چند تن از دیپلمات‌های اتحادیه‌ی اروپا روز چهارشنبه (۴ ژانویه/ ۱۴ دی) در بروکسل اعلام کردند که اعضای این اتحادیه درباره‌ی تحریم واردات نفتی از ایران اساسا به توافق رسیده‌اند. به گفته‌ی آنان فقط جزئیات این تصمیم‌ و نیز زمان آغاز تحریم مورد بحث است. در پی انتشار این خبر، بهای نفت اندکی افزایش یافت.

وزارت دارایی آمریکا اعلام کرد که این کشور از تصمیم اتحادیه‌ی اروپا استقبال می‌کند. این وزارتخانه همچنین اعلام کرد که تیموتی گایتنر، وزیر دارایی آمریکا هفته‌ی آینده به ژاپن و چین سفر خواهد کرد تا با این کشورها درباره‌ی تحریم‌های تازه علیه ایران گفت‌وگو کند. چین پیش‌تر اعلام کرده بود که با تحریم‌های «تکروانه‌ی» آمریکا علیه ایران مخالف است.

اگر چه اتحادیه‌ی اروپا با ۴۵۰ هزار بشکه، پس از چین بزرگ‌ترین وارد کننده‌ی نفت از ایران است، ولی جمهوری اسلامی ایران در قبال انتشار این خبر واکنش خویشتندارانه‌ای نشان داد. سید محسن قمصری، مدیر امور بین‌المللی شرکت ملی نفت ایران ابراز اطمینان کرد که تحریم اتحادیه‌ی اروپا، به ایران ضربه‌ی چندانی نخواهد زد.

قمصری در گفت‌وگویی تلفنی با خبرگزاری رویترز اعلام کرده است که جمهوری اسلامی ایران به سادگی می‌تواند برای نفت خود مشتریان دیگری بیابد. به گفته‌ی وی، ایران برای مثال می‌تواند نفت خود را به عوض کشورهای اروپایی به کشورهای آسیایی و آفریقایی بفروشد. افزون بر آن، این امکان نیز وجود دارد که ایران نفت خام خود را برای مدتی معین در نفتکش‌ها ذخیره کند.

به گفته‌ی دیپلمات‌ها در بروکسل، اکثریت کشورهای اتحادیه‌ی اروپا خواهان اعمال فوری تحریم نفتی علیه جمهوری اسلامی هستند. ولی شمار اندکی از کشورها نیز خواهان آن هستند که این تحریم از چند ماه دیگر به اجرا گذاشته شود.

رایزنی بر سر تحریم بانک مرکزی

قرار است نمایندگان اتحادیه‌ی اروپا روز پنجشنبه (۵ ژانویه/ ۱۵ دی) در بروکسل در مورد جزئيات این تصمیم رایزنی کنند. آنان همچنین در این مورد گفت‌وگو خواهند کرد که نقشه‌ی تحریم‌ها علیه بانک مرکزی ایران باید دارای چه ابعادی باشد.

اگر کلیه‌ی معاملات ارزی با بانک مرکزی ایران متوقف شود، چنین اقدامی معنایی جز تحریم بازرگانی با ایران را نخواهد داشت. گزینه‌ی دیگر این است که پرداخت‌های معینی مشمول تحریم و در نهایت مسدود شوند.

اتحادیه‌ی اروپا تا کنون تحریم‌های گسترده‌ای علیه ایران وضع کرده است تا تهران را به تجدیدنظر در برنامه‌ی اتمی خود وادارد. جمهوری اسلامی همواره تاکید کرده است که برنامه‌ی اتمی ایران دارای اهداف صلح‌آمیز است.

تهران اخیرا تهدید کرده بود که در صورت تحریم نفتی، تنگه‌ی هرمز در خلیج فارس را مسدود و از کشتیرانی آزاد جلوگیری خواهد کرد. در پی این تهدید، بهای نفت خام در بازارهای جهانی از بیم تشدید بحران افزایش یافت و به ۱۱۴ دلار برای هر بشگه رسید.

مقامات جمهوری اسلامی همچنین اخیرا یک ناو هواپیمابر آمریکایی را تهدید کردند که دیگر به خلیج فارس بازنگردد. دولت آمریکا این تهدید را نشانه‌ی ضعف سیاسی ایران خواند و گفت رهبران جمهوری اسلامی تلاش می‌کنند با این‌گونه تهدیدها، افکار عمومی داخلی را از مشکلات واقعی منحرف سازند.

به گفته‌ی مقامات آمریکایی، تهدیدهای ایران نشان می‌دهد که تحریم‌ها اثر کرده‌اند. نیروی دریایی آمریکا همزمان اعلام کرد که کشتیرانی آزاد در تنگه‌ی هرمز را تضمین خواهد کرد.

BM/PB