اتهامهای متقابل روحانی و رئیسی در مورد وقایع خونین آبان ۹۸
۱۴۰۰ خرداد ۲۳, یکشنبه
اطلاعیه دولت میگوید طرح حاکمیتی گرانی بنزین در جلسه سران قوا تصویب شد و سپس به تأیید علی خامنهای رسید؛ از سوی دیگر، نحوه و شیوه برخورد با اغتشاش جزء مسئولیتهای دولت نیست. ستاد ابراهیم رئیسی اما میگوید چنین نبوده است.
تبلیغات
شورای اطلاعرسانی دولت حسن روحانی اطلاعیهای منتشر کرد و در آن به اتهاماتی که برخی نامزدهای انتخاباتی به ویژه در مورد طرح حاملهای انرژی در آبان ۱۳۹۸ به دولت وارد میکنند، پاسخ داد.
در اطلاعیه شورای اطلاعرسانی دولت آمده است که این "یک تصمیم کلان ملی و حاکمیتی" به شمار میرفت و در جلسات متعدد سران قوا مورد بحث و بررسی قرار گرفته بود. پس از اینکه در خصوص همه ابعاد و جوانب طرح افزایش قیمت بنزین،اتفاق نظر حاصل شد، "مصوبه به امضا سران سه قوه رسید" و سپس به اطلاع علی خامنهای رسیده است. پس از "تایید مصوبه از سوی رهبر" اجرای مصوبه از سوی شورای امنیت کشور در دستور کار قرار میگیرد.
این اطلاعیه میافزاید: «اجرای مصوبه در ابتدا به خوبی و با کمترین حاشیه پیش رفت اما پس از حدود ۲۴ ساعت، برخی مخالفتها از سوی برخی گروهها و اشخاص سیاسی و برخی مسئولان عملا اجماع حاکمیتی حول این مصوبه را پیش چشم مردم شکست و منجر به تحریک افکار عمومی شد.»
دولت روحانی با انتشار این اطلاعیه از نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری میخواهد "از دروغگویی آشکار، اتهامزنی، شانه خالی کردن از مسئولیت" بپرهیزند.
اطلاعیه دولت بر "اجماع حاکمیتی" بر افزایش بهای بنزین و تحریک افکار عمومی از سوی "برخی گروهها و اشخاص سیاسی" تکیه میکند و از "مراجع ذیصلاح" میخواهد به نقش عواملی که این "اجماع حاکمیتی" را به شکست کشاندند رسیدگی کنند.
اطلاعیه دولت در مورد کشته شدن صدها تن از شهروندان معترض به دست نیروهای امنیتی، تنها اشاره میکند: «نحوه و شیوه برخورد با اغتشاش جزء مسئولیتهای دولت نیست.»
پاسخ ستاد رئیسی به اطلاعیه دولت
انتشار اطلاعیه دولت با پاسخ ستاد مرکزی انتخاباتی ابراهیم رئیسی روبرو شد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، ستاد مرکزی ابراهیم رئیسی در مورد نحوه تصمیمگیری برای اجرای طرح افزایش قیمت بنزین مینویسد: «اولا اصل تصمیم در خصوص گرانی بنزین، زمان و نحوه اجرای آن در دولت اتخاذ شده است و این موضوع بر خلاف ادعای مطرح شده در اطلاعیه دولت، در یکی از جلسات هماهنگی سران قوا صرفا از جنبه اطلاع رسانی مطرح میشود و نه از جنبه تصویب. ثانیا صرفا نحوه هزینهکردِ درآمدهای ناشی از افزایش قیمت بنزین در جلسه شورای سران تصویب میشود نه زمان و چگونگی اجرای آن!»
بیانیه ستاد مرکزی رئیسی میافزاید که سه روز پیش از آغاز طرح افزایش قیمت بنزین، ابراهیم رئیسی با ارسال " یادداشت رسمی مخالفت خود را با اجرای این طرح اعلام کرده و هزینههای فراوان اجرای طرح ناشی از عدم تمهید مقدمات و آماده نبودن زیرساختهای اجرا را به رییسجمهور هشدار میدهد".
