله با مخالفتهای زیادی روبرو شد، اما پارلمان بلژیک نیز به تبادل این دو زندانی با یکدیگر رای داد. چنین تبادلی صورت نگرفت زیرا دادگاه قانون اساسی بلژیک اوایل دسامبر سال گذشته میلادی توافقنامه تبادل زندانیان ایران و بلژیک رابه حال تعلیق درآورد.
دستگیری یک تبعه آلمانی به اتهام عکاسی از "مراکز حساس"
بر پایه گزارش کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، دستکم ۲۱ تبعه خارجی و دو ملیتی در ماه اکتبر عمدتا با اتهام "جاسوسی" در ایران در بازداشت به سر میبردهاند.
در تازهترین مورد، پایگاه اینترنتی روزنامه "جام جم" از بازداشت یک تبعه آلمانی به دلیل گرفتن عکس از «مراکز حساس» نفتی در جنوب ایران خبر داد. اطلاعاتی در مورد تاریخ دستگیری و هویت این تبعه آلمانی منتشر نشده است. محل دستگیری او اما امیدیه در خوزستان عنوان شده است.
پیش از آغاز اعتراضات در ایران هم جمهوری اسلامی دو شهروند دیگر دو تابعیتی آلمانی ایرانی به نامهای ناهید تقوی و جمشید شارمهد دستگیر کرده بود.
آخرین وضعیت جمشید شارمهد از زبان دخترش؛ در آستانه صدور حکم
02:49
با شروع اعتراضات سراسری در ایران و سرکوب آن، بسیاری کشورهای اتحادیه اروپا از اتباع خود خواستهاند تا از سفر به ایران خودداری کنند یا در صورت حضور در این کشور، خاک ایران را ترک کنند.
قوه قضاییه جمهوری اسلامی آذرماه از دستگیری ۴۰ نفر از اتباع خارجی "که در اغتشاشات نقشآفرینی کردند و حتی در میدان حضور داشتند" خبر داد. مقامات حکومتی در ایران اعتراضات مردمی را "اغتشاشات" مینامند.
کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل دستگاهها و نهادهای مربوطه در ایران را فراخواندهاند که شهروندان خارجی و شهروندان دوتابعیتی ایرانی را که خودسرانه دستگیر شدهاند، آزاد کنند.
جمهوری اسلامی متهم است که پیوسته میکوشد با " گروگان گرفتن" اتباع کشورهای خارجی و شهروندان دوتابعیتی به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر دولتهای خارجی و "امتیازگیری" استفاده کند.
سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر
گروگانگیری در ایران سال ۱۳۵۸ با حمله به سفارت آمریکا مرسوم شد و با زندانی کردن و پروندهسازی برای گردشگران، محققان و دو تابعیتیها و سپس معامله بر سر آنها ادامه یافت. شماری از پروندهها در این گزارش تصویری:
عکس: Fars
گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی
در روز ۱۳ آبان سال ۱۳۵۸ تعدادی "دانشجو" که بعدا بیشتر آنها دارای پست و مقام کلیدی در جمهوری اسلامی شدند، به سفارت آمریکا حمله کردند و دیپلماتهای این کشور را گروگان گرفتند. ۶۶ دیپلمات آمریکایی ۴۴۴ روز یعنی تا روز ۱۱ ژوئیه ۱۹۸۰ گروگان بودند. این اقدام "دانشجویان خط امام" مسیر سیاست ایران در عرصه داخلی و خارجی را کاملا تغییر داد.
عکس: Fars
جیسون رضاییان
جیسون رضاییان، خبرنگار ایرانی-آمریکایی و مدیر دفتر تهران روزنامهٔ واشنگتن پست بود. او به همراه همسرش یگانه صالحی در ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ به اتهام جاسوسی دستگیر شدند. صالحی در ۱۴ مهر آزاد شد، ولی رضاییان در ۵ خرداد ۱۳۹۴ در دادگاهی به جاسوسی و فعالیت تبلیغی علیه نظام محکوم شد. رضاییان در ۲۶ دی ۱۳۹۴ به همراه سه آمریکایی دیگر در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شد.
