ابهام درباره بازدید هیئت ایرانی از سد کجکی در افغانستان
۱۴۰۲ مرداد ۲۳, دوشنبه
امیرعبدالیهیان میگوید هیئت اعزامی ایران از سد کجکی بازدید کرده اما معاون وزیر نیرو گفته طالبان اجازه این کار را نداد. وزارت خارجه طالبان تائید کرده که هیئت فنی ایرانی از یک ایستگاه آبسنجی در بالادست سد کجکی بازدید کرد.
تبلیغات
در ادامه مناقشه جمهوری اسلامی با حکومت طالبان بر سر حقابه رودخانه هیرمند یک هیئت فنی ایرانی برای ارزیابی وضعیت آب در سرشاخههای رود هیرمند به افغانستان سفر کرد.
وزیر خارجه دولت سیزدهم روز دوشنبه، ۲۳ مرداد در یک نشست خبری گفت: «هفته گذشته بر مبنای قرارداد ۱۳۵۱ با همکاری هیئت حاکمه موقت افغانستان هیئت فنی ایران از وضعیت آب در سد کجکی بازدید کرد.»
به گزارش خبرگزاری ایسنا، حسین امیرعبداللهیان میگوید، این هیئت اکنون به تهران بازگشته و قرار است به زودی گزارش خود را ارائه کند.
یکی از مهمترین مناقشههای میان ایران و حاکمان کابل وضعیت ذخایر مخزن سد کجکی است. این سد در ولایت هلمند و روی رودخانه هیرمند احداث شد و از مهمترین سدهای افغانستان به شمار میرود.
"طالبان اجازه بازدید از سد کجکی را نداد"
امیرعبداللهیان در جمع خبرنگاران گفت: «گزارش اولیه بیانگر خشکسالی در این منطقه و در مسیر است ولی ما تاکید بر این داشتهایم تا زمانی که تیم ما از سرچشمه سد کجکی بازدید نکند و گزارش فنی در این ارتباط ارائه داده نشود این صحبت هیئت حاکمه افغانستان که خشکسالی هست نمیتواند ملاک باشد.»
در حالی که وزیر خارجه دولت ابراهیم رئیسی از بازدید هیئت ایرانی از "وضعیت آب در سد کجکی" خبر داده معاون وزیر نیرو میگوید، طالبان اجازه این کار را نداده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، محمد جوانبخت در یک نشست خبری ابراز تاسف کرده که "مقامات افغانستان اجازه بازدید از مخزن سد کجکی را که در تصاویر ماهوارهای مشخص است ذخایر آبی مناسبی دارد، به تیم فنی ایران ندادند".
او میگوید، هیئت ایرانی فقط اجازه داشته از یک ایستگاه آبسنجی بالادست سد کجکی بازدید کند و "در این بازدید، مشاهده کرد که جریان آب به سمت سد کجکی برقرار است و آب در جریان است".
بحران کمآبی در سیستان و بلوچستان به روایت تصویر
با خشکسالی فزاینده در استان سیستان و بلوچستان این منطقه به یکی از کانونهای اصلی گرد و غبار در ایران تبدیل شده است. کمآبی روی بافت جمعیتی مناطق مختلف ایران از جمله این استان در جنوب شرقی ایران تاثیر گذاشته است.
عکس: IRNA
به گزارش خبرگزاری "ایرنا" بیش از دو دهه است که استان سیستان و بلوچستان با بحران خشکسالی روبهروست.
عکس: IRNA
خشک شدن تالاب هامون، زندگی مردم منطقه را تحت تاثیر قرار داده است.
عکس: IRNA
بنا بر این گزارش در حال حاضر این ناحیه به یکی از کانونهای اصلی گرد و غبار در ایران تبدیل شده است.
عکس: IRNA
خشکسالی روی بافت جمعیتی مناطق مختلف ایران از جمله این استان در شرق ایران تاثیر گذاشته است.
عکس: IRNA
در سالهای اخیر بیش از سیصد روستا در استان سیستان و بلوچستان ایران به دلیل خشکسالی متروکه شدهاند.
عکس: IRNA
بسیاری از روستاها نیز در آستانه خروج کامل اهالی قرار دارند.
عکس: IRNA
خشکسالی، کمآبی، طوفانهای شن و بیکاری از جمله دلایل مهاجرت اهالی روستاها است.
عکس: IRNA
از جمله چالشهای بزرگی که ایران با آن روبهروست، بحران کمآبی است.
عکس: IRNA
بنا بر پیشبینی سازمان ملل، ذخایر آب جهان در ۱۵ سال آینده ۴۰ درصد کاهش خواهد یافت.