در حالی که اطلاعیه دولت طرح اصلاح قیمت حاملهای انرژی در آبان ۱۳۹۸ را یک "اجماع حاکمیتی" میداند، بیانیه ستاد ابراهیم رئیسی مدعی است که دولت و رئیسجمهور روحانی "زیر بار مسئولیت تصمیم اخذ شده و نحوه اجرای پراشتباه آن نمیروند و سعی وافر دارند تا آن را به کل حاکمیت و به خصوص شورای هماهنگی سران قوا منسوب کنند و عصبانیت مردم و اتفاقات پس از آن را به برخی مخالفتها با این تصمیم غیرمدبرانه آقای رئیسجمهور منتسب کنند".
در این بیانیه نیز اشارهای به دستگیریهای گسترده و کشته شدن صدها تن از مردم معترض به دست نیروهای امنیتی نشده است.
ابراهیم رئیسی در سومین مناظره انتخاباتی خود که شبه گذشته از شبکه صداوسیمای جمهوری اسلامی پخش شد گفت که لیست تمام دستگیرشدگان به مناسبت را برای عفو به رهبر جمهوری اسلامی داده است؛ بسیاری از زندان آزاد شدهاند، مگر آنهایی که با "عوامل خارج از کشور" در ارتباط بودهاند.
بسیاری زندانیان اعتراضات سال ۹۸ در وضعیت سلامتی وخیمی به سر میبرند. چندی پیش خانواده برادران افکاری در برابر زندان عادلآباد شیراز مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.
مدافعان حقوق بشر با برگزاری تجمعات اعتراضی در شهرهای کشورهای اروپایی توجه افکار عمومی را به وضعیت برادران زندانی افکاری جلب میکنند.
سازمان عفو بینالملل نیز روز دوشنبه ۱۷ خرداد (۷ ژوئن) در "فراخوان اقدام فوری" خواستار پایان دادن به شکنجه برادران افکاری شد.
این نهاد بینالمللی حقوق بشر با ارسال توییتی یادآور شد برادران افکاری از شهریور ۹۹ یا جداگانه و یا در کنار هم در سلولهای انفرادی بدون پنجره محبوس به سر میبرند.
اعتراضات آبان ۹۸؛ سرکوب شدید و احکام سنگین
اعتراض به بالا رفتن ناگهانی بهای بنزین به سرعت در میان لایههای محروم گسترش یافت. نیروهای امنیتی با معترضان با خشونت بیاندازه روبرو شدند و دستگاه قضایی درباره آنها احکامی بیرحمانه صادر کرد. مرور رویدادها با چند عکس
عکس: picture-alliance/abaca/SalamPix
افزایش بهای بنزین، آغاز اعتراضات مردمی
در شامگاه جمعه ۲۴ آبان ۹۸ تصاویر و ویدئوهای کوتاهی از ایران در فضای مجازی منتشر شد. این تصاویر مردم ایران را از نقاط مختلف کشور نشان میدادند، مردمی که به خیابانها آمده بودند تا صدای خشم و اعتراض خود را نسبت به افزایش بهای بنزین به گوش مقامات و دولتمران جمهوری اسلامی برسانند.
عکس: picture-alliance/dpa/abaca/Salampix
گسترش تجمعات اعتراضی در ایران
یک روز از این واقعه نگذشته بود که در اکثر شهرهای ایران، از تهران گرفته تا سیرجان و زاهدان، تجمعات اعتراضی خودجوش مردم شکل گرفت. هر روز به تعداد معترضان افزوده میشد.
عکس: picture-alliance/AP Photo
مردم در برابر دولت
اعتراضات مردمی با خشونت نیروهای امنیتی و انتظامی روبرو میشود. مردم برای دفاع از خود دست به سازماندهی میزنند. آنان با وسایل نقلیه شاهراهها و جادههای اصلی را مسدود میکنند. چند بانک به آتش کشیده میشود. اینترنت در دومین روز اعتراضات با تصمیم شورای امنیت کشور (شاک) قطع میشود. مدارس و بازار تهران تعطیل میشوند
عکس: picture-alliance/AA/Stringer
واکنش مقامات دولتی
محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور معترضان را "اخلالگر" خواند. خامنهای از مسئولان حفظ امنیت خواست به وظایف خود عمل کنند. ابراهیم رییسی، رییس قوه قضاییه، نیز از دادستانها خواست در برابر آنچه "جریانات ضد انقلاب"، "نفوذیها" و "اقدامات خرابکارانه" خواند، قاطعانه اقدام کنند. روحانی گفت "اخلالگران عددی نیستند". شریعتمداری تهدید به "قلعوقمع اوباش" کرد.