عکس: picture-alliance/dpa
سیامک نمازی و باقر نمازی
سیامک نمازی، شهروند ایرانی- امریکایی، مدیر دفتر برنامهریزی استراتژیک شرکت نفتی "کرسنت" در امارات بود. او در تیرماه ۱۳۹۴ برای دیدار خانوادهاش به ایران سفر کرد و بازداشت شد. باقر نمازی ۸۳ ساله برای پیگیری وضعیت فرزند بازداشت شدهاش، در بهمن ۱۳۹۴ به ایران رفت اما او هم در تاریخ سوم اسفند همان سال بازداشت شد. این دو به اتهام "همکاری با دولت متخاصم آمریکا" به ۱۰ سال حبس محکوم شدهاند.
عکس: iran-emrooz
ژیو وانگ
ژیو وانگ، دارای ملیت چینی، ساکن آمریکا و دانشجوی دانشگاه پرینستون، به اتهام "جاسوسی" به ۱۰ سال زندان محکوم شد. وانگ دانشجوی دوره دکترای رشته تاریخ دانشگاه پرینستون و مسلط به زبان فارسی بود که پس از سفر به ایران برای کارهای تحقیقاتی پایاننامه دوره دکترایش، در تابستان ۱۳۹۵ بازداشت شد. وانگ بعدا با مسعود سلیمانی، پژوهشگر سلولهای بنیادی که در آمریکا بازداشت شده بود، مبادله شد.
کایلی مور گیلبرت، استاد دانشگاه استرالیایی در پاییز ۱۳۹۷ از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت و به اتهام جاسوسی حکم ۱۰ سال زندان دریافت کرد. او ۵ آذر ۱۳۹۹ در جریان مبادله با ۳ ایرانی که به اتهام بمبگذاری ناموفق علیه دیپلماتهای اسرائیلی در تایلند زندانی بودند، آزاد شد. جولی گینگ، گردشگر و مارک فیرکین وبلاگنویس استرالیایی نیز به دلایل نامشخصی در ایران بازداشت و آزاد شدند.
عکس: Department of Foreign Affairs and Trade of Australia/REUTERS
مایکل وایت
مایکل وایت، عضو سابق نیروی دریایی امریکا، در تابستان ۱۳۹۷ به ایران سفر کرد و در اوایل مرداد همان سال در مشهد بازداشت شد. دادگاه عمومی مشهد در اسفند ۱۳۹۷ او را برای دو اتهام "توهین به رهبری" و "پست عکسی در شبکههای اجتماعی" به ۱۰ سال حبس محکوم کرد. به گزارش سی ان ان مایکل وایت پس از تحمل دو سال زندان با مجید طاهری پزشک ایرانی که به نقض قوانین تحریم متهم و زندانی بود مبادله شد.
عکس: picture-alliance/AP Photo/White family
کامران قادری
کامران قادری، شهروند ایرانی اتریشی، در سفر به ایران، در ۱۲ دی ۱۳۹۴ بازداشت شد. قادری دارای دکترای برق و الکترونیک از دانشگاه وین، فعال در حوزه آیتی و مدیر شرکت آوانک در وین بود. او پیش از بازداشت، بارها برای شرکت در سمینارهای علمی و تحقیقی و معاملههای تجاری به تهران رفتوآمد داشت. قادری در دادگاه انقلاب به اتهام "همکاری با دول متخاصم" به ۱۰ سال حبس محکوم شد.
عکس: iranhumanrights
ارس امیری
ارس امیری کارمند"بریتیش کانسیل" (شورای فرهنگی بریتانیا) و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه کینگستون چند روز پس از بازگشت به ایران به قصد دیدن مادر بزرگ بیمارش، در ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ از سوی ماموران وزارت اطلاعات به اتهام "تبانی و اجتماع علیه امنیت ملی" بازداشت اما با قرار وثیقه آزاد شد. او در شهریور ۱۳۹۷ به اتهام "اداره شبکه براندازی علیه امنیت داخلی کشور" بازداشت و به ۱۰ سال حبس محکوم شد.
عکس: iranianuk.com
کامیل احمدی
کامیل احمدی، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی، پژوهشگر اجتماعی و مردمشناس، از ۲۰ مرداد ۱۳۹۹ بازداشت شد. او در دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست ابوالقاسم صلواتی به ۹ سال و ۳ ماه حبس و پرداخت ۶۰۰ هزار یورو جریمه محکوم شد. جرم او تلاش برای "اعمال نفوذ در طرح افزایش سن ازدواج، ترویج و پشتیبانی از همجنسگرایی، سعی در تجزیه ایران بوسیله پژوهش و ارسال گزارش خلاف به سازمال ملل" عنوان شد.
