دکتر ابراهیم یزدی یکی از افرادی که نقش مهمی در تاسیس جمهوری اسلامی ایفا کرد، درگذشت. او و همفکرانش از اولین قربانیان در نبرد قدرت با روحانیون بودند. عمر مشارکت او در قدرت تنها ۸ ماه دوام داشت، بقیه عمر را در "حسرت" سپری کرد.

ابراهیم یزدی در مهرماه ۱۳۱۰ در یک خانواده مذهبی در قزوین به دنیا آمد. در ۶ سالگی خانواده‌اش به تهران مهاجرت کرد. (عکس در کنار پدر)، او دیپلم‌اش را از دبیرستان دارالفنون گرفت و دانشجوی دانشکده داروسازی دانشگاه تهران شد. یزدی فعالیت سیاسی خود را با عضویت در "نهضت خداپرستان سوسیالیست" به رهبری محمد نخشب آغاز کرد.

پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و سقوط دولت دکتر مصدق، ابراهیم یزدی مدتی فعالیت خود را در گروهی به نام "نهضت مقاومت ملی" ادامه داد و در سال ۱۳۴۰ راهی آمریکا شد. (عکس در کنار مصطفی چمران در تگزاس آمریکا) او تبعه آمریکا شد، به تحصیل در رشته داروسازی پرداخت و فعالیت‌های خود را به عنوان هوادار جبهه ملی ادامه داد.

با تأسیس نهضت آزادی ایران در سال ۱۳۴۰ یزدی به همراه مصطفی چمران، علی شریعتی و صادق قطب‌زاده به تأسیس شعبه‌های آن در اروپا و آمریکا اقدام کرد. ابراهیم یزدی در سال ۱۳۴۴ مسئولیت رهبری سازمان مخصوص اتحاد و عمل (سماع) را بر عهده داشته و با همکاری مصطفی چمران و محمد توسلی به تأسیس اولین پایگاه آموزش جنگ‌های مسلحانه، ابتدا در مصر و سپس در جنوب لبنان، اقدام کرد. (عکس تبدیل سفارت اسرائیل به سفارت فلسطین)

با آغاز اعتراض‌ها علیه حکومت محمدرضا پهلوی در ایران و مطرح شدن نام آیت‌الله خمینی، دکتر یزدی و دوستانش به او نزدیک شدند. پس از استقرار آیت‌الله در پاریس، یزدی به یکی از مشاوران اصلی خمینی تبدیل شد. در سال ۱۳۵۷ ابراهیم یزدی در همان هواپیمایی که خمینی را به فرودگاه مهرآباد نشاند، به ایران برگشت.

دبیرکل نهضت آزادی در کتاب خاطراتش شرح داده است که او "برنامه سیاسی امام" و "چگونگی انتقال قدرت" را تهیه کرده و در اختیار آیت‌الله خمینی که از نجف به نوفل لوشاتو در حومه پاریس نقل مکان کرده بود، گذاشت. ابراهیم یزدی در پرواز تاریخی همراه آیت‌الله خمینی به ایران بازگشت.

در همان سال نخست انقلاب ابراهیم یزدی به دستور آیت‌الله خمینی به عضویت شورای انقلاب در آمد. در دولت موقت به ریاست مهندس بازرگان، یزدی ابتدا معاون نخست‌وزیر در امور انقلاب بود. سپس برای مدتی به عنوان سرپرست مؤسسه کیهان کار کرد و پس از استعفای دکتر کریم سنجابی از وزارت امور خارجه، جای او را در کابینه مهندس بازرگان گرفت.

ابراهیم یزدی در کتاب خاطراتش نوشته است: «در متن پیشنهادی آمده بود: تأسیس حکومت جمهوری اسلامی بر اساس قانون اساسی جدید. در متنِ اصلاح شده، کلمه جمهوری خط خورد. برخی از اصلاحات خط خود آقای خمینی و برخی خط حاج سید احمدآقا بود. در مورد حکومت اسلامی بحث شد، اما این بحث به جایی نرسید و من هم تسلیم نظر حاج احمدآقا شدم...»