عکس: IRNA
عکس 91 | 9
درباره این بازدید هم روایتهای مختلفی وجود دارد. وزارت خارجه طالبان روز یکشنبه در بیانیهای ضمن تائید بازدید هیئت فنی ایران از ایستگاه آبسنجی دهراوود در ولایت ارزگان مدعی شده بازدیدکنندگان دریافتهاند که وضعیت کمآبی در افغانستان "واقعا تکاندهنده" است.
افزون بر این ظاهرا بازدید از مخزن سد کجکی اصلا در برنامه هیئت ایرانی نبوده است. حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیسی در امور افغانستان به تازگی گفته، هیئت ایرانی برای نخستین بار از ایستگاه آبسنجی در منطقه دهراوود بازدید میکند. در این ایستگاه میتوان میزان آب ورودی به هیرمند را محاسبه کرد.
مناقشه میان ایران و افغانستان بر سر حقابه رود هیرمند به بیش از نیم قرن پیش بازمیگردد و در سال ۱۳۵۱ معاهدهای میان دو کشور برای حل اختلافها امضاء شد که طالبان بارها ادعا کرده به آن متعهد است.
"اخطار" رئیسی، واکنش تند و تمسخر طالبان
با این حال دور جدید اختلافها در مورد حقابه هیرمند اواخر اردیبهشت بالا گرفت. آن زمان وزارت خارجه دولت سیزدهم در بیانیهای حاکمان افغانستان را متهم کرد که در یک سال و نیمی که قدرت را در دست دارند به تعهدات خود درباره رهاسازی و تامین حقابه ایران از رود هیرمند عمل نکردهاند.
ابراهیم رئیسی یک روز پس از انتشار این بیانیه در جریان یک سفر استانی به شرق ایران گفته بود: «من به مسئولین و حاکمان افغانستان اخطار میدهم که حق منطقه استان سیستان و بلوچستان را صریحا بدهند.»
اظهارات رئیس دولت سیزدهم بلافاصله با واکنش تند حاکمان کابل روبرو شد که در بیانیهای از مسئولان جمهوری اسلامی خواستند ابتدا "معلومات" خود را در مورد وضعیت آب رود هیرمند تکمیل و سپس درخواستشان را با "الفاظ مناسب" مطرح کنند.
ژنرال مبین، سخنگوی پیشین فرماندهی پلیس طالبان در ویدئویی با پر کردن یک دبه آب برای ابراهیم رئیسی ضمن تمسخر او ادعا کرد که رودخانه هیرمند آبی برای تحویل به ایران ندارد.
وزارت خارجه طالبان در بیانیهای نوشت: «هیئت ایرانی بعد از مشاهده و اندازهگیری جریان آب در دستگاه آب شناسی دهراود، سال جاری آبی را از اثر خشکسالیهای مدهش ناشی از پدیده جهانی تغییر اقلیم، به تداوم سالهای گذشته، بهمراتب کمتر از سال نورمال آبی ارزیابی نمودند.»
این بیانیه میگوید، روزی که هیئت ایرانی آب را در دستگاه دهراود اندازهگیری کرد "جریان آب کمتر از هفت متر مکعب فی ثانیه بود که این وضعیت واقعا تکاندهنده است".
تا کنون نتیجه بررسیهای هیئت اعزامی ایران به افغانستان در اختیار رسانهها قرار نگرفته است. با این حال امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان میگوید: «یک قطره آب هم در نیمروز جریان ندارد و مردم ما نیز از این ناحیه رنج میبرند».
بیابان جهانی: خشکسالی زمین را به انبار باروت تبدیل کرده است
خشکسالی بسیاری از نقاط جهان، کره خاکی را به سرزمینهای هرز بدل کرده.افزایش شدید دما، جان بسیاری را گرفته، محصولات کشاورزی را نابود کرده و به کمبود آب انجامیده. پیامدهای این خشکسالی از آمریکای جنوبی تا قطب شمال حس میشود.
عکس: picture-alliance/AP Photo/E. Meseret
استرالیا: سرزمین خشکسالی
نخست وزیر استرالیا، مالکوم ترنبول با اشاره به وضعیت خشکسالی ایالت نیو سوث ویلز که یک چهارم محصولات کشاورزی این کشور را تولید میکند، گفته است: «اکنون ما سرزمین خشکسالی هستیم.» استرالیا اخیرا قوانینی را به تصویب رسانده که تا میلیونها دلار کمک در اختیار کشاورزان قرار دهد، از جمله برای حمایت از سلامت روان آنها.
عکس: Getty Images/B. Mitchell
اتیوپی: پایان کوچنشینی؟
اتیوپی از یک خشکسالی طولانی که از سال ۲۰۱۵ آغاز شده رنج میبرد.این خشکسالی مخصوصا موجب کمبود شدید غذا شده است. دولت اتیوپی اعلام کرده که حدود هشت و نیم میلیون نفر به کمکهای اضطراری غذایی احتیاج دارند و حدود ۴۰۰ هزار نوزاد از سوء تغذیه رنج میبرند. خشکسالی، کوچنشینی سنتی در این منطقه را نیز به طور جدی به مخاطره افکنده است.