عکس: Mehrnews
سرکوب اعتراضات توسط نیروهای امنیتی
مردم با خشونت بیسابقه نیروهای انتظامی روبرو میشوند. ماموران برای سرکوب معترضان از گاز اشک آور، باتوم و اسلحه استفاده میکنند. ویدئوهای منتشرشده در فضای مجازی از حمله نیروهای امنیتی به تظاهرکنندگان و تیراندازی به سوی معترضان و کشته شدن صدها تن حکایت میکنند. تلویزیون دولتی ایران با پخش یک گزارش ویدیویی کشتهشدن معترضان در نیزارهای ماهشهر را تایید میکند.
عکس: picture-alliance/abaca/Salampix
"آبان ۹۸ گستردهتر و مخربتر از دیماه ۹۶"
خبرگزاری سپاه پاسداران اذعان داشت که میزان خشونت و تخریب نسبت به تجمعات دیماه ۹۶ گستردهتر و مخربتر بوده است. شهردار اصفهان مدعی شد که ناآرامیهای اخیر حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان به "زیرساختها، معابر و تاسیسات شهری" اصفهان خسارت وارد کرده است. بر اساس گزارشهای نهادهای نزدیک به حوزههای علمیه در ایران حدود ۹ حوزه علمیه و دفتر امام جمعه به آتش کشیده شد.
عکس: AFP
بازداشتهای فلهای
حسین نقوی حسینی سخنگوی کمیته امنیت ملی مجلس اعلام کرد ۷هزار نفر در ارتباط با اعتراضات اخیر در سراسر کشور دستگیر شدهاند. دادستان کل کشور از"غربالگری" دستگیرشدگان خبر داد. هلاله موسویان وکیل دادگستری گفت رده سنی بازداشتشدگان از ۱۸ تا ۳۰ سال است و در میان آنان افراد زیر ۱۸ سال نیز هستند که عمدتا ۱۳ تا ۱۵ سالهاند.
عکس: Fars
آزار جنسی و تجاوز به کودکان بازداشتشده در کردستان
کاوه کرمانشاهی سخنگوی حقوق بشر کردستان خبر داد که بازداشتشدگان حوادث آبانماه در شهرهای مختلف کردستان در معرض شکنجههای جسمی و آزار و اذیتهای جنسی قرار گرفتهاند. وی اضافه کرد که اخباری از آزارهای جنسی و حتی تجاوز به کودکان به وسیله باتوم در بازداشتگاه رسیده است. به گفته او از جمله موارد ثابت شده آزار جنسی و تهدید به تجاوز در مورد سه دانش آموز مریوانی است.
"کشتار با تیراندازی مستقیم"
دفتر حقوق بشر سازمان ملل از استفاده نیروهای امنیتی ایران از گلوله جنگی برای مقابله با معترضان ابراز نگرانی کرد. کیهان نوشت "مجازات اعدام با طناب دار برای لیدرهای آشوب" قطعی است. فرماندار بهارستان گفت "بابت تحویل اجساد قربانیان پولی دریافت نشده است". رویترز به نقل از چهار منبع موثق رسمی ایران گزارش داد در اعتراضهای هفته آخر آبان حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدهاند که از آن میان ۱۷ کودک و ۴۰۰ تن زن بودند.
عکس: Amnesty International
۱۶ آذرِ، یک دقیقه سکوت در روز دانشجو
در مراسم روز دانشجو به میهمانان مورد نظر دانشجویان مجوز داده نشد. به نقل از باشگاه خبرنگاران ابراهیم رییسی رئیس قوه قضاییه در دانشگاه تهران سخنرانی کرد. حسین اشتری فرمانده نیروی انتظامی در سخنرانی خود در این روز گفت ماموران انتظامی توانستند اتفاقات را در کمتر از ۴۸ ساعت خنثی کنند. یک دقیقه سکوت در دانشگاهها و مدارس درخواست چند تشکل صنفی در اعتراض به سرکوب اعتراض آبان ۹۸ بود.