ابهام در چگونگی کشته شدن معمر قذافی و نقش ناتو
۱۳۹۰ مهر ۲۹, جمعه یک روز پس از کشته شدن معمر قذافی جزییات تازهای در مورد نقش نیروهای ناتو در این ماجرا برملا شده است. ناتو با انتشار بیانیهای تایید کرد که دستگیری و کشته شدن قذافی پس از حمله هوایی به کاروان او و همراهانش صورت گرفته است.
نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) که فرماندهی عملیات نظامی ائتلاف بینالمللی در لیبی را بر عهده دارند تا روز جمعه (۲۹ مهر/۲۱ اکتبر) از برجسته کردن نقش خود در شناسایی و کشته شدن رهبر سرنگون شدهی لیبی، معمر قذافی خودداری میکردند.
بیانیهی ناتو، اظهارات نظامیان شورای ملی انتقالی لیبی و فیلمهایی که یکی پس از دیگری منتشر میشود، جزییات بیشتری از کشتهشدن قذافی را آشکار میکند.
بمباران کاروان قذافی و نزدیکانش
نیروهای ناتو میگویند در زمان حمله به یک کاروان خودرو که از شهر سرت به سمت جنوب در حرکت بوده از حضور معمر قذافی در یکی از خودروها اطمینان نداشتهاند.
در بیانیهای که روز جمعه در بروکسل منتشر شد آمده است، جنگندههای ناتو یازده خودرو از این کاروان را که سلاح و مهمات فراوانی حمل میکردند، مورد حمله قرار دادند.
ناتو خاطر نشان میکند حملههای هوایی به این کاروان "احتمالا" زمینهساز دستگیری و کشتن قذافی شده است. در حالی که ناتو همچنان در مورد نقش خود با احتیاط سخن میگوید منابع نزدیک به شورای ملی انتقالی لیبی صراحت بیشتری به خرج میدهند.
اشپیگل آنلاین روز جمعه به نقل از شاخه نظامی شورای انتقالی نوشت، "دوستان خارجی" در ردیابی قذافی رزمندگان را یاری کردهاند.
گالری عکس: معمر قذافی در پایان راه
ردیابی تلفن ماهوارهای قذافی
بنابر این گزارش، نیروهای امنیتی ناتو شامگاه چهارشنبه (۲۷ مهر/ ۱۹ اکتبر) موفق به ردیابی تلفن ماهوارهای قذافی شده و از این طریق مخفیگاه او را شناسایی کردند. ظاهرا قذافی در یک مکالمه تلفنی تقاضای کمک کرده است.
نظامیان شورای انتقالی میگویند جنگندهها و هواپیماهای بدون سرنشین ناتو در تمام مدت عملیات را زیر نظر داشتهاند.
همزمان با انتشار بیانیهی ناتو در مورد حمله به کاروانی که ظاهرا قذافی نیز در آن بوده، وزیر خارجه روسیه این اقدام را به شدت محکوم کرده است.
خبرگزاری فرانسه از قول سرگئی لاوروف نوشت، ماموریت ناتو در لیبی حفاظت از شهروندان غیرنظامی تعریف شده و یک کاروان خودرو خطری برای آنها محسوب نمیشود. روسیه از ابتدا با عملیات نظامی ائتلاف بینالمللی در لیبی مخالفت کرده بود.
تردید در مورد نحوه مرگ قذافی
در حالی که یک روز پس از کشته شدن قذافی جزییات بیشتری از نقش ناتو در این ماجرا آشکار شده، چگونگی مرگ او همچنان در ابهام قرار دارد.
اظهارات شاهدان عینی و فیلمهایی که تا کنون منتشر شده نشان میدهد که رهبر سابق لیبی هنگام دستگیری هنوز زنده بوده است اما در مورد روایتهای رسمی که مرگ او را بر اثر جراحات شدید عنوان میکند تردیدهای زیادی وجود دارد.
دولت موقت لیبی پیشتر اعلام کرده بود قصد دارد حداکثر در روز جمعه جنازه قذافی را در مکان نامشخصی دفن کند. این اقدام با مخالفتهای بینالمللی شدید روبرو شد.
خبرگزاری رویترز نیز روز پنجشنبه (۲۸ مهر/۲۰ اکتبر) از قول فرمانده رزمندگان در مصراته که محل نگهداری جسد قذافی است گزارش داد، دفن او در ۲۴ ساعت آینده انجام خواهد شد.
عقب نشینی در مورد خاکسپاری فوری
سازمان عفو بینالملل و کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد با اشاره به وجود ابهام در مورد چگونگی مرگ قذافی خواهان به تعویق افتادن تدفین او و انجام تحقیقات لازم توسط یک کمیسیون بیطرف شدهاند.
محمود جبرئیل رئیس دولت انتقالی لیبی شامگاه پنجشنبه اعلام کرد، دادگاه بینالمللی لاهه نیز درخواست کرده خاکسپاری قذافی تا انجام بررسیهای لازم و معاینههای پزشکی به تعویق بیفتد اما شورای ملی انتقالی موافقت نکرده است.
ظاهرا رهبران جدید لیبی از رویکرد پیشین خود عقب نشستهاند. آنها با به تعویق انداختن دفن جنازهی قذافی، اکنون پذیرفتهاند که یک هیات مستقل برای بررسی علت دقیق مرگ قذافی جسد او را کالبدشکافی کنند.
شبکه تلویزیونی الجزیره به نقل از پزشکی که مدعی معاینه قذافی است گزارش داد، مرگ او بر اثر شلیلک گلولهای به سرش پس از دستگیری رخ داده است.
نیروهای شورای ملی انتقالی متهم شدهاند که قذافی را پس از دستگیری، بدون محاکمه اعدام کردهاند. رهبران شورا این اتهام را بیاساس میدانند اما اظهاراتشان تاکنون بسیار ضد و نقیض بوده است.
BK/DK