عکس: picture-alliance/AP Photo/E. Meseret
آقریقای جنوبی: پدیدار شدن روز محشر
حفاظت از منابع طبیعی و بارانهای دیرهنگام فصل، کیپ تاون پایتخت آفریقای جنوبی را از یک وضعیت آخرالزمانی که در آن ممکن بود آب قطع شود و وضعیت اضطراری اعلام شود، رهانید. خشکسالی اخیر که از بدترین خشکسالیهای چند دهه گذشته بوده، منابع آب را تهی کرد و باعث شد برخی کارشناسان پیشنهاد کنند که با حمل کوههای یخ از قطب جنوب، بحران را رفع کنند.
عکس: picture-alliance/dpa/H. Krog
اروپا: پژمردگی محصولات کشاورزی
گرمای عرقریزان اروپا با نبود باران تکمیل شد. نه تنها شهروندان از پیامدهای بهداشتی این وضعیت رنج بردند و نظامهای درمانی و بازدهی نیروی کار تحت تاثیر آن قرار گرفت، بلکه محصولات کشاورزی نیز به سختی آسیب دیدند. کشاورزان در سراسر قاره به دلیل کاهش محصولات کشاورزی، از ورشکستگی هراسانند. مرکز پژوهشهای مشترک اتحادیه اروپا پیشبینی کرده که در آینده میزان و شدت خشکسالی افزایش خواهد یافت.
عکس: picture-alliance/dpa/P. Pleul
یونان: وقتی گیاهان میمیرند، روستاهای گمشده از نو پدیدار میشوند
یونان با مشکلی دوگانه مواجه بوده است: سیل در برخی مناطق و خشکسالی در مناطقی دیگر. کشاورزان کرت میگویند به دلیل زمستانی فوقالعاده خشک، تا ۴۰ درصد محصولات کشاورزی خود را از دست میدهند. با وجود همه آبیاریها، آنها میگویند آب کافی برای آبیاری محصولات کشاورزی خود را ندارند. میزان آب چنان کاهش یافته که روستاهای سابقا آباد، در سراسر کشور خالی از سکنه میشوند.
سوئد که بیش از سه ماه است بارانی به خود ندیده، بدترین خشکسالی خود از سال ۱۹۴۴ به این سو را تجربه میکند. این وضعیت به طور جدی خطر کاهش محصولات کشاورزی و ضرر چند صد هزار یورویی کشاورزان را افزایش داده است. سوئد همچنین شاهد آتشسوزیهای عظیمی در جنگلهای خود بود و دما در حوالی قطب شمال حتی از ۳۰ درجه سانتیگراد فراتر ر فت.
عکس: picture-alliance/NurPhoto/M. Fludra
بریتانیا: انبار باروت
بریتانیا از تهدیدی جدی میترسد که در نتیجه خشکسالی تابستانی متوجه زنجیره تامین مواد غذایی این کشور شده است. اتحادیه ملی کشاورزان بریتانیا میگوید که کشور وضعیت "انبار باروت" را تجربه میکند. این وضعیت بر دشواریهایی میافزاید که چشم انداز نیاز به خودکفایی در صورتی که این کشور به توافقی برای خروج از اتحادیه اروپا دست پیدا نکند، در پیش روی شهروندان گشوده است.
عکس: picture-alliance/Photoshot
هند: آبی که رو به پایان است
هند به دلیل افزایش جمعیت و سوء مدیریت با مشکل کمبود آب دست به گریبان است، اما این وضعیت با خشکسالی بدتر نیز شده و باعث شده که بسیاری از نقاط کشور بدون آب بمانند. بنگلور اخیرا به فهرست جهانی شهرهایی افزوده شده که احتمال دارد فاقد آب آشامیدنی شوند. برخی دیگر از شهرهای این فهرست عبارتند از کیپ تاون در آفریقای جنوبی، جاکارتا در اندونزی و سائو پائولو در برزیل.
دولت آمریکا میگوید که در حال حاضر ۲۹ درصد کشور گرفتار خشکسالی است و این وضعیت، زندگی ۷۵ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داده است. اگرچه آتشسوزی در جنگلهای کالیفرنیا توجه جهانی را جلب کرد، اما ایالتهایی که مرکز زراعت هستند، مانند ایالت کانزاس، بار دیگر از خشکسالی رنج میبرند. کانزاس یکی از ایالتهایی است که در نتیجه کم آبی و طوفان گرد و غبار مشهور دهه ۱۹۳۰ فلج شد.