اختلاف میان دو نیروی معمم و غیرروحانی بعد از انقلاب بالا گرفت. ابراهیم یزدی می‌گوید: «آقایان می‌گفتند که چون انقلاب را خمینی رهبری کرده، پس قدرت باید در دست روحانیون باشد و بقیه باید به عنوان کارگزار آن‌ها عمل کنند. ما معتقد بودیم که مردم به جمهوری اسلامی رای دادند ولی به حکومت روحانیون رای ندادند. از خرداد سال ۱۳۵۸ بود که احساس کردیم این وضعیت نمی‌تواند ادامه پیدا کند.»

ابراهیم یزدی که از مخالفان سرسخت گروگان‌گیری در سفارت آمریکا بود، آن زمان و در تمام سال‌های بعد، همواره از آن انتقاد کرد: «این کار روابط ما را با دنیا دچار اختلالات جدی کرد. گروگان‌گیری نه تنها برای آمریکا، بلکه برای ایران هم بسیار گران تمام شد. حمله عراق به ایران یکی از پیامدهای گروگان‌گیری بود.» (عکس‌. میانجیگری ابراهیم یزدی در حمله نیروهای افراطی به سفارت آمریکا)

روز  ۱۲ آبان دکتر یزدی وزیر خارجه، چمران، وزیر دفاع و بازرگان، نخست وزیر راهی الجزایر برای شرکت در جشن استقلال آن کشور بودند که تظاهرات بزرگی در تهران علیه آمریکا راه افتاد. فردای آن روز ۴۰۰ دانشجو به سفارت امریکا حمله کردند. روز ۱۴ آبان دولت موقت، که مخالفان آن را لیبرال می‌خواندند، استعفا داد. (عکس: مهدی بازرگان، مصطفی چمران و ابراهیم یزدی در کنار حافظ اسد، رئیس جمهور سوریه)

نه فقط در گروگان‌گیری، که در بسیاری موارد دیگر هم اختلاف‌ها عمیق بود. یزدی و مهندس بازرگان آن طور که خود گفته و در خاطرات آیت‌الله خلخالی نیز آمده، از مخالفان اعدام مقام‌های سیاسی و نظامی دوران شاه، از جمله هویدا، نصیری، رحیمی و خسروداد بر پشت‌بام مدرسه رفاه بودند. ( عکس: ابراهیم یزدی و تیمسار سپهبد مهدی رحیمی که در روز ۲۲ بهمن دستگیر و بعدا اعدام شد)

نظر ابراهیم یزدی در سال‌های اخر زندگی‌اش درباره "انقلاب اسلامی" بیش از پیش تغییر کرد و او به این اعتقاد رسید که تفکر ایدئولوژیک با آزادمنشی مغایرت دارد و بی‌گمان به بدترین نوع استبداد می‌انجامد. یزدی می‌گفت این انقلاب "پیروزی جهل بر ظلم"  بود. (عکس: ابراهیم یزدی و فیدل کاسترو رهبر فقید کوبا در حاشیه اجلاس سران جنبش عدم تعهد در هاوانا)

ابراهیم یزدی در ویدیویی می‌گوید: «اشتباه من مثل خیلی از مردم ایران، مثل خیلی از روشنفکران حتی جریانات چپ این بود که مبارزه با شاه را اصل کردیم. گفتیم شاه برود هرکس بیاید بهتر است. فقط من نگفتم که، همه گفتیم. مسئولیت را لوث نکنید و نگویید که کی بود کی بود، من نبودم.»

ابراهیم یزدی، اگرچه صدمات زیادی از نظامی خورد که به گفته خودش نقشی تعیین‌کننده در شکل‌گیری آن داشت، اما در مقایسه با بسیاری از هم‌قطارانش مانند امیرانتظام، قطب‌زاده و از همه دردناک‌تر داریوش فروهر، "جان سالم" به در برد تا مرگ در بستر به سراغش بیاید.