سیاست خارجی اروپا باید در آینده قدرت عمل بیشتری از خود نشان دهد و ناقضان حقوق بشر در سراسر دنیا را تحریم کند. این تصمیمی است که وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا دوشنبه ۹ دسامبر، یک روز پیش از روز جهانی حقوق بشر (۱۰ دسامبر) در بروکسل گرفتند.

جوزپ بورل، مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا، که برای نخستین بار اجلاس وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا را اداره می‌کرد، گفت: «ما می‌خواهیم نظام تحریمی‌ای جهانی به وجود آوریم.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

موضوع بر سر ایجاد نظیر اروپایی "قانون ماگنیتسکی" است که آمریکا در سال ۲۰۱۲ علیه مقامات روسیه به دلیل مرگ سرگئی ماگنیتسکی، وکیل روسی، در زندان مسکو تصویب کرده بود. از سال ۲۰۱۶ طبق همین قانون، آمریکا مجاز است ناقضان حقوق بشر در سراسر دنیا را مجازات و دارایی‌های آنها را توقیف و درخواست آنها برای سفر به آمریکا را رد کند. برای نمونه آمریکا با اتکا به "قانون ماگنیتسکی" ناقضان حقوق بشری چون یحیی جامع، رئيس جمهور سابق گامبیا را تحریم کرده است.

جفری رابرتسون، حقوقدان و نویسنده حقوق بشری، تصویب این قانون را "یکی از مهم‌ترین تحولات در عرصه حقوق بشر" خوانده است.

برخی از کشورهای جهان مانند کانادا ایده "قانون ماگنیتسکی" را در قانونگذاری خود وارد کرده‌اند. دسامبر ۲۰۱۸ جمعی از قانونگذاران کانادایی خواستار تحریم مقامات جمهوری اسلامی به دلیل نقض حقوق بشر بر اساس قانون ماگنیتسکی شدند. این قانون در سال ۲۰۱۷ در پارلمان کانادا تصویب شد.

حال به سرویس امور سیاست خارجی اتحادیه اروپا وظیفه تدوین رشته قواعد مربوط به تحریم‌های این اتحادیه سپرده شده است. محور تحریم‌های اتحادیه اروپا نیز احتمالا ممنوعیت سفر به کشورهای عضو این اتحادیه و مسدود کردن دارایی‌های ناقضان حقوق بشر خواهد بود. جوزپ بورل درباره جزئيات تحریم‌ها توضیحی نداده است.

بحث درباره تنظیم نسخه اروپایی "قانون ماگنیتسکی" سال‌هاست در اتحادیه اروپا در جریان است. پارلمان اروپا در سال‌های اخیر موافقت خود را با ایجاد "نظام تحریمی اروپایی" اعلام کرده است. اینکه هم‌اکنون، پس از شروع کار کمیسیون جدید اتحادیه اروپا،  تصمیم گرفته شده که چنین نظامی ایجاد شود، اتفاقی نیست. هم جوزپ بورل و هم اورزولا فون در لاین، رئيس کمیسیون اتحادیه اروپا، خواستار شدت عمل بیشتر در سیاست خارجی اتحادیه اروپا هستند.

در دعوتنامه‌ خطاب به وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای شرکت در اجلاس دوشنبه در بروکسل آمده است: «ما باید بیشتر از زبان قدرت استفاده کنیم – نه به قصد تسخیر و تصرف، بلکه برای آنکه در بنای جهانی صلح‌آمیزتر، مرفه‌تر و عادل‌تر سهیم باشیم.» بورل که سیاستمداری اسپانیایی و سوسیالیست است، این جمله را از فون در لاین، سیاستمدار عضو حزب دمکرات مسیحی آلمان وام گرفته است.

قاطع‌تر در برابر کشورهای ناقض حقوق بشر

فون در لاین در سخنرانی‌اش به مناسبت سی‌امین سالگرد فروپاشی دیوار برلین خواستار آن شده بود که اتحادیه اروپا "زبان قدرت" را یاد بگیرد و قاطعانه‌تر در برابر چین و روسیه عمل کند. رئيس کمیسیون اتحادیه اروپا همچنین اعلام کرد که یک "کمیسیون ژئوپولیتیک" تشکیل داده شده که در آن ژوزپ بورل به عنوان معاون نقشی اساسی ایفا می‌کند.

تا کنون اتحادیه اروپا در عرصه سیاست خارجی بیشتر نقشی میانه‌رو ایفا کرده است. در سال ۲۰۱۲ حتی بدین خاطر به این اتحادیه جایزه نوبل صلح را اهدا کردند. کمیته نوبل در آن زمان از سیاستمداران اتحادیه اروپا بخاطر "مبارزه موفقیت‌آمیز" برای صلح، آشتی، دمکراسی و حقوق بشر تقدیر کرد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

اینک اما به گفته جوزپ بورل در نامه‌اش به وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا، عصر جدیدی آغاز شده است. بورل به "نوزایش رقابت ژئواستراتژیک در جهان" اشاره کرده که در آن بخصوص چین، روسیه و آمریکا در بازی قدرت در برابر یکدیگر قرار گرفته‌اند. او افزوده است که اتحادیه اروپا می‌تواند انتخاب کند بین اینکه می‌خواهد بازیکن باشد یا دیگران در زمینش بازی کنند.

حال وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا با تصمیم به تنظیم نسخه اروپایی "قانون ماگنیتسکی" قصد ایفای نقشی فعال‌تر را دارند. اما هنوز روشن نیست که چنین قانونی در اروپا چه نامی خواهد گرفت.