عکس: didarnews
نازنین زاغری رتکلیف
نازنین زاغری رتکلیف، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی و مدیر پروژههای "بنیاد خیریه تامسون رویترز" فروردین ۱۳۹۵ در فرودگاه "امام خمینی"، در حالی که قصد خروج از ایران را به همراه دختر نوزادش داشت، از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شد. دادگاه انقلاب او را بعد به اتهام «جاسوسی»، به پنج سال حبس محکوم کرد. او در پایان این مدت محکومیت دوباره برای یک "پرونده جدید" به محاکمه کشیده شد.
عکس: Jamie Wiseman/picture alliance
ناهید تقوی
ناهید تقوی، ۶۶ ساله، زندانی دوتابعیتی ایرانی آلمانی است که روز ۲۵ مهر ۱۳۹۹ بازداشت شد. او معمار بازنشسته است که سالها با دو گذرنامه و بدون هیچ مشکلی میان آلمان و ایران در رفت و آمد بود. مریم کلارن، دختر او میگوید: «در ابتدا اتهامات او امنیتی اعلام شده بود؛ اما به دلیل دسترسی نداشتن به پرونده، اطلاع دقیقی از اتهامات وارد شده در دست نیست.»
عکس: Privat
احمد رضا جلالی
احمدرضا جلالی، پزشک، استاد و پٰژوهشگر مدیریت حوادث مترقبه است و با خانوادهش مقیم سوئد بوده است. او در سفری به ایران بازداشت و به اتهام «فساد فیالارض از طریق جاسوسی برای دولت متخاصم اسراییل» محکوم به اعدام شده است. او بارها تمام اتهامات را رد و اعلام کرده تحت شکنجه جسمی و روانی، وادار به اعتراف علیه خودش شده است.
فریبا عادلخواه و رولاند گابریل مارشال
فریبا عادلخواه، پژوهشگر دوتابعیتی ایرانی فرانسوی در ایران، خرداد ۱۳۹۸ از سوی حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران به اتهام جاسوسی بازداشت و به ۵ سال حبس محکوم شد. رولاند گابریل مارشال شریک زندگی او نیز که برای دیدنش به ایران رفت بازداشت شد. مارشال در مارس ۲۰۲۰ با جلال روحالله نژاد مبادله و آزاد شد.
عکس: Sciences Po
مسعود مصاحب
مسعود مصاحب، زندانی دوتابعیتی ایرانی اتریشی ۷۳ ساله، تاجر و دبیر کل انجمن دوستی اتریش و ایران، در بهمن ۱۳۹۷ بازداشت شد. مصاحب از سال ۱۳۴۴ در اتریش زندگی میکند. تلویزیون دولتی ایران بریدههایی از مصاحبه با مصاحب را پخش و او را به انتقال اخبار و اطلاعات مربوط به "فناوری پهپادی، موشکی و اتمی ایران" به سازمان اطلاعات آلمان (BND) متهم نمود. او به ۱۰ سال حبس محکوم شده است.
عکس: Mehr
انوشه آشوری
انوشه آشوری مهندس ۶۵ ساله و نماینده شرکت تکنو خلاق در بریتانیا به اتهام "اتصال به موساد" به تحمل ۱۰ سال حبس، ۲ سال حبس بابت تحصیل نامشروع و استراد ۳۳ هزار یورو پولی که از او کشف شده به نفع جمهوری اسلامی محکوم شد. شهرزاد ایزدی همسر او گفته که انوشه آشوری هرگز فعالیت سیاسی یا مقام دولتی در زندگی نداشته و در ارتباط با اسراسر محرمانه دولتی نیز نبوده است.
عکس: Elika Ashoori
بنجامین بریر
شش اسفند ۱۳۹۹ اعلام شد که بنجامین بریر گردشگر فرانسوی از ۹ ماه پیش در مشهد به اتهام "جاسوسی و تبلیغ علیه نظام" در بازداشت به سر میبرد. بریر به خاطر پرواز یک پهپاد در دشتهای نزدیک مرز ایران و ترکمنستان بازداشت شد. او همچنین به دلیل طرح این سئوال که «چرا حجاب در جمهوری اسلامی اجباری ولی در سایر کشورهای اسلامی اختیاری است» با اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام نیز روبرو شده است.